Τρίτη 3 Ιουλίου 2018

Τα δάση εξαφανίζονται και ξέρουμε το γιατί

Το 2017 αναδεικνύεται ως το δεύτερο χειρότερο έτος σε ό,τι αφορά την απώλεια τροπικών δασών. Η κάλυψη των τροπικών δέντρων μειώθηκε σε μια περιοχή με το μέγεθος του Μπανγκλαντές -συνολικά 39 εκατομμύρια στρέμματα - γεγονός που επιφέρει ένα καταστροφικό πλήγμα για τη βιοποικιλότητα και το παγκόσμιο κλίμα.
Παρά τις προσπάθειες για τη διατήρησή τους, το 2017 ήταν μόνο ελαφρώς λιγότερο καταστροφικό για τα τροπικά δάση σε σχέση με το 2016 σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων.
Μέρος της απώλειας οφείλεται στην ανεπιθύμητη αλλαγή του κλίματος.
Τα δέντρα, ιδιαίτερα εκείνα στις τροπικές περιοχές, ελκύουν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα καθώς αναπτύσσονται και το αποθηκεύουν στο ξύλο και το χώμα τους.
Οταν οι άνθρωποι κόβουν ή καίνε δέντρα, αυτό απελευθερώνεται πίσω στην ατμόσφαιρα θερμαίνοντας τον πλανήτη. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η αποδάσωση αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 10% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της ανθρωπότητας κάθε χρόνο. Εξάλλου τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι τα δάση είναι ακόμη πιο σημαντικά από ό,τι πιστεύαμε στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εκτός από τη δέσμευση και την αποθήκευση του άνθρακα, τα δάση επηρεάζουν την ταχύτητα του ανέμου, τις βροχοπτώσεις και την ατμοσφαιρική χημεία. Εν ολίγοις η αποδάσωση καθιστά τον κόσμο ζεστότερο και ξηρότερο.
Αυτό οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη που καθιστά τις πυρκαγιές και τις καταιγίδες πιο συνηθισμένες και σοβαρές, γεγονότα που συμβάλλουν εν μέρει στην αύξηση της απώλειας της δασοκάλυψης.
Για παράδειγμα, οι καταστροφικοί τυφώνες του 2017 κόστισαν στο νησί της Δομίνικα απώλεια της δασοκάλυψης κατά 32% και στο Πουέρτο Ρίκο κατά 10%.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας τροπικών δασών το περασμένο έτος είχε πιο άμεση σχέση με τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο εξαφανίζονται τα τροπικά δάση δεν αποτελεί ένα μυστήριο, καθώς αχανείς εκτάσεις εξακολουθούν να αποψιλώνονται για τη σόγια, το βόειο κρέας, το φοινικέλαιο, την ξυλεία και άλλα παγκόσμια εμπορεύματα.
Στις περιπτώσεις της σόγιας και του φοινικέλαιου η παγκόσμια ζήτηση διογκώνεται τεχνητά με πολιτικές που ενθαρρύνουν τη χρήση των τροφίμων ως πρώτη ύλη για τα βιοκαύσιμα.
Ενα μεγάλο μέρος της υλοτομίας και της μετατροπής των δασών σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις είναι παράνομο, σύμφωνα με τους νόμους και τους κανονισμούς των χωρών στους οποίες συμβαίνει, ωστόσο η παρανομία και η διαφθορά παραμένουν ενδημικά σε πολλές πλούσιες σε δάση χώρες.
Και οι αυτόχθονες πληθυσμοί -των οποίων η παρουσία συνδέεται με τη διατήρηση της δασοκάλυψης, αλλά των οποίων τα δικαιώματα στη γη συχνά δεν αναγνωρίζονται- συνεχίζουν να δολοφονούνται όταν προσπαθούν να προστατεύσουν τα δάση τους.
Τραγωδία στη Βραζιλία
Το 2017 η Βραζιλία βρέθηκε στην κορυφή σε ό,τι αφορά την απώλεια δασοκάλυψης, κυρίως εξαιτίας των εμπρησμών από αγρότες και κτηνοτρόφους προκειμένου να «ανοιχτεί» καλλιεργήσιμη γη.
Σε συνδυασμό με τη μεγάλη ξηρασία που έπληξε παράλληλα την περιοχή, περισσότερα από 3 εκατομμύρια στρέμματα δέντρων χάθηκαν. Αυτές οι απώλειες υπονόμευσαν τις πρόσφατες προσπάθειες της Βραζιλίας για την προστασία των δασών της.
Επίσης στην περιοχή του Αμαζονίου στην Κολομβία η απώλεια της δασοκάλυψης έφτασε στο 46% μετά την ειρηνευτική συμφωνία-ορόσημο μεταξύ της κυβέρνησης και της μεγαλύτερης ομάδας ανταρτών της χώρας που σήμανε την απομάκρυνση των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων Κολομβίας (FARC) από τις δασικές εκτάσεις, στις οποίες οι τελευταίες επέβαλαν αυστηρούς ελέγχους στην υλοτομία και την εκκαθάριση των γαιών.
Αυτό είχε αποτέλεσμα επίδοξοι αγρότες, υλοτόμοι και οι ανθρακωρύχοι να προχωρήσουν στην αποψίλωση και στην ανάπτυξη της άλλοτε μη προσβάσιμης γης.
Στην Αφρική η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έσπασε το ρεκόρ της στην απώλεια των δασών το 2017 κυρίως εξαιτίας της γεωργίας, της υλοτομίας και της παραγωγής ξυλάνθρακα.
Είναι εντυπωσιακό ότι η ανοδική τάση στην παγκόσμια αποδάσωση πιθανώς οφείλεται επίσης στη χαλάρωση των προσπαθειών επιβολής του νόμου εν μέσω της συνεχιζόμενης πολιτικής αναταραχής και της δημοσιονομικής κρίσης. Πράγματι πολλές από τις τροπικές δασικές χώρες του κόσμου είτε βίωσαν πρόσφατα αλλαγή στην κυβέρνηση (Λιβερία, Περού), είτε βιώνουν σήμερα πολιτικές κρίσεις (Βραζιλία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό), είτε βρίσκονταν σε προεκλογική περίοδο (Κολομβία).
Ενα φωτεινό σημείο εξαίρεσης ήταν η Ινδονησία, όπου παρατηρήθηκε συνολική μείωση της απώλειας τροπικών δέντρων και μείωση κατά 60% της απώλειας πρωτογενούς δάσους.
Η διεθνής συνεργασία για την τήρηση των κανόνων μπορεί επίσης να δημιουργήσει εγχώρια κίνητρα για τη μεταρρύθμιση του δασικού τομέα.
Στα τέλη του 2016 η Ινδονησία έγινε η πρώτη χώρα που έλαβε άδεια να εξάγει στην Ευρωπαϊκή Ενωση ξυλεία επαληθευμένη ως νομίμως συγκομισθείσα. Με τη διασφάλιση της νόμιμης συγκομιδής της ξυλείας η Ινδονησία εξασφάλισε την πρόσβαση των δασικών προϊόντων της σε μια προσοδοφόρα διεθνή αγορά.
Κι επειδή η αλληλεξάρτηση αποτελεί έναν σταθερό κανόνα που διέπει αυτό που αποκαλούμε φύση, αξίζει να σταθούμε στο γεγονός ότι ενώ η σταθεροποίηση του παγκόσμιου κλίματος εξαρτάται από τη διάσωση των δασών του πλανήτη, η διάσωση των δασών εξαρτάται επίσης από τη σταθεροποίηση του παγκόσμιου κλίματος.

Συντάκτης: Τάσος Σαραντής
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: