Η βλακεία ως αντιπολίτευση

«Η Μακεδονία είναι Ελληνική». Αυτό το σύνθημα συσπείρωσε δεκάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας που έκαναν εντυπωσιακές εκδηλώσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Επιπλέον είχε την ευλογία πολλών ιεραρχών, στο πλαίσιο της μακρόχρονης παράδοσης «Πατρίδα-Θρησκεία και Κράτος-Εκκλησία» που είναι ομοούσια και αδιαίρετα, κάτι σαν την Αγία Τριάδα επί της Γης (της ελληνικής γης βέβαια, εννοείται) που παίρνει τη μορφή της Αγίας Δυάδας. Και ως μιας αλήθειας εξ αποκαλύψεως, ουδείς πιστός έχει το δικαίωμα να την αμφισβητήσει.

Αν όμως αυτή η «αλήθεια» εφαρμοστεί και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, π.χ. «τα Τζουμέρκα είναι Ελληνικά», θα προκαλέσει θυμηδία. Αρα, εδώ κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Ας τον δούμε.

To Μακεδονικό ως γενικό ισοδύναμο

Η έννοια του γενικού ισοδύναμου αναφέρεται σε κάτι βάσει του οποίου μετράμε όλες τις διαδικασίες ενός πλαισίου. Το Μακεδονικό είναι εδώ και μερικούς μήνες ένα από τα γενικά ισοδύναμα γύρω από τα οποία περιστρέφεται ο πολιτικός μας βίος. Αρκετές εβδομάδες πριν από τη φετινή ΔΕΘ προετοιμαζόταν η κινητοποίηση διαδηλωτών με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Οι οργανωτές αποτελούνταν από ποικίλες ομάδες που κινούνται από τα όρια μετριοπαθών συντηρητικών συμπολιτών μας μέχρι ομάδες που διαφημίζουν τον φασιστικό προσανατολισμό τους. Προσπάθησαν να γεμίσουν τα επαρχιακά εποχιακά πανηγύρια του Αυγούστου με πανό για το «ξεπούλημα της Μακεδονίας». Στις στάσεις λεωφορείων πόλεων της Μακεδονίας εμφανίστηκαν αφισέτες με απειλές για την υποτιθέμενη επόμενη μέρα στην οποία θα υπάρξουν μέτρα «για όσους πρόδωσαν».

Ο πλούτος ως αθλιότητα

Η εξέγερση των τελευταίων εβδομάδων στη Γαλλία επαναφέρει στο προσκήνιο το χρόνιο ζήτημα των σύγχρονων κοινωνιών. Το ζήτημα των ζητημάτων, που είναι η παρόξυνση του εκμεταλλευτικού χαρακτήρα τους και η σύστοιχη με αυτό αλαζονεία των πλουσίων.

Για να το θέσω ορθότερα, αυτό που επανέρχεται στο προσκήνιο είναι ο καπιταλισμός ως το μείζον πρόβλημά μας. Ένα κοινωνικό σύστημα που, μέσα από την παγκόσμια επέκτασή του, μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε ύβρι πλανητικών διαστάσεων, η μέγιστη απειλή για την ανθρωπότητα και τη φύση. Έχοντας ως μόνο γνώμονα τη μεγιστοποιητική απληστία, οδηγεί τη ζωή και τον πλανήτη στην καταστροφή.

Η Ρητορική της απανθρωποποίησης

Απανθρωποποίηση ή στα αγγλικά dehumanization είναι λέξη που δηλώνει την εξάλειψη κάθε ανθρώπινης ή κοινωνικής ιδιότητας που έχει ένας άνθρωπος ή μια κοινωνική ομάδα.

Φέτος συμπληρώθηκαν 500 χρόνια από την έναρξη του δουλεμπορίου^[1]. Πολύ πριν όμως οι δουλέμποροι ανακαλύψουν το τρίγωνο της κόλασης, πολύ πριν χρειαστούν σκλάβοι να καλλιεργήσουν τη γη, στην Αμερική ζούσαν οι γηγενείς τους οποίους οι κονκισταδόρες είχαν εξολοθρεύσει συστηματικά^[2]. Αυτούς τους έλεγαν “ερυθρόδερμους”, “απολίτιστους” “άγριους που δεν κατανοούσαν την εκμετάλλευση της γης”.

«Καλά να πάθουμε αφού δεν τους κατακτήσαμε!»

Μάλλον είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Τα λάθη μας συνεχή! Είχαμε την απρονοησία να αφήσουμε να περάσουν 27 χρόνια, χωρίς να κατακτήσουμε διά των όπλων την ΠΓΔΜ και να ξεμπερδέψουμε έτσι μια και καλή. Νωρίτερα, η χούντα αρκέστηκε στην απαγόρευση της ομιλίας της σλαβομακεδονικής γλώσσας και των «χάλκινων» της Γουμένισσας, αντί να προχωρήσει σε μια… εθνοκάθαρση των «ντόπιων» σλαβόφωνων. Αφού ολόκληρη η Μακεδονία στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου μάς ανήκε και αφού ακόμη και σήμερα «είναι μόνο μία και ελληνική», πώς είναι δυνατόν να βρισκόμαστε σήμερα στη δυσάρεστη θέση να λάβουμε υπόψη –άκουσον, άκουσον!– τις ανάγκες και τα δικαιώματα των γειτόνων μας;

Ψήφισμα του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ για τις εθνικιστικές επιθέσεις

Αυτές τις ημέρες, τα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές έχουν μπει στο στόχαστρο εθνικιστικών και ακροδεξιών κύκλων. Πρόκειται για μια προσπάθεια που ξεκίνησε από τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου και την αμφισβήτηση του Πολυτεχνείου και συνεχίστηκε με πρόσχημα το Μακεδονικό ζήτημα κ.α. Αφού η πρώτη απόπειρά τους απέτυχε, επιδίδονται τώρα σε μια άνευ προηγουμένου πατριδοκαπηλία και προσπαθούν να σπείρουν στη νεολαία ακραίες αλυτρωτικές, μιλιταριστικές και εθνικιστικές αντιλήψεις. Καλούν από τα διαδικτυακά μέσα σε συντονισμό καταλήψεων σχολείων στις 29/11, με ανάρτηση πανομοιότυπων πανό και αναγραφή συνθημάτων με φασιστικά σύμβολα (μαιάνδρους και κέλτικους σταυρούς) κ.α.

Δηλητήριο ακροδεξιών στα σχολεία

Το εθνικιστικό δηλητήριο που επιχειρούν να σπείρουν σε σχολεία της Βόρειας Ελλάδας ακροδεξιές οργανώσεις και, κυρίως, η Χρυσή Αυγή με αφορμή την υπόθεση του Μακεδονικού ή τον Κ. Κατσίφα, είναι άκρως επικίνδυνο και απαιτείται άμεση κινητοποίηση. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που αποτελεί φυσική εξέλιξη του διχασμού που προκάλεσαν συγκεκριμένοι κύκλοι στην ελληνική κοινωνία τους τελευταίους μήνες.

Κατασκευές ηρώων και πολιτική της μνήμης

Στην Ελλάδα, για κάθε τι υπάρχουν δύο αλήθειες. Η μία είναι η «εθνική αλήθεια». Πρόκειται για υπαινικτική φράση Βρετανού ιστορικού που επαληθεύεται συνεχώς. Ολη την προηγούμενη εβδομάδα, αντί να κουβεντιάζουμε για το γεγονός ότι γλιτώσαμε, περνώντας κυριολεκτικά ξυστά από μια ελληνοαλβανική κρίση, άδηλων διαστάσεων και έκβασης, το μιντιακό και πολιτικό σύμπαν της Ελλάδας παλλόταν σε ρυθμό εθνικής αγανάκτησης και ηρωισμού.

Ακριβώς τις μέρες που η παγκόσμια προσοχή στρεφόταν στη σφαγή της συναγωγής στο Πίτσμπουργκ από έναν αντισημίτη Αμερικανό οπλοφόρο, ένας άλλος οπλοφόρος με βαρύ οπλισμό και πυρομαχικά εμφανίστηκε εκεί όπου συνέρρεαν εκατοντάδες επισκέπτες, σχολεία και εκπρόσωποι των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αλβανίας για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και την ανακομιδή των λειψάνων των πεσόντων του πολέμου. Ποιες ήταν οι προθέσεις του;

Ήταν οι Σλαβομακεδόνες Έλληνες;

Το «Σλαβο-Μακεδονικό» ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα, πυροδοτούμενο αφενός από τους νατοϊκούς σχεδιασμούς και τις στρατιωτικές επιδιώξεις των ΗΠΑ στην περιοχή, αφετέρου από την λεγόμενη «Συμφωνία των Πρεσπών» μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και αυτής της πΓΔΜ, οξύνοντας τον αστικό εθνικισμό και από τις δυο μεριές των συνόρων, αλλά και τον φασισμό όσων διαθέτουν αδρανή παραγωγή πνεύματος. Βέβαια, η “αριστερή” κυβέρνηση Τσίπρα, σε συμμαχία με τον ακροδεξιό-εθνικιστικό κυβερνητικό εταίρο, «έχει μετατρέψει σε στοιχείο πολιτικής ταυτότητας την απόλυτη “άρνηση” της όποιας λύσης, υιοθετώντας μια “λύση” που μεταθέτει όλα τα επίμαχα και κρίσιμα διακυβεύματα στη Μακεδονία και στο άμεσο μέλλον, κερδίζοντας πολύτιμο πολιτικό χρόνο ∙ κυρίως, όμως, ενστερνιζόμενη όλη την αστική εθνική μυθολογία με μια μικρή υποσημείωση “πολιτικού ρεαλισμού”, που προβάλλει την ανάγκη “υποχωρήσεων” σε έναν έντιμο συμβιβασμό. Και φυσικά, αξιοποιώντας το γεγονός, ότι έχει απέναντί του έναν αλαλάζοντα εθνικισμό ολοφυρόμενων νεοφιλελεύθερων ακροδεξιών “εκσυγχρονιστών”, οι οποίοι βεβαίως με την πρόταση δυσπιστίας τού έκαναν το απόλυτο δώρο, που τον βοήθησε να πυκνώσει τις γραμμές και να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα». (Περιοδικό Θέσεις: ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΑΡΑΦΙΛΟΛΟΓΙΑ)

Δύο ερωτήσεις για τις «Πρέσπες»

Εν όψει του δημοψηφίσματος στην ΠΓΔΜ για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ας προσεγγίσουμε το «Μακεδονικό» προσπαθώντας να απαντήσουμε στις εξής δύο ερωτήσεις:

Η εθνική μας μαϊμού (Ο τάφος του Φίλιππου Β')

Αν σε κάποια από αυτές τις μαζικές συγκεντρώσεις των νέων μακεδονομάχων εμφανιζόταν ανάμεσα στους ρήτορες κάποιος εξειδικευμένος μακεδονολόγος για να υποστηρίξει τις απόψεις του, μιλούσε έξω από τα δόντια για να διαφωτίσει το αμαθές και αγράμματο πλήθος με τις γραφικές φορεσιές του και τους έλεγε:

"Ο τάφος του Φίλιππου Β' είναι μαϊμού."

Στον πάτο με μεγάλη ταχύτητα

Όλοι έχουμε δικαίωμα να αλλάζουμε γνώμη και θέσεις. Αν οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί, αν οι αιτίες που μας είχαν κάνει στο παρελθόν να πιστεύουμε ορισμένα πράγματα έχουν εξαφανιστεί, αν η έφοδος στον ουρανό οδήγησε στην αιχμαλωσία από στρατοπεδικές δυστοπίες, τότε ο αναστοχασμός, η αυτοκριτική, η αναθεώρηση και η μετακίνηση δεν συνιστούν έγκλημα καθοσιώσεως.

Αντιθέτως, επιβάλλονται· διαφορετικά, κινδυνεύουμε να διολισθήσουμε στη γραφικότητα. Μόνον οι νεκροί και οι δογματικοί είναι άκαμπτοι. Οι πρώτοι, γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς· οι δεύτεροι, γιατί φοβούνται πως αν αρχίσουν να αμφιβάλλουν και να θέτουν ερωτήματα, θα καταρρεύσει το σύμπαν τους και θα περιέλθουν σε κατάσταση διαρκούς μελαγχολίας.

Η αρχαία Μακεδονία

Η ιστορία της αρχαίας Μακεδονίας χρειάζεται μια αφήγηση που θα παρουσιάζει τη σύγκρουση μεταξύ γηγενών και επηλύδων (Ελλήνων και μη), τη σύγκρουση μεταξύ ομοεθνών αλλά και μεταξύ αλλοεθνών, αλλά και τις διάφορες μορφές συνεργασίας και αλληλοδιαπλοκής μεταξύ Ελλήνων και μη Ελλήνων. Η εθνικιστική αφήγηση για την «ελληνικότητα της Μακεδονίας» τις παραχαράσσει ξεδιάντροπα αυτές τις διαδικασίες που ορίζουν τη σύνθετη ιστορίας της περιοχής.

Η αναθέρμανση του Μακεδονικού ζητήματος το τελευταίο διάστημα έχει φέρει την ιστορική συζήτηση για το θέμα ξανά στην επιφάνεια. «Η Μακεδονία είναι ελληνική», λέει η κυρίαρχη εθνικιστική αφήγηση, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Για ευνόητους λόγους, η αρχαία Μακεδονία βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης.

Οι προδότες, οι αρχαίοι κι εμείς

Το να αποκαλούν βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου άλλους βουλευτές προδότες, ανθέλληνες και άλλες ανοησίες δεν περιποιεί βέβαια τιμήν σε όλους τους Ελληνες. Πώς γίνεται μερικοί να φωνασκούν ότι είναι πιο Ελληνες απ’ ό,τι άλλοι; Πόθεν απέκτησαν τοιαύτην εθνική συνείδηση;

Και οι άλλοι, εμείς, μείναμε μετεξεταστέοι; Πού μαθήτευσαν -πού θήτευσαν; Και οι άλλοι, εμείς; Πού έτρεχε ο λογισμός μας; Ζούσαμε σε άλλη χώρα και δεν πήραμε χαμπάρι ότι οφείλουμε να αγαπάμε την πατρίδα μας; Μερικοί είναι γενναίοι μπροστά στον κίνδυνο και άλλοι ριψάσπιδες;

Αυτοί ξέρουν...

Με μαύρα στιβαρά μπλουζάκια ή γυμνά πανωκόρμια γεμάτα φουσκωμένα μούσκουλα και ευδιάκριτους κοιλιακούς προτάσσουν τα στήθη τους αποφασισμένοι να τιμωρήσουν τους προδότες και να βροντοφωνάξουν την ιστορική αλήθεια που αυτοί ξέρουν και οι άλλοι αγνοούν.

Με αγριεμένα πρόσωπα και γροθιές τιμωρών ετοιμάζονται να βάλουν στη θέση τους εκείνους που προσβάλλουν πότε τα εθνικά, πότε τα θρησκευτικά, πότε τα κοινωνικά τους πιστεύω με τον τρόπο που χρησιμοποιούν για να διευθετούν τις διαφορές τους τα αρσενικά στις αγέλες, τη βία.

Έθνη και εθνικισμός

«Αγαπώ υπερβολικά τη χώρα μου, για να ’μαι εθνικιστής» έγραφε ο Αλμπέρ Καμί («Γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό»). Στο έθνος και τον εθνικισμό αναφέρεται το ακόλουθο κείμενο του Ιταλού ιστορικού Εμίλιο Τζεντίλε, που είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza.

Η Ανθρώπινη Βλακεία είναι Ακατανίκητη*

Μήπως -λέω μήπως- έχουμε αποβλακωθεί; Διαβάζω στα blogs διάφορες απόψεις σχετικά με τον αριθμό των διαδηλωτών που συμμετείχαν στο συλλαλητήριο της Κυριακής στο Σύνταγμα. Η αστυνομία μιλάει για 140.000 κόσμο. Λογικό μού ακούγεται. Οσοι προκάλεσαν αυτό το συλλαλητήριο και δηλώνουν ότι αποστρέφονται την ιδέα να υπάρξει η λέξη Μακεδονία στη μελλοντική ονομασία της νυν ΠΓΔΜ (FYROM, Former Yugoslav Republic οf Macedonia) μιλούν για 1,5 εκατομμύρια κόσμο και βάλε. Ετσι λένε τρομάρα τους.

«Ο αλυτρωτισμός των Σκοπίων» και τα μυστικά των Αθηνών

"Αυτό που με απασχόλησε από την αρχή δεν ήταν το όνομα του κράτους αυτού [...]. Το πρόβλημα ήταν να μη δημιουργηθεί ένα δεύτερο μειονοτικό πρόβλημα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας"

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, 1995

Αλυτρωτισμός δεν είναι εν γένει η μέριμνα της διασποράς. Εγκυροι Ελληνες συνταγματολόγοι, όχι ακριβώς φιλικά διακείμενοι στην κυβέρνηση, ούτε φυσικά «μειωμένης εθνικής συνείδησης» ή με ελλιπή επίγνωση των λεγομένων τους (Βενιζέλος, Σωτηρέλης π.χ.) έχουν αποφανθεί πως αλυτρωτισμός στο Σύνταγμα της γείτονος δεν υπάρχει.

Θεσσαλονίκη: Το άδειο πρόσωπο του εθνικισμού

Αν και δεν έφτασε τα μεγαλεία του ’92 το συλλαλητήριο μετά δοξολογίας στη Θεσσαλονίκη είχε μαζική συμμετοχή. Πάνω από όλα οι παπάδες- μαζί και μοναχές και μοναχοί- που δεν άκουσαν την νηφάλια φωνή του Αρχιεπισκόπου, όσο αυτή του δικού τους πνευματικού ηγέτη.

«Δεν δεχόμεθα το όνομα της Μακεδονίας να το ιδιοποιηθούν με οποιοδήποτε τρόπο οποιοιδήποτε από τη διεθνή κονίστρα», δήλωσε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. «Να μας αφήσουν ήσυχους όπως είμαστε τόσα χρόνια και δεν έχουμε δυσκολίες στην επαφή μας. Δεν θέλουμε να υπάρξει εφαρμογή αυτού που λέει ο Νίμιτς και μερικοί άλλοι».

Έβγαλε βρώμα η Ιστορία…

Ο σχηματισμός κυβέρνησης με τη συμμετοχή ακροδεξιών στην Αυστρία προβληματίζει την Ευρώπη ενώ τα ανησυχητικά μηνύματα έρχονται από την Ιταλία, όπου τα εθνικιστικά και λαϊκιστικά σχήματα αναμένονται ενισχυμένα στις επικείμενες εκλογές ενώ η ναζιστική βία είναι παρούσα και επιχειρεί να εκπροσωπηθεί πολιτικά.

Η ακροδεξιά, είτε με ακραία ναζιστικά σχήματα, είτε με πιο σύγχρονο περιτύλιγμα, κάνει αισθητή την παρουσία της σε μια σειρά από χώρες και βαθμιαία εδραιώνεται ως πόλος. Μετά από 70 χρόνια η αναβίωση των ακροδεξιών εθνικισμών στην Ευρώπη έχει ως όχημα, την αντιπροσφυγική ατζέντα, που κυριαρχεί στη δημόσια σφαίρα.