Πέμπτη 20 Απριλίου 2023

Η μαστούρα των Ευρωπαίων τρεις χιλιάδες χρόνια πριν

Το σπήλαιο «Es Càrritx», στο ισπανικό νησί Μινόρκα, και μερικά ευρήματα
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε μια πρωτοποριακή αρχαιολογική και ανθρωπολογική έρευνα, στην οποία, πρώτη φορά, τεκμηριώνεται επαρκώς η συστηματική χρήση κατά την πρώιμη εποχή του χαλκού διαφόρων ψυχοτρόπων και ψυχοδραστικών ουσιών και φυσικών ναρκωτικών από τους ανθρώπους που ζούσαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο και πιο συγκεκριμένα στη Μεσόγειο.
Τα τελευταία χρόνια έχουν πληθύνει, σε όλο τον κόσμο, οι εργαστηριακές έρευνες σχετικά με τις ενδείξεις για συστηματική χρήση ψυχοτρόπων ή και ναρκωτικών ουσιών από τους πιο μακρινούς μας προγόνους. Η πιο πρόσφατη και ιδιαίτερα αποκαλυπτική έρευνα είναι αυτή που μόλις δημοσιεύτηκε στο εγκυρότατο επιστημονικό περιοδικό «Scientific Reports». Πρόκειται για την εργαστηριακή έρευνα ορισμένων αρχαιολογικών ευρημάτων που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βαγιαδολίδ (Valladolid), στη βορειοδυτική Ισπανία.
Αναλύοντας στο εργαστήριο μερικές τούφες ανθρώπινων μαλλιών που είχαν βρεθεί σε ανασκαφές στο πανάρχαιο σπήλαιο-κοιμητήριο «Es Càrritx», που βρίσκεται στο ισπανικό νησί Μινόρκα (βλ. φωτογραφίες), αυτοί οι ερευνητές διαπίστωσαν έκπληκτοι ότι, ήδη από την εποχή του χαλκού, οι πρώτοι Ευρωπαίοι κάτοικοι του νησιού όχι μόνο γνώριζαν αλλά και κατανάλωναν συστηματικά ορισμένες φυσικές και πολύ ψυχοδραστικές ουσίες, τις όποιες έβρισκαν σε διάφορα φυτά.
Χρησιμοποιώντας τις τεχνικές της υψηλής ανάλυσης φασματοσκοπίας μαζών και της υγρής χρωματογραφίας εξαιρετικά υψηλής απόδοσης (Ultra-High Performance Liquid Chromatography), οι Ισπανοί ερευνητές κατάφεραν να καθορίσουν με μεγάλη ακρίβεια τη χρήση ορισμένων ψευδαισθησιογόνων ουσιών, όπως π.χ. η εφεδρίνη και η σκοπολαμίνη, που είναι βέβαιο ότι τις χρησιμοποιούσαν από τότε.
Η εφεδρίνη (ephedrine) είναι ένα ενεργό συστατικό του γνωστού μεσογειακού φυτού εφέδρα (Ephedra fragilis). Σήμερα, η βιοχημική ουσία εφεδρίνη κατατάσσεται στις μη κατεχολαμίνες, ενώ για τη φαρμακολογική δράση της στα «συμπαθομιμητικά φάρμακα», επειδή όταν την καταναλώνουμε -ακόμη και σε μικρές ποσότητες- μπορεί να διεγείρει το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα. Δύο άλλες πολύ δραστικές ψευδαισθησιογόνες ουσίες που εντοπίστηκαν και υπάρχουν σε φυτά στο νησί Μινόρκα είναι η ατροπίνη που παράγεται από το φυτό μπελαντόνα (ή ευθάλεια η άτροπος) και η σκοπολαμίνη ή υοσκίνη που εξάγεται εύκολα από τους σπόρους του δέντρου Brugmansia.
Επίσης, από την έρευνα εντοπίστηκαν κάποιες ιδιαίτερα ψυχοδραστικές και παραισθησιογόνες αλκαλοειδείς ουσίες που υπάρχουν στο πολύ γνωστό μεσογειακό φυτό μανδραγόρας (ή μανδραγόρας ο φθινοπωρινός), το οποίο υπήρχε σε αφθονία στο νησί Μινόρκα. Συνεπώς, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας επιβεβαιώνουν τη, μέχρι σήμερα, ανεπιβεβαίωτη υποψία ότι εδώ και, τουλάχιστον, τρεις χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι γνώριζαν καλά την επίδραση και γι’ αυτό κατέφευγαν στη χρήση διαφόρων ψυχοδραστικών ουσιών, τις οποίες έβρισκαν σε αφθονία στη φύση.

Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: