Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025

Ξεσκονίζουν τις «ευφυείς» συμβάσεις

Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και OLAF ερευνούν τις εργολαβίες για την «ψηφιακή γεωργία»
Ο μεγαλύτερος προβληματισμός των ευρωπαϊκών θεσμών είναι η αυτονόμηση της Ελλάδας στη διαχείριση των πολύτιμων δημόσιων δεδομένων και των «big data» με μη διαφανή τρόπο και συχνά χωρίς διαβούλευση, όπως π.χ. το πρόσφατο έργο τεχνητής νοημοσύνης στο gov.gr, με αποτέλεσμα ευρωπαϊκά κονδύλια να καταλήγουν σε αμερικανικά συμφέροντα (Microsoft, Open AI, Google, Amazon).
Βαθιά έρευνα έχουν ξεκινήσει στην Ελλάδα τόσο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία όσο και ο Οργανισμός για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (OLAF), εστιάζοντας όχι μόνο στον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά σχεδόν σε κάθε δημόσια σύμβαση μεγάλης αξίας που έχει ανατεθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς υπάρχουν αμφιβολίες για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και γενικά για την τήρηση ευρωπαϊκών διαδικασιών. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο ευρωπαϊκές ελεγκτικές αρχές ψάχνουν όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για το… μέλλον, καθώς φαίνεται να εστιάζουν και στο νέο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), προϋπολογισμού άνω των 13 εκατ. ευρώ.
Η τελευταία έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στα γραφεία της ΚτΠ (Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε.) στην Καλλιθέα, όπου κατασχέθηκαν υπολογιστές και το… κινητό τηλέφωνο του επικεφαλής της Α.Ε., και σε δραστήριες συμβουλευτικές εταιρείες (έγραψε σχετικά και ο Τάσος Τέλλογλου προχθές στο Inside Story) ήταν το «κερασάκι» σε μια σειρά ερευνών που κρατούν την κυβέρνηση «σε αναμμένα κάρβουνα». Η έρευνα φαίνεται ότι αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την «ευφυή γεωργία», έναν διαγωνισμό που ξεκίνησε το 2022 με χρηματοδότηση πολλών εκατομμυρίων ευρώ από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρώτη προσπάθεια
Είχε προηγηθεί μια προσπάθεια του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης την άνοιξη του 2019 για την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών στη γεωργία, για συνεχή παρακολούθηση δεδομένων του εδάφους από 6.500 επίγειους σταθμούς, την ποιότητα του νερού και τις ατμοσφαιρικές συνθήκες για την προστασία των φυσικών πόρων, με χαμηλό προϋπολογισμό, η οποία ακυρώθηκε και επαναπροκηρύχθηκε το 2022 για να καταλήξει το έργο σε μια σύμπραξη του ΟΤΕ και της Neuropublic (τεχνικός σύμβουλος του ΟΠΕΚΕΠΕ), με συμμετοχή κατασκευαστικών εταιρειών, εταιρειών περιβαλλοντικών συμβούλων και διαφημιστικών εταιρειών.
Μέρος του έργου είχε γίνει προσπάθεια να μοιραστεί και με την Cognitera, αλλά μετά από πολύμηνες διαβουλεύσεις και υποσχέσεις, φαίνεται ότι δεν τηρήθηκαν οι πολιτικές υποσχέσεις.
Στις σχετικές υπεργολαβίες με τον ΟΠΕΚΕΠΕ ή/και τη λεγόμενη «ευφυή γεωργία» φαίνεται ότι κυρίαρχα μερίδια έχουν τόσο η DBC Diadikasia (πρώην Bright), η οποία ελέγχεται από την ευρύτερη οικογένεια Σάκκαρη, όσο και η Toolbox του πολύ δραστήριου Κώστα Τζοάνη (η οποία είχε και την αρχική ιδέα της «ευφυούς γεωργίας»).
Στο μεταξύ ο προϋπολογισμός για την ψηφιακή γεωργία μεταξύ 2019 και 2022 φούσκωσε από περίπου 7 εκατ. ευρώ σε πάνω από 40 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβάνοντας μέχρι και δικαίωμα προαίρεσης (σε περίπτωση επέκτασης της σύμβασης να επιλεγεί ο ίδιος μειοδότης), το οποίο αποτιμήθηκε σε 13,6 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δημιουργώντας «γωνίες» ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, καθώς σχετίζεται και με συγκεκριμένες πολιτικές διαδρομές.
Τα λεφτά είναι πολλά και όσο «αρκούν για όλους» κανείς δεν μιλάει δυνατά, αλλά φαίνεται ότι στο παρασκήνιο οι μάχες φτάνουν μέχρι και στο συλλογικό όργανο των εταιρειών πληροφορικής (ΣΕΠΕ), αναζητώντας νέες ισορροπίες για τη συλλογική τους εκπροσώπηση, αποδίδοντας τα προβλήματα στις εταιρείες πληροφορικής που γιγαντώθηκαν ξαφνικά τα τελευταία χρόνια, μερικές από τις οποίες θεωρούνται κομμάτι ενός «κύκλου προσευχής» που καθοδηγείται από γνωστό επιτελικό κέντρο.
Ο μεγαλύτερος προβληματισμός των ευρωπαϊκών θεσμών είναι η αυτονόμηση της Ελλάδας στη διαχείριση των πολύτιμων δημόσιων δεδομένων και των «big data» με μη διαφανή τρόπο και συχνά χωρίς διαβούλευση, όπως π.χ. το πρόσφατο έργο τεχνητής νοημοσύνης στο gov.gr, με αποτέλεσμα ευρωπαϊκά κονδύλια να καταλήγουν σε αμερικανικά συμφέροντα (Microsoft, Open AI, Google, Amazon).
Τριγωνικές σχέσεις
Ενα δεύτερο ενδιαφέρον ζήτημα τριγωνικών σχέσεων που αποκαλύπτεται σιγά σιγά σχετίζεται με την επαγγελματική απασχόληση κομματικών στελεχών με έντονη δημόσια παρουσία σε εταιρείες πληροφορικής και σε συμβουλευτικές εταιρείες, οι οποίες σχετίζονται με μεγάλα δημόσια έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Καμία δουλειά δεν είναι ντροπή, αλλά εδώ κάτι πάει πολύ στραβά και έχει αρχίσει να… μυρίζει, καθώς πασάρουν και τις μελέτες και οδηγίες για την υλοποίηση μεγάλων έργων.
Μεταξύ αστείου και σοβαρού, στα ευρωπαϊκά σαλόνια λένε ως πικρόχολο αστείο ότι όταν κάνουν δύσκολα ερωτήματα σε Έλληνες, οι απαντήσεις περιστρέφονται μονότονα γύρω από τα ίδια τρία επιχειρήματα: είναι εθνική προτεραιότητα, είναι θέμα εθνικής ασφάλειας ή διαδικασία fast track. Κι αν μέχρι τώρα έκαναν τα στραβά μάτια σε ορισμένες «εθνικές» προτεραιότητες λόγω Ουκρανίας, αντιλαμβάνονται στην Ευρώπη ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν στο ίδιο μονοπάτι γιατί έχουν μαζευτεί πολλά παρατράγουδα.

Γιάννης Μπαζαίος
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: