Στο επίκεντρο αποκαλύψεων για δραστηριότητες που σχετίζονται με ξέπλυμα χρήματος εκατοντάδων εκατομμυρίων της «ρωσικής ολιγαρχίας» βρέθηκε ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, φέρνοντας στο προσκήνιο ξανά τη βαριά σκιά που ταλανίζει το νησί για δεκαετίες.
Τις αποκαλύψεις έκανε η πλατφόρμα Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) μέσα στην καρδιά των διακοπών του Αυγούστου (14/8), για να απαντηθούν με σφοδρότητα από τον Κύπριο πρόεδρο, με καθυστέρηση, και αφού έλαβαν εσωτερική δημοσιότητα, αφήνοντας μια πικρή γεύση στην κυπριακή κοινή γνώμη.
Η Troika Laundromat
Είναι η πρώτη φορά που βγαίνουν στο φως με τόση λεπτομέρεια πληροφορίες οι οποίες στρέφονται κατευθείαν εναντίον του προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη και των δραστηριοτήτων του δικηγορικού γραφείου του, που μετά την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα της Κύπρου, το 2013, έχει μετόχους τις δύο θυγατέρες του. Η σύνδεση του γραφείου Νίκος Χρυσάνθου Αναστασιάδη, σύμφωνα με την OCCRP, αφορά δραστηριότητες μέχρι το 2013 που είχε προσωπική επαγγελματική ενασχόληση στο γραφείο του.
Σχετίζεται δε με την αποκάλυψη ενός ρωσικού κυκλώματος ξεπλύματος χρήματος με την επωνυμία Troika Laundromat. To κύκλωμα διαθέτει 70 και πλέον offshore εταιρείες-κέλυφος που μέσα σε 10 χρόνια (2003-2013) διακίνησαν εκτός Ρωσίας συνολικά 3,5 δισ. ευρώ με πλαστές συναλλαγές για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, φοροδιαφυγή, δωροδοκίες, συγκάλυψη κεφαλαίων κ.ο.κ. Πηγή των χρημάτων ήταν η εταιρεία Delko, ιδιοκτησία Ρώσων ολιγαρχών του στενού περιβάλλοντος Πούτιν.
Οι αποκαλύψεις της ταρακούνησαν την Ε.Ε. τον περασμένο Μάρτιο, γιατί μια σειρά από μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες βρέθηκαν να έχουν χρησιμοποιηθεί για τις συναλλαγές, ανάμεσά τους οι Deutsche Bank, Credit Agricole, Danske Bank, Swedbank, Nordea Bank, ING, KBC Group, Raiffeisen Bank, ABN Amro Group, Cooperatieve Rabobank and the Dutch unit of Turkiye Garanti Bankasi.
«Εις ουδεμίαν περίπτωσιν…»
Τα επίμαχα σημεία της υπόθεσης μάλλον θα παραμείνουν ανοιχτά για τους επόμενους μήνες. Ο Κύπριος πρόεδρος έδειξε να μην επιθυμεί με κανένα τρόπο να μπει στη θέση ξεκαθαρίσματος της όλης υπόθεσης, αρκούμενος στη διαπίστωση που κάνει και η ίδια η OCCRP ότι δεν έχει κατ’ ανάγκην παραβιαστεί η νομοθεσία.
Το βάρος της απάντησης κλήθηκε και ανέλαβε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, λέγοντας ότι «τα όσα αναφέρονται ως ευρήματα (της OCCRP) υπήρξαν αντικείμενο συστηματικής διερεύνησης από τις αρμόδιες ερευνητικές και ανακριτικές αρχές πολλών χωρών, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ (FinCEN) και εις ουδεμίαν περίπτωσιν, είτε το όνομα του προέδρου, είτε του πρώην δικηγορικού γραφείου του δεν ευρέθη υπό διερεύνηση ως εμπλεκόμενο» (σε ξέπλυμα χρήματος).
Το δικηγορικό γραφείο Ν. Αναστασιάδης εξέδωσε επίσης απάντηση, προειδοποιώντας ότι «προτίθεται να κινηθεί δικαστικώς εναντίον των όσων μέσα από ψευδείς ειδήσεις και λιβελογραφήματα, και με καθαρά πολιτικές σκοπιμότητες, θέλουν να πλήξουν τη φήμη του γραφείου». Δεν είναι καθόλου βέβαιο πάντως προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί νομικά –την πηγή των πληροφοριών, δηλαδή την OCCRP, ή τα λίγα κυπριακά ΜΜΕ που τόλμησαν να μην αδιαφορήσουν για το δημοσίευμα. «Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφράζει τη λύπη και την απογοήτευσή του διότι ευρέθη κυπριακό έντυπο που αναδημοσιεύει τους σχετικούς λίβελους, ενισχύοντας την επιχειρούμενη δυσφήμιση της χώρας μας και του ιδίου του προέδρου» ανέφερε ο Π. Προδρόμου.
Η οργάνωση OCCRP όμως, με νέα τοποθέτησή της (21/8), απέρριψε την κατηγορία του λιβέλου, επιμένοντας ότι οι αποκαλύψεις της αφορούν «γεγονότα που υποστηρίζονται από τεκμηριωμένα στοιχεία» τα οποία «κανένας δεν έχει αμφισβητήσει».
Σημειώνει δε με επίταση ότι «τόσο ο κ. Αναστασιάδης όσο και η δικηγορική εταιρεία του, συμπεριλαμβανομένων όλων των μετόχων της, είχαν την ευκαιρία να σχολιάσουν τα ευρήματα της έρευνας αρκετές εβδομάδες πριν από τη δημοσίευση. Κανένας από αυτούς δεν επέλεξε να το πράξει». Επί της ουσίας των βαρύτατων ισχυρισμών, η OCCRP αναφέρεται σε «διευκόλυνση συναλλαγών» από την πλευρά του δικηγορικού γραφείου Αναστασιάδη που έγιναν από την Batherm Ventures Limited and Matias Co. Limited, με την Delco Networks S.A. and την Gotland Industrial Inc., εταιρείες που ταξινομεί ως τους βασικούς πυλώνες στο κύκλωμα Troika Laundromat.
Στις επίσημες ανακοινώσεις κρίθηκε σκόπιμο ο πρόεδρος Αναστασιάδης να μην τοποθετηθεί στο γεγονός, αν το δικηγορικό γραφείο του μέσω της Imperium Nominees Ltd ίδρυσε τη Matias Co Ltd. Το μείζον ζήτημα έτσι παραμένει αν η αποκάλυψη της OCCRP, ότι η Matias το 2007 προχώρησε σε εικονική συμφωνία για την αγορά, έναντι 220 εκατ. ευρώ, της εταιρείας Energostroyinvest Holding, της μεγαλύτερης ρωσικής κατασκευάστριας εταιρείας ηλεκτρονικών δικτύων και μονάδων παραγωγής ενέργειας, είναι «ξέπλυμα χρήματος». Η εταιρεία αυτή, αξίας πέραν των 2 δισ. ευρώ, αγοράστηκε, έναντι μόλις 220 εκατ. ευρώ από τις εταιρείες τού Troika Laundromat και τον πασίγνωστο ολιγάρχη Αλεξάντερ Αμπράμοφ.
Η OCCRP ισχυρίζεται ότι τα ντοκουμέντα που διαθέτει από μια λιθουανική τράπεζα, τη διαλυθείσα το 2013 «Ukio Bankas», αποδεικνύουν την τότε εμπλοκή Αμπράμοφ - Αναστασιάδη στην εν λόγω αγοραπωλησία, την οποία εντάσσει σαφώς στο ξέπλυμα της Troika Laundromat.
Αμπράμοφ, ο ολιγάρχης του σιδήρου
Ο Αλεξάντερ Αμπράμοφ τυγχάνει να είναι στενός φίλος του Πούτιν, ιδιοκτήτης τότε της μεγαλύτερης βιομηχανίας σιδήρου στη Ρωσία και πελάτης του δικηγορικού γραφείου του Νίκου Αναστασιάδη, μέσω του οποίου υπέβαλε και έλαβε την κυπριακή - ευρωπαϊκή υπηκοότητα. Η υπηκοότητα Αμπράμοφ παραχωρήθηκε επί διακυβέρνησης Δ. Χριστόφια το 2010, του πολιτικού αντιπάλου του Ν. Αναστασιάδη, γιατί κρίθηκε ότι ήταν σημαντικός επενδυτής και εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον!
Ο Π. Προδρόμου πρόταξε το γεγονός αυτό για να απαντήσει στις περιορισμένες στο ΑΚΕΛ πολιτικές αντιδράσεις, προσθέτοντας ότι «ο Αμπράμοφ δεν φέρει καμία κατηγορία σε βάρος του, ενώ διαθέτει εταιρεία που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης». Με παραδοχή του γεγονότος αυτού, ο τότε υπουργός του ΑΚΕΛ, Ν. Συλικιώτης, ανέφερε ότι όντως όταν διέρρευσε στα διεθνή ΜΜΕ το όνομα Αμπράμοφ με αιχμές για την πολιτογράφησή του, ο Ν. Αναστασιάδης τον είχε πάρει στο τηλέφωνο για να διαμαρτυρηθεί για τον πελάτη του.
Αλλά υπεραμυνόμενος της πολιτογράφησης Αμπράμοφ ο Ν. Συλικιώτης είπε ότι η διακυβέρνηση Χριστόφια έδωσε συνολικά μόλις 187 υπηκοότητες με κριτήρια τη διαμονή και επένδυση στην Κύπρο 10 εκατομμυρίων ευρώ, εν αντιθέσει προς την πρακτική της διακυβέρνησης Αναστασιάδη που παραχώρησε πέραν των 4.700 «χρυσών διαβατηρίων, χωρίς κριτήριο διαμονής και με 2 εκατομμύρια επένδυση σε ακίνητο.
Αμερικανοί, Ρώσοι και χρυσά διαβατήρια
Ο Κύπριος πρόεδρος επικαλέστηκε την υπηρεσία καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος των ΗΠΑ FinCEN για να αποκρούσει τις κατηγορίες για βρόμικες ή τουλάχιστον ύποπτες συναλλαγές. Αληθές είναι πως η αμερικανική υπηρεσία καταπολέμησης οικονομικού εγκλήματος τα τελευταία 2 χρόνια έχει αλλάξει δραστικά το τοπίο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών προς Ρώσους στην Κύπρο, κλείνοντας χιλιάδες εταιρείες-κέλυφος.
Η κυπριακή κυβέρνηση υπέκυψε σχετικά εύκολα στις αμερικανικές «παραινέσεις» και πολλοί Ρώσοι αισθάνονται σήμερα προδομένοι, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος Πούτιν που τώρα βρίσκεται σε «ευθυγράμμιση άστρων» με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Για το επίμαχο δημοσίευμα της OCCRP σε βάρος Αναστασιάδη, ορισμένοι κύκλοι εκτιμούν ότι υπάρχει και κάποια συσχέτιση με την ισχυρή ευρωπαϊκή παρέμβαση εναντίον της κυπριακής βιομηχανίας «χρυσών ευρωπαϊκών διαβατηρίων».
Η αγορά αυτή αποτέλεσε την εναλλακτική προσφορά υπηρεσιών προς Ρώσους και Κινέζους από το 2013 και μετά, δηλαδή επί της διακυβέρνησης Αναστασιάδη. Οταν κυκλοφόρησε η έκθεση-καταπέλτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2018 και πάλι ο Ν. Αναστασιάδης είχε ισχυριστεί ότι «η Κύπρος στοχοποιείται», αλλά με πιο νηφάλια ανάλυση των πραγμάτων στη συνέχεια δεσμεύτηκε να προσαρμοστεί με τις ευρωπαϊκές αξιώσεις για διαφάνεια. Ωστόσο ο βαθμός συμμόρφωσης θα φανεί προς το τέλος του 2019.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου