Νεάντερταλ με χειρωνακτικές δεξιότητες ενός... ράφτη

"Επιστημονικές ανταποκρίσεις"

Η εικόνα που είχαμε μέχρι σήμερα για τους πιο στενούς εξελικτικά συγγενείς μας, δηλαδή τους Νεάντερταλ, ήταν ότι πρόκειται για ένα «κατώτερο» υποείδος του ανθρώπινου γένους. Υπερβολικά πρωτόγονοι, άσχημοι, με μεγάλες σωματικές ικανότητες αλλά χονδροειδείς και μάλλον ανόητες συμπεριφορές σε σύγκριση με αυτές των σύγχρονων, πιο όμορφων, πιο επιδέξιων και αναμφίβολα πιο ευφυών ανθρώπων, οι Νεάντερταλ ήταν καταδικασμένοι να εξαφανιστούν ή να αφομοιωθούν εντελώς από το νέο, κυρίαρχο είδος ανθρώπων, το δικό μας!

Πώς ο εγκέφαλός μας κρατά τον χρόνο των όσων κάνουμε

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει ένα εσωτερικό «ρολόι» το οποίο κρατά τον χρόνο των συμβάντων που βιώνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας καταγράφοντας τη χρονική σειρά που αυτά λαμβάνουν χώρα. Το εγκεφαλικό «όργανο» που μας επιτρέπει να τοποθετούμε σε χρονική αλληλουχία τις πρόσφατες αναμνήσεις των όσων κάνουμε είναι ένα δίκτυο νευρώνων που βρίσκεται στο δεξιό εγκεφαλικό ημισφαίριο, πολύ κοντά στην περιοχή που ρυθμίζει τις χωρικές μας εμπειρίες.

Τη σημαντική αυτή ανακάλυψη έκανε μια ομάδα ερευνητών στο Ινστιτούτο Συστημάτων Νευροεπιστήμης της Νορβηγίας (Institute for Systems Neuroscience) το οποίο διευθύνει ο Εντβαρντ Μόζερ (Edvard Moser), διάσημος επιστήμονας του εγκεφάλου που το 2014 πήρε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής. Η έρευνα δημοσιεύτηκε πριν από μερικές ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό «Nature».

Το «θαύμα» της Επιστήμης: Παράλυτος και τετραπληγικός κατάφεραν να κινήσουν τα άκρα τους

Σπουδαίο βήμα στην αντιμετώπιση της παράλυσης έκανε η επιστήμη, όπου σε δύο περιπτώσεις, κατάφερε να βοηθήσει δύο ασθενείς να κινήσουν τα άκρα τους. Στη μία περίπτωση, ένας 29χρονος με πλήρη παράλυση από το 2013 στα κάτω άκρα του, μετά από ένα ατύχημα με όχημα χιονιού, μπορεί πλέον να κάνει βήματα μόνος του, χάρη σε μία συνδυασμένη θεραπεία ηλεκτρονικής διέγερσης του νωτιαίου μυελού του και φυσικοθεραπείας αποκατάστασης.

Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, είναι η πρώτη περίπτωση ανθρώπου με πλήρη παράλυση από τη μέση και κάτω, ο οποίος, αν και έως τώρα δεν ένιωθε το παραμικρό ούτε μπορούσε να κινήσει τα κάτω άκρα του, κατέστη δυνατό να περπατήσει ξανά, έστω και σε έναν βαθμό.

DNA και απολιθώματα ξαναγράφουν τη χρονολογία γέννησης της ζωής

Το πώς και το πότε εμφανίστηκαν πάνω στη Γη οι πρώτες στοιχειώδεις κυτταρικές μορφές ζωής αποτελούσε ένα μεγάλο αίνιγμα για τις επιστήμες της ζωής.

Μέχρι πολύ πρόσφατα τα παλαιότερα απολιθώματα κάποιων βακτηριακών μορφών ζωής χρονολογούνταν στα 3,5 έως το πολύ 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια.

Με άλλα λόγια, σύμφωνα με όλα τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα τεκμήρια οι πρώτες αρκετά πολύπλοκες κυτταρικές δομές, οι οποίες ήταν σε θέση να ζουν και να αναπαράγονται αυτόνομα, πρέπει να εμφανίστηκαν υπερβολικά γρήγορα, σχεδόν αμέσως αφότου σχηματίστηκε ο πλανήτης μας. Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία σχετική έρευνα, η ζωή εμφανίστηκε πολύ νωρίτερα!

«Πεινασμένο» ένζυμο τρώει πλαστικό

Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν ένα ένζυμο που μπορεί να «φάει» ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα πλαστικά, το ΡΕΤ (polyethylene terepththalate).

Το επίτευγμα αναμένεται να βοηθήσει μελλοντικά στη μάχη κατά της ρύπανσης σε ξηρά και θάλασσα, καθώς θα διευκολύνει για πρώτη φορά την ολοκληρωτική διάσπαση και ανακύκλωση εκατομμυρίων τόνων πλαστικών, ιδίως μπουκαλιών από ΡΕΤ, το οποίο σήμερα παραμένει επί εκατοντάδες χρόνια στο περιβάλλον.

«Μυϊκή μνήμη» σε επίπεδο DNA ανακάλυψαν επιστήμονες

Επιστημονική μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Keele έδειξε -για πρώτη φορά- ότι οι ανθρώπινοι μύες κατέχουν μια «μνήμη» προηγούμενης ανάπτυξης, σε επίπεδο DNA. Σύμφωνα με την έρευνα, τα γονίδια στους μύες καταγράφουν και «θυμούνται» τις περιόδους ανάπτυξης των σκελετικών μυών, βοηθώντας τους μύες να μεγαλώσουν περαιτέρω, σε αργότερο στάδιο της ζωής των ανθρώπων. 

Βαδίζοντας ταχύτατα προς τη συνθετική ζωή

Το μόριο του DNA είναι το χημικό υπόβαθρο των γονιδίων, δηλαδή των βασικών μονάδων της γενετικής κληρονομιάς που καθορίζουν την ιδιαίτερη μορφή και τις λειτουργίες κάθε ζωντανού οργανισμού πάνω στη Γη.

Από τις απαρχές της κάθε μορφής ζωής στον πλανήτη μας, από τα μονοκύτταρα βακτήρια μέχρι τους πολυκύτταρους οργανισμούς όπως ο άνθρωπος, υιοθέτησε και διατήρησε έναν γενετικό κώδικα που επιτρέπει στη γενετική πληροφορία που είναι γραμμένη στη γλώσσα των γονιδίων, δηλαδή στα νουκλεοτίδια αδενίνη (Α), γουανίνη (G), κυτοσίνη (C) και θυμίνη (Τ) του DNA, να «μεταφράζονται» στη γλώσσα των πρωτεϊνών, δηλαδή στα αμινοξέα. 

Γιατί ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα όσο μεγαλώνουμε

Το φαινόμενο δεν είναι καινούριο κι έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές την επιστήμη.

Ερευνητές του πανεπιστημίου του Ludwig Maximilian στο Μόναχο, που ερεύνησαν το φαινόμενο το 2005, πήραν συνεντεύξεις από 499 συμμετέχοντες ηλικίας 14-94 ετών για το πώς αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου.

Αυτό που διαπίστωσαν αμέσως, όπως μεταδίδει το Scientific American, ήταν ότι όλες οι ηλικίες αντιλαμβάνονταν το ίδιο τις μικρές χρονικές περιόδους (μέρες, εβδομάδες, μήνες), ωστόσο για μεγαλύτερες περιόδους, για παράδειγμα δεκαετίες, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες «ένιωθαν» ότι ο χρόνος περνούσε πιο γρήγορα.

Τα μυστικά της δημιουργικότητας σύμφωνα με την επιστήμη

Αν γοητεύεστε από έργα ζωγραφικής όπως η «Έναστρη Νύχτα» του Vincent van Gogh ή θεωρίες για το χωροχρόνο του Albert Einstein, πιθανότατα θα συμφωνήσετε ότι και τα δύο είναι έργα σκληρής εργασίας αλλά και έντονης δημιουργικότητας. Η φαντασία είναι αυτή που μας ωθεί να διευρύνουμε τους ορίζοντες μας και να έχουμε καινούριες ίδιες για εφευρέσεις και ανακαλύψεις.

Αλλά γιατί υπάρχει τόσο μεγάλο χάσμα στην ικανότητα των ανθρώπων πάνω στη φαντασία και τη δημιουργικότητα; Πριν από πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι η δημιουργικότητα αποτελούσε ένα ξεχωριστό προσόν ειδικά προικισμένων ανθρώπων, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να το αξιοποιούν αυτό το προσόν και να διακρίνονται σε διάφορους τομείς.

Μπορεί ο διαβήτης να αντιμετωπιστεί χωρίς φάρμακα;

Μια δραστική δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων μπορεί να πετύχει πλήρη υποχώρηση του διαβήτη χωρίς αντιδιαβητικά φάρμακα, σύμφωνα με έρευνα βρετανικών πανεπιστημίων. Όσοι ασθενείς μετείχαν στην έρευνα για ένα χρόνο, έχασαν περίπου δέκα κιλά βάρους και οι μισοί εξ αυτών παρουσίασαν μείωση του διαβήτη σε ποσοστό 90%.

Υπέρογκο το κόστος μίας γονιδιακής θεραπείας

Οι επιστήμονες άνοιξαν τον δρόμο, όμως πόσοι μπορούν να (ακριβο)πληρώσουν μία γονιαδική θεραπεία; Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το τίμημα θα ανέλθει στο 1 εκατ. δολάρια, καθιστώντας αυτή την επιλογή απαγορευτική για τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων αυτού του πλανήτη. Επίσης, δημιουργεί ένα εύλογο δίλημμα για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. 

Πόσο σεξ πρέπει να κάνετε ανάλογα με την ηλικία σας - Τι λένε οι επιστήμονες

Τόσο τα ζευγάρια, όσο και οι αδέσμευτοι, πιθανότατα κάνουν την ίδια ερώτηση στον εαυτό τους: «Πόσο σεξ είναι το… νορμάλ να κάνω ανά εβδομάδα;» Ο «μαγικός» αριθμός εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως ο τρόπος ζωής, η υγεία του καθενός, η σεξουαλική συμπεριφορά και η ηλικία.

Μια νέα μελέτη από το Ινστιτούτο Kinsey επάνω στο σεξ και την αναπαραγωγή δείχνει ότι η ηλικία μπορεί να λειτουργήσει ως «πρόβλεψη» για τη μέση συχνότητα σεξουαλικών συνευρέσεων. Αυτή κυμαίνεται από μία φορά την εβδομάδα έως μία φορά το μήνα.

«Εμείς κατασκευάζουμε τον Θεό και όχι το αντίθετο»

Ο Μάϊκλ Σέρμερ, ιδρυτής της Ενωσης Σκεπτικιστών, με δεκάδες χιλιάδες μέλη στις ΗΠΑ, αγωνίζεται χρόνια με τα όπλα της λογικής και της επιστημονικής ανάλυσης ενάντια στον ανορθολογισμό, τις προκαταλήψεις, τη θρησκοληψία και τα στερεότυπα.

Εξηγεί στην «Εφ.Συν.» τις αιτίες της γοητείας που ασκεί η συνωμοσιολογική σκέψη και καλεί τους αναγνώστες να θέτουν λογικά ερωτήματα προτού υιοθετήσουν την όποια άποψη ή πίστη.

Ο ”εγκληματίας” άνθρωπος

Το έγκλημα, η δολοφονία και η αφαίρεση του πολυτιμότερου αγαθού που έχει στην κατοχή του ο άνθρωπος, της ίδιας της ζωή του, αποτελούσε μείζον θέμα συζήτησης από αρχαιοτάτων χρόνων, ενώ εξακολουθεί να κυριαρχεί στην πανανθρώπινη ατζέντα, την βάση της υπαρξιακής δομής, του κοινωνικού προτσές, καθώς και του ενδόμυχου ενστίκτου του θανάτου.

Ο δολοφόνος ανέκαθεν στιγματιζόταν, περιθωριοποιούνταν, ως μία ανίερη, μιασματική φιγούρα, ανεξάρτητα από την βαθμίδα πολιτισμικής στάθμης της εκάστοτε κοινωνίας. Συχνά η τιμωρία του ήταν εξίσου σκληρή με την αποτρόπαια πράξη του. Η δαιμονοποίηση του εγκληματία πρόσφερε πάτημα σε σκληρά, εκδικητικά καταπιεσμένα ένστικτα να βγουν στην επιφάνεια, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο αίματος-εκδικητικής ποινής που ολοκληρωνόταν με τον θάνατο του ενόχου. Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι οι εξέχουσες προσωπικότητες του παρελθόντος δεν προβληματίστηκαν, αναζητώντας τα αίτια που δημιουργούν την εκδήλωση ακραίων παραβατικών συμπεριφορών.

Νέα τεχνολογία που κάνει τα αντικείμενα αόρατα

Επιστήμονες από την Ελλάδα, την Αυστρία και τις ΗΠΑ συνεργάζονται για την ανάπτυξη μιας καινοτόμου τεχνολογίας αορατότητας, που ανοίγει νέες δυνατότητες στην τέχνη του καμουφλάζ.

Χάρη στη χρήση ενός ειδικού υλικού που φωτίζεται από ψηλά με κατάλληλο τρόπο, μια άλλη ακτίνα φωτός είναι δυνατό να διαπεράσει το υλικό χωρίς εμπόδια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το αντικείμενο δεν φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας της Βιέννης, με επικεφαλής τον καθηγητή Στέφαν Ρότερ και του Πανεπιστημίου Κρήτης με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Κωνσταντίνο Μακρή, πιστεύουν ότι η νέα μέθοδός τους μπορεί να βρει εφαρμογή σε διάφορα μήκη κύματος του φωτός, ακόμη και σε ακουστικά κύματα.

Brain Training

επειδή ο εγκέφαλος μας δεν βγαίνει ποτέ στη... σύνταξη

Σταυρόλεξα, κουίζ, αινίγματα, έξυπνα βιντεοπαιχνίδια, ανάγνωση βιβλίων, νέες κοινωνικές επαφές θεωρούνται εξαιρετικά επωφελείς δραστηριότητες επειδή μας βοηθούν να κρατάμε το μυαλό μας σε εγρήγορση.

To να διατηρούμε σε φόρμα τον εγκέφαλό μας δεν είναι μόνο μια κοινωνική επιταγή ή ένας τρόπος καταπολέμησης της ανίας που μας κυριεύει καθημερινά. Αποτελεί, πρωτίστως, μια βιοψυχολογική αναγκαιότητα, ένα αποτελεσματικότατο όπλο κατά της φυσικής φθοράς που επιφέρουν ο χρόνος και ο μονότονος τρόπος ζωής στις δομές και τις λειτουργίες του εγκεφάλου μας.

Από πού ενημερώνονται οι βιομήχανοι;

Καλές οι διαπιστώσεις, καλές οι… προτάσεις, αλλά έχει σημασία ποιος τις κάνει. Ο ΣΕΒ, λοιπόν, ζητάει στήριξη της ελληνικής οικογένειας για να αυξηθούν οι γεννήσεις και μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, η οποία μάλλον φιλική δεν είναι. Ο ΣΕΒ προφανώς δεν γνωρίζει ότι πολλοί εργοδότες δεν ενθουσιάζονται στην προοπτική πρόσληψης μιας γυναίκας που σκοπεύει στο άμεσο μέλλον να γίνει μητέρα.

Κι όμως εξελισσόμαστε, αλλά πολύ αργά

Η φυσική επιλογή δεν έχει σταματήσει να εξαλείφει γενετικές μεταλλάξεις που δεν είναι ευνοϊκές για τους ανθρώπους, κάτι που σημαίνει ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να εξελίσσονται - έστω και με πολύ αργό ρυθμό. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα μεγάλη γενετική έρευνα στα γονιδιώματα 210.000 ανθρώπων στις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Οι επιστήμονες των πανεπιστημίων Κολούμπια της Νέας Υόρκης και Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον εξελικτικό γενετιστή Τζόζεφ Πίκρελ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας PLoS Biology, βρήκαν ότι οι μεταλάξεις που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και το βαρύ κάπνισμα, είναι λιγότερο συχνές στους ανθρώπους με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.

Από τι μας προστατεύει το κλιματιστικό αυτοκινήτου

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού επιβάλλουν τη χρήση του κλιματιστικού στο αυτοκίνητο.

Είναι σκόπιμο όμως να μην το χρησιμοποιούμε μόνο όταν θέλουμε δροσιστούμε το καλοκαίρι ή να ζεσταθούμε τον χειμώνα.

Η κρίση γερνάει την Ελλάδα. Χάσαμε το 3% του πληθυσμού μας

Δυσοίωνες οι δημογραφικές εκτιμήσεις για την Ελλάδα. Νέα μελέτη Γερμανών επιστημόνων έδειξε ότι το διάστημα μεταξύ 2011-2016 η Ελλάδα έχασε σχεδόν το 3% του πληθυσμού της, ενώ σήμερα το 21% των Ελλήνων είναι άνω των 65 ετών.

Συνεχώς φθίνουσα πορεία θα ακολουθήσει ο πληθυσμός της Ελλάδας έως τα μέσα του αιώνα μας, εξαιτίας των αρνητικών δημογραφικών εξελίξεων στη χώρα μας.

Αυτό προβλέπει μια νέα μελέτη του Ινστιτούτου του Βερολίνου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, η οποία αναλύει γενικότερα το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης και αναδεικνύει ανάμικτες τάσεις, τόσο θετικές όσο και αρνητικές.