Ωσάν πολίτης, σκυφτός ραγιάς σαν πιάσει πόστο: δερβέναγάς. Δυστυχία σου, Ελλάς, με τα τέκνα που γεννάς! Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα, τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;… (Γ. Σουρής)
Πολλές φορές αναφέρεται πως η Δημοκρατία γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Στην Αθήνα συγκεκριμένα. Πολλές φορές αναφέρεται από μια ανάγκη να εμφανισθεί μια σύνδεση με τους αρχαίους ημών προγόνους, άλλες φορές με μια δόση ειρωνείας για τον ρόλο της αθηναϊκής δημοκρατίας της εποχής. Στην πραγματικότητα ποια ήταν η καινοτομία της αρχαίας Αθήνας;
Η βασική καινοτομία (που σε ένα βαθμό άλλαξε όντως τη ροή της ιστορίας) ήταν ότι εντός ενός συγκεκριμένου συνόλου, οι αποφάσεις λαμβανόταν με βάση την αρχή της πλειοψηφίας. Το σύνολο αυτό για την εποχή εκείνη βέβαια δεν περιελάμβανε τις γυναίκες και τους δούλους (το σύνολο δηλαδή της εργατικής τάξης της εποχής), αφορούσε δηλαδή μόνο όσους είχαν ιδιοκτησία. Αλλά εντός αυτού του συνόλου οι αποφάσεις αφορούσαν τη θέληση των περισσότερων και όχι του ελέω Θεού βασιλιά.
Τα προβλήματα της ανακάλυψης των εκλογών ήδη επισημάνθηκαν από την τότε εποχή. Ο Αριστοτέλης σχολιάζει πως η ψήφος μπορεί να επηρεάζεται σε τέτοιο βαθμό από το χρήμα, τις κοινωνικές διασυνδέσεις και τα συμφέροντα που ουσιαστικά καταλύεται το ίδιο το νόημα της Δημοκρατίας. Αντί αυτού προτείνει την κλήρωση. Η ανατροπή ακόμα και αυτού του ημιτελούς πολιτεύματος από ένα μικρό σύνολο έναντι στη θέληση των πολλών ονομάζεται τυραννία και περιγράφεται με μελανά χρώματα.
Η τομή αυτή συγκλόνισε τον μετέπειτα δυτικό κόσμο της φιλοσοφίας, όχι τόσο για την ίδια την Αθήνα αλλά περισσότερο για το τι τη διαδέχτηκε, το Μεσαίωνα. Στο μεσαίωνα το δικαίωμα της απόφασης περιορίζεται σε όποιον με τη βία καταφέρει να “αποδείξει” ότι είναι ο άμεσα συνομιλών με τη θεία πρόνοια. Αποτέλεσμα αυτού η ζωή των υπολοίπων να χάνει οποιαδήποτε αξία και να κυριαρχεί ο φόβος.
Χρειάστηκε να χυθεί αρκετό αίμα στις επαναστάσεις του διαφωτισμού για να ξανά αποκτήσουν οι πολλοί το δικαίωμα να αποφασίζουν. Χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δημιουργήθηκε κανένας παράδεισος. Αλλά τουλάχιστον η ανθρωπότητα άρχισε να βαδίζει σε μια διαφορετική κατεύθυνση. Το κύμα του εθνικοσοσιαλισμού έκανε βέβαια φιλότιμες προσπάθειες για να σταματήσει αυτή την κατεύθυνση, χωρίς στο τέλος να τα καταφέρει.
Ότι δεν κατάφερε η πολεμική μηχανή των ναζί, έρχεται να καταφέρει η οικονομική μηχανή του νεοφιλελευθερισμού. Έχοντας δημιουργήσει ένα κόσμο όπου χρειάζεται λογής και λογής φιλάνθρωπους, έχοντας τιτλοποιήσει σε αδυναμία την κάθε διαφορετικότητα, έχοντας ανάγει σε εμπόρευμα τα πάντα, έχει φτιάξει μια κοινωνία σκυφτή και φοβισμένη. Το δικαίωμα των πολλών να αποφασίζουν αυτόν που οι ίδιοι θέλουν είναι το τελευταίο εμπόδιο ανάμεσα στις οικονομικές ελίτ και το new age μεσαίωνα τους.
Αυτό ακριβώς κινεί τις ΗΠΑ να αναγνωρίσουν έναν σύγχρονο Αμίν Νταντά σε πρόεδρο της Βενεζουέλας. Κανένας πόνος δε τους έπιασε για την ποιότητα της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα, καθώς την ίδια στιγμή συναλλάσσονται με το διαμάντι της δημοκρατίας της Σαουδικής Αραβίας. Είναι το ίδιο κίνητρο που όπλισε τη ΝΔ, το Σκάι, και την κεντροαριστερά από τον Παπαδημούλη έως τη Φώφη στο να επιδοκιμάζουν έναν πραξικοπηματία, όπως με την ίδια άνεση κατήγγειλαν το Όχι στο δημοψήφισμα του 15 και καλούσαν σε ένα αντίστοιχο βελούδινο πραξικόπημα, το οποίο και τελικά έγινε. Η πλειοψηφία πλέον δε δικαιούται να αποφασίζει όταν οι αποφάσεις της δεν αρέσουν στην ελίτ. Το κακό με τη δημοκρατία είναι ότι δεν ξέρεις πάντα τη βγάζει η κάλπη. Και αυτή η αβεβαιότητα τσακίζει τα όνειρα των νεοφιλελεύθερων.
Γι αυτό μάλλον το λόγο η ιστορία της Λατινικής Αμερικής, τα επαναστατικά αυτά ημερολόγια μοτοσυκλέτας γοήτευαν εδώ και χρόνια τη νεολαία στον Ευρωπαϊκό Χώρο και την Ελλάδα. Εικόνες, τραγούδια για την Κούβα, τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, τον Φιντέλ Κάστρο, τον Ούγκο Τσάβες. Ίσως γιατί αποτελούσαν το μοναδικό αντιστάθμισμα στην παντοκρατορία των ΗΠΑ, τη μοναδική ρομαντική υπενθύμιση σε μια κοινωνία σιωπής ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βέβαια δομήθηκε υποτίθεται πάνω στις αρχές της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας και του γαλλικού διαφωτισμού. Ωστόσο πλέον προτιμά το αποικιοκρατικό παρελθόν της. Και η Ελλάδα Κύριε; Τη δουλειά έχει η Ελλάδα, η χώρα που γέννησε (sic) τη δημοκρατία σε ένα κοινοβούλιο που χειροκροτά δικτατορίες;
Ποιος είδε κράτος λιγοστό σ’ όλη τη γη μοναδικό, εκατό να εξοδεύει και πενήντα να μαζεύει; Να τρέφει όλους τους αργούς, νά ‘χει επτά Πρωθυπουργούς, ταμείο δίχως χρήματα και δόξης τόσα μνήματα; Νά ‘χει κλητήρες για φρουρά και να σε κλέβουν φανερά, κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε τον κλέφτη να γυρεύουνε; Όλα σ’ αυτή τη γη μασκαρευτήκαν ονείρατα, ελπίδες και σκοποί, οι μούρες μας μουτσούνες εγινήκαν δεν ξέρομε τί λέγεται ντροπή. Σπαθί αντίληψη, μυαλό ξεφτέρι, κάτι μισόμαθε κι όλα τα ξέρει. Κι από προσπάππου κι από παππού συγχρόνως μπούφος και αλεπού. Θέλει ακόμα -κι αυτό είναι ωραίο- να παριστάνει τον ευρωπαίο… (Γ. Σουρής)
Πάνος Χριστοδούλου
Πηγή: Nostimonimar.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου