Πρόσφατα, στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης βρέθηκε ένα ζήτημα, το οποίο, από μια πρώτη ματιά, εμφανίζεται να είναι σχεδόν «ιδεολογικού» χαρακτήρα.
Υποστήριξε, λοιπόν, η Εφη Αχτσιόγλου, διερμηνεύοντας, προφανώς, τον όλον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, την άποψη πως η αύξηση των μισθών αποτελεί ένα είδος «αναπτυξιακού εργαλείου»: μεγαλύτεροι μισθοί σημαίνει μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα, άρα μεγαλύτερη κατανάλωση, άρα μεγαλύτερη ενεργό ζήτηση, άρα μεγαλύτερη αγορά για τις επιχειρήσεις, άρα μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Η άποψη αυτή χλευάστηκε δεόντως από τους δεξιούς, οι οποίοι, αξιοποιώντας τη συντριπτική ισχύ τους σε «μέσα» όλων των ειδών, δεν αφήνουν, έτσι κι αλλιώς, τίποτε να πέσει κάτω. Ειδικά οι «ιδεολόγοι» των «Νέων» και της «Καθημερινής», εμφανιζόμενοι ως απόλυτοι επαΐοντες, ξεσπάθωσαν. Και διόρθωσαν την τέως υπουργό με την επίκληση του «αυτονόητου»: Ex nihilo nihil. Τι θα μοιράσεις, όταν δεν υπάρχει τίποτε για να μοιραστεί; Πρώτα ανάπτυξη και μετά αυξήσεις, δεν είναι προφανές; Οπως είπε και ο πρωθυπουργός, με ανάπτυξη 4% όλα θα πάρουν τον δρόμο τους -και οι μισθοί, μαζί με όλα.
Οι «αναπτυξιακές» επιτυχίες της παγκόσμιας Δεξιάς –και του ακραίου Κέντρου– είναι πασίγνωστες. Ιδιωτικοποιήσεις, απορυθμίσεις και εν γένει ευελιξίες έφεραν τον κόσμο στο χείλος του γκρεμού το 2008 και το πράγμα «σώθηκε» μόνο με την εξωφρενικών διαστάσεων στήριξη από το επάρατο κράτος. Διαφορετικά, οι «ορθολογικώς δρώντες» επιχειρηματίες θα είχαν μετατραπεί σε φτερά και πούπουλα. Το μόνο αναπτυξιακό της Δεξιάς ήταν η κοινωνικοποίηση των ζημιών, ο σοσιαλισμός για τους πλούσιους. Και η κρίση, φυσικά, είναι ακόμα εδώ και επανακάμπτει ίσως χειρότερα –τόση επιτυχία!
Η ελληνική Δεξιά τα πήγε ακόμη καλύτερα, βάζοντάς μας στην κρίση με δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 1/6 του ΑΕΠ -36 ψωροδισεκατομμύρια. Τόσο καλά!
Δικαίως, λοιπόν, οι νεοφιλελεύθεροι χλευάζουν. Αυτοί θα μας κάνουν ανάπτυξη: θα ιδιωτικοποιήσουν, θα απορυθμίσουν, θα αυξήσουν την ευελιξία μας και θα μας ταράξουν στις επενδύσεις. Το πράγμα μιλάει μόνο του. Το 'γραψε και το «Βήμα».
Το γεγονός, ωστόσο, πως οι δεξιοί είναι τσαρλατάνοι ολκής, δεν δικαιώνει την «άλλη» άποψη. Η αύξηση των μισθών δεν φέρνει «ανάπτυξη» στον καπιταλισμό. Η καπιταλιστική συσσώρευση είναι εξ ορισμού συνδεδεμένη με αυξημένα κέρδη, όχι μισθούς. Η αύξηση του ποσοστού εκμετάλλευσης είναι, ειδικά σε περιόδους καπιταλιστικών κρίσεων, απόλυτος όρος για την επανεκκίνηση μιας κάποιας «ανάπτυξης». Αυτό δεν σημαίνει πως οι μισθοί, σε απόλυτους όρους, δεν αυξάνονται ιστορικά. Οταν, όμως, συμβαίνει κάτι τέτοιο, δεν οφείλεται στην κατανόηση του «αναπτυξιακού» τους ρόλου. Στην ταξική ενδυνάμωση του κόσμου της εργασίας οφείλεται, που απαιτεί και επιβάλλει μια άλλη διανομή.
Η άποψη που υπερασπίζεται, σε αγριοκαπιταλιστικές συνθήκες, μάλιστα, τους μισθούς για «αναπτυξιακούς» λόγους δεν είναι παρά νεοκεϊνσιανισμός, ξέπνοος, επιστημονικά αστήρικτος και ιστορικά αποτυχημένος. Οπως οι μαρξιστές έχουν δείξει, το θέμα δεν είναι η ζήτηση, αλλά η κερδοφορία. Καπιταλισμό έχουμε –όχι θεωρητικά μοντέλα «ελεύθερης οικονομίας» προς όφελος πάντων και πασών.
Ο Κέινς έκανε φιλότιμες, πραγματικά, προσπάθειες να «σώσει τον καπιταλισμό από τον εαυτό του». Κάποιοι, προφανώς και πολλά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, νομίζουν πως τα κατάφερε. Με έναν ετεροχρονισμό, μάλιστα, θεωρούν πως το New Deal συνιστά εφαρμογή κεϊνσιανών ιδεών, αν και η «Γενική Θεωρία» κυκλοφόρησε τέσσερα χρόνια μετά την εκλογή του Ρούσβελτ. Αλλά είναι αλήθεια πως η «σωτηρία» του καπιταλισμού επήλθε λόγω του γεγονότος πως κάποιοι κατάλαβαν τελικά τη μεγάλη σημασία που έχει για τη λειτουργία του συστήματος ο χειρισμός της ζήτησης; Να τι λέει ο ελάχιστα μαρξιστής πρώην σύμβουλος του Κλίντον, Μπέντζαμιν Μπάρμπερ: «(α)ς μην ξεχνάμε ότι ο Ρούσβελτ έκανε έξι - επτά χρόνια για να αλλάξει τα πράγματα μετά από τη μεγάλη Υφεση και δεν τα κατάφερε τελικά –ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος άλλαξε την παγκόσμια οικονομία».
Η καταστροφή του κόσμου, μαζί και η τεράστια καταστροφή υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου, ήταν που έδωσε τη λύση στην προηγούμενη μεγάλη Υφεση. Ετσι βγαίνει ο καπιταλισμός από τις κρίσεις του. Καμιά οικονομική πολιτική δεν μπόρεσε ποτέ να υποκαταστήσει ως «λύση» την καταστροφή. Επιπλέον, μάλιστα, απόδειξη επ’ αυτού είναι και η παταγώδης αποτυχία των κεϊνσιανών επεκτατικών πολιτικών να απαντήσουν στην κρίση της δεκαετίας του ’70, αποτυχία που νομιμοποίησε, τελικά, τις επιστημονικοφανείς ανοησίες του νεοφιλελευθερισμού.
Παρά τις αντιθέσεις και τους χλευασμούς, ένθεν κακείθεν, ο δικομματισμός ομονοεί στο ουσιώδες: η εργατική τάξη και η «υγιής επιχειρηματικότητα», το «καλό κεφάλαιο», δηλαδή, έχουν κοινό συμφέρον στην «ανάπτυξη».
Δεν έχουν. Ο κόσμος της εργασίας δεν χρειάζεται να πείσει τους κοινωνικούς εταίρους του (sic) πως είναι και προς όφελός τους η αύξηση των μισθών. Φτάνει που είναι προς δικό του όφελος. Η μόνη λύση για τον ίδιο είναι «να πληρώσουν οι πλούσιοι». Οι εργαζόμενοι έχουν συμφέροντα απολύτως συγκρουόμενα με αυτά των αφεντικών. Δεν γίνεται να «αναπτύσσονται» και οι δύο εξίσου. Το είπε και ο Μαρξ, άλλωστε.
Χρήστος Λάσκος - εκπαιδευτικός
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου