Οι νέες μέθοδοι ξεπλύματος μαύρου χρήματος!

Όλα τα νέα κόλπα που καταγράφει έκθεση της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες
Ξέπλυμα βρόμικου χρήματος με νέες μεθόδους και με όχημα τον παράνομο τζόγο, εντόπισε η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

Σε έκθεση που εκπόνησε η Α’ Μονάδα Διερεύνησης Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών, της Αρχής καταγράφονται όλες οι καινούργιες πρακτικές νομιμοποίησης μαύρου χρήματος, σημειώνοντας πως έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις παγκοσμίως, αλλά και στην Ελλάδα.
Τα κυκλώματα εκμεταλλεύονται τόσο μη αδειοδοτημένους διαδικτυακούς παρόχους όσο και τις τρωτότητες των αδειοδοτημένων διαδικτυακών παρόχων, εφαρμόζοντας περίπλοκες τεχνικές και μεθοδολογίες για τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων.
Σύμφωνα με την έκθεση, το ξέπλυμα γίνεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών σε τράπεζες του εσωτερικού και του εξωτερικού, μέσω e-wallets, ψηφιακές εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα, κρυπτονομίσματα.
Λογαριασμοί σε εσωτερικό και στο εξωτερικό
Η χρησιμοποίηση των τραπεζικών λογαριασμών για το ξέπλυμα, εντοπίζεται κυρίως στα στάδια της τοποθέτησης και της διαστρωμάτωσης των παράνομων εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Οι έρευνες της Αρχής στις υποθέσεις των παράνομων στοιχηματισμών μέσω διαδικτύου, κατέδειξαν την ύπαρξη και χρήση λογαριασμών τραπεζικών ιδρυμάτων του εσωτερικού και ψηφιακών τραπεζών του εξωτερικού (neobanks) στις οποίες κάποιος μπορεί να ανοίξει λογαριασμό εξ αποστάσεως, διασυνοριακά. Ύποπτες ενδείξεις αποτελούν οι ακόλουθες:

• Υπερβολικά μεγάλος αριθμός νέων τραπεζικών λογαριασμών από τον ίδιο δικαιούχο, οι οποίοι κλείνουν ή αδρανοποιούνται μετά από σύντομο χρονικό διάστημα. Σε κάποιες περιπτώσεις χαρακτηριστικά, διαπιστώθηκε ότι άτομα εμπλεκόμενα σε παράνομους στοιχηματισμούς, εκμεταλλευόμενα την ευκολία που προσφέρει η ηλεκτρονική τραπεζική (e-banking), είχαν ανοίξει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα πάνω από εκατό (100) τραπεζικούς λογαριασμούς.
• Η συναλλακτική δραστηριότητα των τραπεζικών λογαριασμών δε συνάδει με το οικονομικό/φορολογικό προφίλ των δικαιούχων, καθώς τα κεφάλαια που διακινούνται είναι πολύ υψηλά, ενώ τα εμπλεκόμενα άτομα – δικαιούχοι των λογαριασμών, είναι χαμηλού εισοδηματικού προφίλ, κυρίως άνεργοι, δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων, ιδιωτικοί υπάλληλοι με πολύ χαμηλές αμοιβές, κυρίως σε καταστήματα εστίασης.
• Σε αρκετές περιπτώσεις προέκυψε να εμπλέκονται λογαριασμοί συγγενικών ατόμων (αδέρφια, γονείς), προφανώς στο πλαίσιο της χρήσης μεγάλου αριθμού λογαριασμών για την διεξαγωγή των στοιχηματισμών, με στόχο την διευκόλυνση της ροής του χρήματος και την αποφυγή ανίχνευσης της πηγής των ύποπτων κεφαλαίων.
• Έκδοση υπερβολικά μεγάλου αριθμού προπληρωμένων τραπεζικών καρτών ανά άτομο με σκοπό τους στοιχηματισμούς και στη συνέχεια την εκφόρτιση αυτών προς προσωπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς. Οι προπληρωμένες κάρτες χρησιμοποιούνται αφενός μέσω της φόρτισης και εκφόρτισης αυτών για τη διακίνηση χρήματος στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αφετέρου για την πίστωση ή ανάληψη κερδών από παικτικούς λογαριασμούς.
• Στους τραπεζικούς λογαριασμούς παρατηρείται μεγάλο πλήθος και ύψος συναλλαγών με αδειοδοτημένους παρόχους τυχερών παιγνίων, φορτίσεις/εκφορτίσεις προπληρωμένων τραπεζικών καρτών, καταθέσεις και αναλήψεις μετρητών και μεταφορές από και προς τρίτους. Ειδικότερα:
• Παρατηρούνται σημαντικές καταθέσεις και αναλήψεις μετρητών κυρίως μέσω ΑΤΜ. Χαρακτηριστικά, καταθέσεις μετρητών πραγματοποιούνται από διάφορα φυσικά πρόσωπα σε τραπεζικούς λογαριασμούς, τις οποίες ακολουθούν χρεώσεις που αφορούν σε μεταφορές χρημάτων σε διαδικτυακούς παρόχους τυχερών παιγνίων.
• Διενεργούνται πολλαπλές συναλλαγές στις οποίες εμπλέκεται μεγάλος αριθμός φυσικών προσώπων (μεταφορές από και προς τρίτους). Ενδεικτικά, σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν συναλλαγές με αθλητές (ποδοσφαιριστές, μπασκετμπολίστες), με ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης, αλλά και φυσικά πρόσωπα με σκοπό την αγορά προπληρωμένων καρτών.
• Παρατηρείται μεγάλο πλήθος υψηλόποσων χρεοπιστώσεων σε αδειοδοτημένους παρόχους τυχερών παιγνίων.
• Παρατηρούνται συνεχείς μεταφορές κεφαλαίων μεταξύ προσωπικών λογαριασμών του ιδίου ατόμου από την μία τράπεζα στην άλλη, γεγονός που παραπέμπει σε προσπάθεια διαστρωμάτωσης, με σκοπό να καταστεί δυσχερής η ιχνηλάτηση της διαδρομής των ύποπτων κεφαλαίων.
• Στους τραπεζικούς λογαριασμούς προκύπτουν πιστώσεις χρημάτων από ηλεκτρονικά πορτοφόλια, εμβάσματα με εντολείς εταιρίες εξωτερικού που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικής μεταφοράς χρημάτων και πληρωμών, εμβάσματα από συμβουλευτικές εταιρίες παροχής και ανάλυσης στατιστικών στοιχείων σχετικά με στοιχήματα, εμβάσματα από διεθνείς ποδοσφαιριστές, κ.α. o Πιστώσεις/καταθέσεις χρημάτων που αφορούν στην εξαργύρωση κερδισμένων δελτίων. Τα χρήματα αυτά είτε κατευθύνονται στην απόκτηση περιουσιακών στοιχείων (πολυτελή οχήματα, ακίνητα, ίδρυση επιχειρήσεων), είτε στην ανατροφοδότηση των 15 στοιχηματισμών, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις διαπιστώθηκε ότι κατευθύνθηκαν σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια.
• Η ύπαρξη λογαριασμών κυρίως σε ψηφιακά τραπεζικά ιδρύματα (neon-banks) του εξωτερικού, στους οποίους πιστώνονταν χρήματα από τρίτα φυσικά πρόσωπα αλλά και από παρόχους κρυπτονομισμάτων. Τα χρήματα αυτά αναλώνονταν σε καταναλωτικές δαπάνες καθώς και σε μεταφορές χρημάτων σε τρίτα πρόσωπα.

Ηλεκτρονικά πορτοφόλια
Η χρήση των e-wallets προτιμάται από πολλούς παίκτες σε μια προσπάθεια να μην είναι ανιχνεύσιμη, από τις αρμόδιες αρχές, η δραστηριότητά τους σε αυτούς τους ιστότοπους, κυρίως στους μη αδειοδοτημένους.

• Με τη χρήση των ηλεκτρονικών πορτοφολιών αποφεύγουν τη χρήση τραπεζικών λογαριασμών, ενώ παράλληλα διευκολύνεται η άμεση διακίνηση χρημάτων διασυνοριακά. Οι έρευνες της Αρχής εντόπισαν:
• Εκτεταμένη χρήση λογαριασμών ηλεκτρονικών πορτοφολιών τηρούμενων σε ιδρύματα πληρωμών και ηλεκτρονικού χρήματος, κυρίως σε δικαιοδοσίες του εξωτερικού. Τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια ήταν συνδεδεμένα με παικτικούς λογαριασμούς σε μη αδειοδοτημένους καθώς και σε αδειοδοτημένους παρόχους.
• Χιλιάδες πολύπλοκες συναλλαγές σε τηρούμενα ηλεκτρονικά πορτοφόλια, μέσω των οποίων διακινήθηκαν εκατομμύρια ευρώ, δομημένες με τέτοιο τρόπο ώστε να καταστήσουν δύσκολο τον εντοπισμό της αρχικής πηγής των κεφαλαίων.
• Χρήση ψευδών ταυτοποιητικών στοιχείων ή στοιχείων τρίτων (εν γνώσει ή εν αγνοία τους) για το άνοιγμα των ηλεκτρονικών λογαριασμών στα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και πληρωμών.
• Όσον αφορά τη συναλλακτική δραστηριότητα που παρατηρήθηκε στα ηλεκτρονικά πορτοφόλια, πέραν της χρήσης τους για μεταφορά από και προς τους παρόχους υπηρεσιών παιγνίων, προέκυψε ότι αυτή αφορούσε κυρίως:
• Μεταφορές χρημάτων από και προς τρίτα φυσικά πρόσωπα που τηρούσαν εξίσου ηλεκτρονικά πορτοφόλια. Εντοπίστηκαν συναλλαγές μέσω ηλεκτρονικών πορτοφολιών με δικαιούχους άτομα τα οποία βάσει των στοιχείων ταυτοποίησής τους συνδέονταν με αθλητές, ποδοσφαιριστές, ποδοσφαιρικούς παράγοντες, παίκτες πόκερ, παίκτες σκάκι, betting traders, άτομα σχετιζόμενα με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του betting και gaming, στην ανάπτυξη λογισμικού κ.λπ.
• Τοποθέτηση χρημάτων μέσω προπληρωμένων καρτών.
• Αγορές με κάρτες (μέσω POS), εκδοθείσες από ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και από ιδρύματα πληρωμών εξωτερικού. Οι αγορές αφορούσαν καταναλωτικές δαπάνες, μη ανιχνεύσιμες από τις αρμόδιες φορολογικές και ελεγκτικές αρχές.
• Αναλήψεις μετρητών από ηλεκτρονικά πορτοφόλια, μέσω ΑΤΜ, με τη χρήση καρτών που είχαν εκδοθεί από τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και πληρωμών εξωτερικού.
• Κινήσεις χρεώσεων και πιστώσεων που σχετίζονταν με αγορές και πωλήσεις κρυπτονομισμάτων μέσω των ηλεκτρονικών πορτοφολιών.
• Μεταφορές χρημάτων προς τραπεζικούς λογαριασμούς τηρούμενους σε ελληνικά ιδρύματα αλλά και σε ψηφιακές τράπεζες (neobanks) του εξωτερικού, καθώς και προς ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος στο εξωτερικό.
• Συναλλαγές με διάφορους παρόχους τυχερών παιγνίων, πολλοί εκ των οποίων φέρεται να μην είναι αδειοδοτημένοι στη χώρα μας καθώς περιλαμβάνονται στη λίστα μη αδειοδοτημένων παρόχων τυχερών παιγνίων (blacklist) που συντάσσει η ΕΕΕΠ.

Πάροχοι e-πληρωμών
Οι νέες λύσεις ψηφιακών πληρωμών που προωθούνται τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (Fintech) δίνουν πλέον τη δυνατότητα στους χρήστες να χρησιμοποιήσουν εφαρμογές κινητών τηλεφώνων (mobile apps) ή online πλατφόρμες, προκειμένου να καταθέσουν άμεσα μετρητά και να πιστώσουν τον διαδικτυακό τους παικτικό λογαριασμό, πληρώνοντας σε κάποιο από τα συνεργαζόμενα καταστήματα του παρόχου πληρωμών.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση, κατά την πραγματοποίηση της εκάστοτε συναλλαγής δημιουργείται κωδικός πληρωμής που επιδεικνύεται στο συνεργαζόμενο κατάστημα για την ολοκλήρωση της συναλλαγής.
Από τη στρατηγική ανάλυση προέκυψε ότι οι εν λόγω μέθοδοι τοποθέτησης χρημάτων /φόρτισης παικτικών λογαριασμών είναι πλέον από τις πιο δημοφιλείς, ενώ οι ενδείκτες κινδύνου που διαπιστώθηκε ότι σχετίζονται με αυτές παρατίθενται παρακάτω:

• Πολυπληθείς καταθέσεις μετρητών με μεγάλη συχνότητα. Σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν καταθέσεις χρημάτων σε καθημερινή βάση, ακόμα και αρκετές φορές εντός της ίδιας ημέρας και με ελάχιστη χρονική διαφορά μεταξύ τους, ακόμα και δευτερολέπτων, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι συναλλαγές διενεργούνταν διαδοχικά.
• Το ποσό κατάθεσης ανά συναλλαγή ανερχόταν στο ποσό του ανώτατου ημερήσιου ορίου, δηλαδή σε 500 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ο μέσος όρος των χρημάτων που καταθέτονταν αθροιστικά από διαδοχικά διενεργούμενες συναλλαγές ανερχόταν ακόμα και στις 5.000 ευρώ ανά ημέρα.
• Το δίκτυο σημείων «φόρτισης» των παικτικών λογαριασμών με μετρητά έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, ενώ στην πλειονότητά του παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες ως προς τον έλεγχο δέουσας επιμέλειας που ασκείται στις επιμέρους συναλλαγές. Τα χρήματα μεταφέρονται απευθείας στον παικτικό λογαριασμό του χρήστη, χωρίς να δίνεται το δικαίωμα ελέγχου της εκάστοτε συναλλαγής κατά την κατάθεση, διογκώνοντας τον κίνδυνο ξεπλύματος βρόμικου χρήματος ειδικά ως προς το στάδιο της τοποθέτησης (integration).

Προπληρωμένες κάρτες
Οι προπληρωμένες κάρτες (prepaid cards), οι οποίες φορτίζονται είτε με μετρητά είτε μέσω τραπεζικών λογαριασμών, έχουν αποτελέσει πολύ δημοφιλή μέθοδο για την πίστωση χρημάτων σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια και από εκεί στη συνέχεια σε παρόχους τυχερών παιγνίων. Από τη διενεργηθείσα ανάλυση διαπιστώθηκε ότι:

• Μεγάλο ποσό κεφαλαίων τοποθετήθηκε σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια μέσω της χρήσης μεγάλου αριθμού προπληρωμένων καρτών. Στη συνέχεια τα κεφάλαια αυτά μεταφέρθηκαν είτε από τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια σε αντίστοιχα ηλεκτρονικά πορτοφόλια τρίτων φυσικών προσώπων είτε από τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια απευθείας σε παρόχους τυχερών παιγνίων (αδειοδοτημένους και μη).
• Ο μεγάλος αριθμός προπληρωμένων καρτών και η συνολική αξία αυτών, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών πορτοφολιών με τα οποία συνδέονται, εγείρουν σοβαρές ενδείξεις στρατολόγησης ατόμων ως «money mules» με σκοπό την αγορά και τη φόρτιση προπληρωμένων καρτών.
• Πολλά άτομα προέβαιναν στην αγορά μεγάλης αξίας προπληρωμένων καρτών με τη μεταφορά χρημάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς τρίτων ατόμων που διατηρούν ατομικές επιχειρήσεις με δραστηριότητα, μεταξύ άλλων, την πώληση προπληρωμένων καρτών.
• Οι προπληρωμένες κάρτες διευκολύνουν τη διασυνοριακή μεταφορά κεφαλαίων αποφεύγοντας τις αυστηρές τραπεζικές διαδικασίες και δυσκολεύουν την ανίχνευση της πηγής ή του συνολικού μεγέθους των παράνομων κεφαλαίων, ενώ η αγορά τους μπορεί να σχετίζεται και με τη μεθοδολογία της κατάτμησης μεγάλων παράνομων χρηματικών ποσών σε πολλαπλές μικρές φορτίσεις χρημάτων σε προπληρωμένες κάρτες.

Με κρυπτονομίσματα
Η χρήση των κρυπτονομισμάτων σε συνδυασμό με το γεγονός ότι όχι μόνο γίνεται αποδεκτή, αλλά προκρίνεται ως μέσο πληρωμής ή τοποθέτησης χρημάτων από πολλές μη αδειοδοτημένες πλατφόρμες διαδικτυακών παρόχων τυχερών παιγνίων, έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις στον τομέα της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Τα κρυπτονομίσματα, σύμφωνα με την Αρχή, αποτελούν προτιμώμενο μέσο για την τοποθέτηση στοιχημάτων και την πληρωμή κερδών σε πολλές μη αδειοδοτημένες πλατφόρμες τυχερών παιχνιδιών, οι οποίες συχνά λειτουργούν με ανεπαρκή μέτρα κανονιστικής συμμόρφωσης και παρέχουν υπηρεσίες σε δικαιοδοσίες όπου η δραστηριότητά τους δεν επιτρέπεται.
Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως σε μη αδειοδοτημένα διαδικτυακά καζίνο, η συμμετοχή πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω κρυπτονομισμάτων.
Από την ανάλυση προέκυψε ότι άτομα που εμπλέκονταν σε παράνομους στοιχηματισμούς τηρούσαν κρυπτογραφικά πορτοφόλια (crypto-wallets) και διενήργησαν συναλλαγές με ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων.
Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε:

• Τήρηση πλήθους ηλεκτρονικών λογαριασμών και κρυπτογραφικών πορτοφολιών σε ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων.
• Διενέργεια μεγάλης αξίας συναλλαγών με τη χρήση κρυπτονομισμάτων, σε κάποιες περιπτώσεις εκατομμυρίων ευρώ, αποκλειστικά μεταξύ πολλαπλών κρυπτογραφικών πορτοφολιών, χωρίς να προκύπτουν συναλλαγές μέσω των πορτοφολιών αυτών με τραπεζικούς λογαριασμούς (fiat money) ή ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ενδείξεις ότι τα εν λόγω πορτοφόλια τυγχάνουν ενδιάμεσοι λογαριασμοί (mules) με σκοπό την διαστρωμάτωση των κεφαλαίων και την προώθηση των κρυπτονομισμάτων στον τελικό τους αποδέκτη.
• Διενέργεια συναλλαγών μέσω κρυπτογραφικών πορτοφολιών που αφορούσαν σε πιστώσεις και χρεώσεις από/προς τραπεζικούς λογαριασμούς (fiat money), και από/προς ηλεκτρονικά πορτοφόλια τηρούμενα σε ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος ή/και ιδρύματα πληρωμών.
• Χρήση καρτών που εκδίδονται από τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τη διενέργεια καταναλωτικών αγορών σε επιχειρήσεις που δέχονται ως μέσο πληρωμής κρυπτονομίσματα. Με τις δαπάνες αυτές διοχέτευαν χρήματα στην ευρύτερη οικονομία, με στόχο τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων και την απόκρυψη της δραστηριότητάς τους από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.

Πηγή: sofokleousin.gr