Παρασκευή 5 Απριλίου 2019

(Α)πολιτική, (αντι)πολιτική και πολιτική

Στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη προβληματίζονται για την «αλλοπρόσαλλη» και ανεξήγητη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, δημοσκόποι, αναλυτές διερωτώνται πώς είναι δυνατόν να παλινδρομούν, να φλερτάρουν με το επικίνδυνο, να μη διδάσκονται από τα πεπραγμένα.
Αλήθεια, εθελοτυφλούν ή πραγματικά δεν βλέπουν τι συμβαίνει; Αφού απογοήτευσαν τους πολίτες με τις αστοχίες τους, τις καταχρήσεις, τη διαφθορά, ζητούν και τα ρέστα.
Αλήθεια, εθελοτυφλούν ή δεν βλέπουν ότι τους απογύμνωσαν ιδεολογικά και τους έθεσαν σε πολιτική αποστρατεία; Ολοι οι απογοητευμένοι «δημιούργησαν» το κόμμα «Δεν ξέρω, δεν απαντώ». (ΔΕΝ Ξ./ΔΕΝ Α.).
Παροπλισμένοι στο περιθώριο, απεχθάνονται τους πολιτικούς «από τα έργα και τις ημέρες» τους, αλλά ταυτόχρονα αποστρέφονται την πολιτική. Βυθισμένοι στην ακηδία, στην απραξία, στην αδράνεια, χαλκεύουν τα δεσμά τους και εκχωρούν την ελευθερία τους. Χωρίς ελευθερία, πώς να σκεφτούν ελεύθερα! Η χειρότερη μορφή δουλείας είναι η εθελουσία. Μια συνείδηση κοιμώμενη δεν μπορεί να αντιληφθεί τι συμβαίνει, δεν μπορεί να βοηθήσει τον νου να αντιδράσει, να σχεδιάσει, να δράσει.
Αλήθεια, εθελοτυφλούν ή δεν βλέπουν ότι οι νέοι όχι μόνο δεν τους ακολουθούν, αλλά τους αποστρέφονται. Ανήμποροι να τους εμπνεύσουν, αδυνατούν ακόμη και να τους κολακεύσουν. Στέκονται απέναντί τους και τους κατακρίνουν ως πολιτικά αδιάφορους, πελάτες της καφετέριας, δέσμιους του διαδικτύου κ.λπ.
Αλήθεια, πριν αποχωρήσουν από τη σκηνή, ας αναγνωρίσουν τις ευθύνες τους κι ας ζητήσουν συγγνώμη για όσα δεινά συσσώρευσαν στην κοινωνία. Είναι το ελάχιστο που οφείλουν να κάνουν. Μεγαλύτερο, όμως, κακό που προκάλεσαν οι «ταγοί» της πολιτικής δεν είναι το ότι απομάκρυναν τους πολίτες από αυτήν, αλλά το ότι τους έστρεψαν εναντίον της.
Αντι-πολιτική, λοιπόν. Μια καινούργια «ιδεολογία» που απορροφά τους κραδασμούς από την αναποτελεσματική και εντέλει αντιλαїκή εφαρμογή της και κυοφορεί κινδύνους να περιέλθουμε σε μια πολιτική αφασία. Αφού εκκόλαψαν το αυγό του φιδιού, τώρα προσπαθούν να το σπάσουν. Οι δυσαρέσκειες των ανθρώπων μορφοποιούνται σε κόμματα αντιδημοκρατικά, με προτάσεις αναχρονιστικές, με πνεύμα ρεβανσιστικό, με επιδίωξη την αναρρίχηση στην εξουσία. Αλλά η εξουσία για την εξουσία είναι τυραννία.
Ποια προοπτική μπορεί να έχει αυτή η αντι-πολιτική που διχάζει τους ανθρώπους, που προκαλεί μίση και πάθη με τις χειρότερες συνέπειες για όλους;
Οι αντι-θέσεις, οι αντι-προτάσεις, οι αντι-λύσεις δεν είναι ούτε θέσεις, ούτε προτάσεις, ούτε λύσεις. Είναι τυφλή αντιπαράθεση, αδιέξοδη πρακτική, υφέρπουσα κοινωνική συμφορά. Η αψυχολόγητη εκτόνωση, η εκδικητική διάθεση, η αντίδραση της στιγμής δεν είναι καθόλου καλοί σύμβουλοι. Γεννούν καταστάσεις που δηλητηριάζουν τις ανθρώπινες σχέσεις, που υπονομεύουν τη συναντίληψη και τη συνεργασία, που ναρκοθετούν το παρόν αλλά και το μέλλον. Δεν είναι δύσκολο να περάσουμε από την αγανάκτηση στη μισαλλοδοξία, από τη δικαιολογημένη αντίδραση στην ανεξέλεγκτη δράση.
Η Ιστορία πάντα διδάσκει, εμείς δεν διδασκόμαστε.
Ως «πολιτικά ζώα», κατά τον Αριστοτέλη, δεν έχουμε άλλον τρόπο να κυβερνηθούμε εκτός από την πολιτική. Κόμματα με ιδεολογίες και προγράμματα διαφορετικά θα υπάρξουν, αρκεί η στόχευση να είναι το γενικό καλό. Λειτουργικοί θεσμοί που θα σέβονται τον πολίτη και θα φροντίζουν για την προσωπική και συλλογική ευτυχία.
Θα είναι εγγύηση για μια ομαλή εξέλιξη της κοινωνίας. Ανθρωποι που θα την ασκήσουν χωρίς ιδιοτέλεια, θα αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση. Με ευθύνη απέναντι στους ψηφοφόρους που τους ανέδειξαν, θα είναι οι προστάτες άγγελοι του πολιτεύματος και οι μοχλοί της ομαλής λειτουργίας του. Αλλά και δικλίδες ασφαλείας για να προλαβαίνουν τις δυσλειτουργίες, τις καταχρήσεις, τις εκτροπές.
Η εύρυθμη λειτουργία του πολιτεύματος πρέπει να αποτυπώνεται στη δικαιοσύνη, στην οικονομία, στην παιδεία και γενικότερα σε όλους τους τομείς του κράτους. Στην έμπνευση, στην πρωτοβουλία, στην αξιοκρατία, απαραίτητες συνθήκες για να ευδοκιμήσει η δημοκρατία.
Ολα αυτά, όμως, για να πάρουν σάρκα και οστά, έχουν ανάγκη τον άνθρωπο-πολίτη. Αυτός με την ενεργό και καλοπροαίρετη συμμετοχή του θα τα υλοποιήσει. Αυτός με το αμείωτο ενδιαφέρον του θα τα καθιερώσει. Αυτός θα τα υπερασπιστεί αν χρειαστεί.
Κάθε τρίτος που θα παρουσιαστεί αυτόκλητα ως εγγυητής, προστάτης, φίλος, δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά ο διαφεντευτής της χώρας, που θα αποβλέπει μόνο στο δικό του όφελος και στη δική μας ζημιά.
Η πολιτική είναι η κοινωνική μας μοίρα που προστατεύει αυτό το ανθρώπινο ον το οποίο ζει σε κοινωνία με τους άλλους, από τους άλλους, αλλά και για τους άλλους. Μια μοίρα που τη δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι και οφείλουμε να τη διαφυλάττουμε. Διαφορετικά, είμαστε άξιοι της... μοίρας μας.

Σωτήρης Στεφανόπουλος - φιλολόγος, συγγραφέας
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: