Περί σταλινισμού και αντισταλινισμού…

Ευσύνοπτες διευκρινίσεις - επισημάνσεις για μια άγονη, παρελκυστική και επικίνδυνη διαμάχη

«Σταλινικός και ο Βαζιούλιν!»… αναφώνησε στέλεχος της αριστεράς, μετά από εκτεταμένη συζήτηση (με διερμηνεία) με τον μεγάλο Σοβιετικό φιλόσοφο Βίκτορα Αλεξέγιεβιτς Βαζιούλιν1 στη Μόσχα κατά την δεκαετία 1990… «Εντυπωσιάστηκα! –συνέχισε- εξαιρετικός μαρξιστής φιλόσοφος, κομμουνιστής-μπολσεβίκος, αλλά σταλινικός»… -Από πού το συμπέρανες αυτό; -τον ρώτησα. Η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Τόσες ώρες συζητήσαμε και δεν έβρισε τον Στάλιν ούτε μια φορά!». Άρα, βάσει αυτής της σοφίας, πας μη καθυβρίζων τον Στάλιν και τα παραφυάδας αυτού ανά πάσα στιγμή = «σταλινικός»… Εδώ η διαλεκτική της συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης απογειώνεται… Ακόμα θυμάμαι το στοχαστικό μειδίαμα του δασκάλου μου για την κατάσταση/κατάντια της αριστερής διανόησης…

Βολικοί συμψηφισμοί και ιστορικές ρεβάνς

Η καταδίκη των σταλινικών εγκλημάτων και ο διαρκής στοχασμός για τη μήτρα τους είναι καθήκον κάθε δημοκράτη και κατά μείζονα λόγο κάθε αριστερού δημοκράτη. Αυτός ο στοχασμός και η διαπάλη των ιδεών στη βαριά σκιά του «υπαρκτού σοσιαλισμού» γέννησαν λαμπρές στιγμές της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής Αριστεράς. Στιγμές δύσκολες, με διασπάσεις, με συγκρούσεις, με στιγματισμούς, με προσωπικές και συλλογικές δοκιμασίες.

Είναι σε μεγάλο βαθμό επίτευγμα επώδυνο του ευρωκομμουνισμού, αλλά και ποικιλώνυμων άλλων εκφάνσεων της Αριστεράς, η μελέτη των αποτρόπαιων όψεων του σταλινισμού: προσωπολατρία, απόλυτος συγκεντρωτισμός, κρατική και κομματική γραφειοκρατία, προνόμια της νομενκλατούρας, εξευτελισμός κάθε δημοκρατικής αρχής, πολιτικά εγκλήματα, εκτοπίσεις, εξοντώσεις.

Ρωσία: «Ο σταλινισμός βλάπτει σοβαρά την υγεία»

Μια ρωσική επιτροπή αποφάνθηκε πως το βιβλίο ιστορίας του Αντρέι Σουσλόβ, καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Περμ της Ρωσίας που αφορά τον σταλινισμό, «βλάπτει την υγεία των παιδιών».

Το μάθημα ιστορίας που αφορά τα αντίποινα του Στάλιν βλάπτει τους μαθητές κρίνουν οι ρωσικές αρχές. Το βιβλίο ιστορίας του Αντρέι Σουσλόβ είναι αντικείμενο διαμάχης. Ο Αντρέι Σουσλόβ είναι καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών και Παιδαγωγικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της πόλης Περμ. Οι ρωσικές αρχές επιθεώρησης στον τομέα της επικοινωνίας κατέταξαν το βιβλίο του Σουσλόφ στη λίστα των βιβλίων που «βλάπτουν την υγεία των παιδιών».

Κι αν έχει δίκιο το ΚΚΕ;

Η απόσταση της ριζοσπαστικής Αριστεράς από το ΚΚΕ, ως γνωστόν, είναι αβυσσαλέα. Και δεν οφείλεται, όπως συχνά θεωρούν βαυκαλιζόμενοι οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ, στον σεχταρισμό του ΚΚΕ. Αντίθετα, ο σεχταρισμός είναι συνέπεια άλλων χαρακτηριστικών, βαθύτερων και κατά πολύ σημαντικότερων.

Πρώτα απ’ όλα, έχουμε να κάνουμε με δύο όχι διαφορετικές αλλά ανοιχτά ανταγωνιστικές αντιλήψεις για τον σοσιαλισμό. Αυτό που επικαλείται ως σοσιαλισμό το ΚΚΕ είναι μια κοινωνική θέσμιση, που για τη ριζοσπαστική Αριστερά συνιστά από ιστορική αποτυχία μεγάλου βεληνεκούς μέχρι πραγματικό εφιάλτη.