Κυριακή 7 Απριλίου 2019

Το έπος των μεταναστών στις ΗΠΑ

«…το οποίον είναι μεν μικρότερον πάντων των σπερμάτων, όταν όμως αυξηθεί, είναι μεγαλύτερον των λαχάνων, και γίνεται δένδρον, ώστε έρχονται τα πετεινά του ουρανού και κατασκηνούσιν εν τοις κλάδοις αυτού». Απόσπασμα από ελληνικό κείμενο (κάτι μου πάει προς Βίβλο!) που παρατίθεται με μετάφραση στα αγγλικά και ήταν ένα είδος «διαβατηρίου γλωσσικής επάρκειας» του Ελληνα μετανάστη στις ΗΠΑ: πόσο καταλάβαινε από ελληνικά και αγγλικά. Με αντίστοιχα δίγλωσσα κείμενα εξετάζονταν οι μετανάστες από όλο τον κόσμο, που έρρεαν στις ΗΠΑ ποταμηδόν με προσδοκία εγκατάστασης.
Ενδεικτικά: Από το 1880 έως το 1924 οι ΗΠΑ δέχτηκαν 26 εκατ. μετανάστες από όλο τον κόσμο, με συντριπτική πλειονότητα Ευρωπαίους. Μόνο το 1903 μετανάστευσαν στις ΗΠΑ 951.227 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 706.113 στη Νέα Υόρκη και… ένας (1) στο Μπίφορτ της Νότιας Καρολίνας!
Σημείωναν στην πρώτη σελίδα οι «Τάιμς Νέας Υόρκης» στις 10 Απριλίου 1903: «Μεγάλη αρμάδα μεταναστών – Εννέα πλοία έφεραν 12.668 μετανάστες»: «Χθες κατέπλευσε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης ο μεγαλύτερος αριθμός μεταναστών που έφθασαν σε μία μέρα στην ιστορία της [αμερικανικής] Υπηρεσίας Μετανάστευσης». Παγκόσμιο ρεκόρ! Πλοία από Βρέμη, Ρότερνταμ, Αμβούργο, Λίβερπουλ και… τέσσερα από Νάπολη. Ολοι Ευρωπαίοι.
Στοιχεία από το αμερικανικό Εθνικό Μουσείο Μετανάστευσης (National Museum of Immigration) στο νησί Ελις (Ellis Island) της Νέας Υόρκης. Πύλη των μεταναστών όλης της Γης στον Νέο Κόσμο της επαγγελίας από το 1882 μέχρι το 1954.
Μουσείο από το 1980 κι εντεύθεν. Θα έλεγα: μουσείο εθνικής (για τους Αμερικανούς) και παγκόσμιας (για την οικουμένη) περίσκεψης, τώρα που τα αλλεπάλληλα μεταναστευτικά κύματα έχουν φέρει την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μεταναστευτικό «τσουνάμι».
Δώδεκα εκατομμύρια καταγράφηκαν οι μετανάστες που πέρασαν από το Ελις Αϊλαντ στα 62 χρόνια που λειτούργησε σαν «Νησί Ελπίδας» («Isle Hope») ή σαν «Νησί Δακρύων» («Isle Tears»). Άνθρωποι που ξερίζωσαν τη ζωή τους από τη γη που τους γέννησε αλλά δεν μπορούσε πια να τους θρέψει, και προσπάθησαν να ριζώσουν και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους σε άγνωστο τόπο. Σε άλλους –τους πιο πολλούς– η είσοδος επετράπη.
Άλλοι –σαφώς λιγότεροι, τους υπολόγισαν γύρω στο 2%– αποκλείστηκαν. Οχι μόνον εξαιτίας αναπηρίας ή ανίατης νόσου (βασικοί λόγοι αποκλεισμού), αλλά και για λόγους… πολιτικούς. Λεπτομέρεια (παρατίθεται και σχετική φωτογραφία): το 1919 πεντακόσιοι Ρώσοι μετανάστες απελάθηκαν επειδή θεωρήθηκαν… μπολσεβίκοι («reds» «κόκκινοι»).
Αυτή η εποποιία των μεταναστών στις ΗΠΑ –και όχι μόνον επί εποχής Ελις Αϊλαντ, αλλά και προγενέστερων– καταγράφεται λεπτομερέστατα, με ενάργεια, γλαφυρά και, πιστεύω, με συγκίνηση, στο Μουσείο του Ελις Αϊλαντ. Το οποίο βέβαια, για να το περιηγηθείς, θέλεις… μέρες. Αλλά και στις ώρες που διαθέσαμε (περίπου πέντε, λίγο προτού αναχωρήσει το τελευταίο φέρι), μπορέσαμε να δούμε πώς φτιάχτηκε η Αμερική, από τους μετανάστες.
Και πώς, για να δοθούν εκτάσεις στους μετανάστες («ελεύθερη γη», «free land») έγιναν μετανάστες στη χώρα τους οι γηγενείς Αμερικανοί (οι «Native Americans»), που από γεωγραφική… άγνοια του Κολόμβου τούς είπαμε Ινδιάνους, σε ένα, όπως οι ίδιοι ονόμασαν, «Ταξίδι Δακρύων» («Trail Tears») χωρίς επιστροφή…

Πέτρος Μανταίος
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: