Έχει διαπιστωθεί από παλιά ένα πρόβλημα στη θεωρία, μάλλον δομικό: ότι στην τάση της για γενίκευση, για αφαίρεση, αποκόπτεται από το πραγματικό, το υπαρκτό, αυτό που συμβαίνει στη ζωή. Μένουν, δηλαδή, οι αφαιρέσεις και χάνονται οι πραγματικοί άνθρωποι. Το ίδιο μπορεί να υποστηριχτεί και για τις ιδεολογίες. Δεν χρειάζεται, και δεν πρέπει, να ακολουθήσουμε τον Στίρνερ στους σολιψιστικούς του παραλογισμούς, αλλά το είπε πιθανόν πιο δυνατά από κάθε άλλον: ο συγκεκριμένος άνθρωπος, το πραγματικό άτομο, υποδουλώνεται στις αφαιρέσεις, ακόμη και αν αυτές φέρουν το πλέον ευγενή φορτίο, ανθρωπότητα, κοινωνία ή έθνος.
Ας διασχίσουμε πολύ προσεκτικά το στιρνερικό ναρκοπέδιο και ας δούμε πώς το διατυπώνει ο Χόμπσμπαουμ, σε εντελώς άλλο πλαίσιο: «[υπάρχει] μια πυκνή ομίχλη που περιβάλλει τα προβλήματα που σχετίζονται με την εθνική συνείδηση των απλών ανδρών και γυναικών, ειδικά στην περίοδο προτού ο σύγχρονος εθνικισμός γίνει μια μαζική πολιτική δύναμη»(1).
