Λύνοντας το αίνιγμα του ανθρώπινου είδους

Για να συλλάβουμε την τρέχουσα ανθρώπινη κατάσταση είναι αναγκαίο να προσθέσουμε την εξελικτική ιστορία του είδους και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην προϊστορία του. Αυτή η προσπάθεια κατανόησης της ανθρωπότητας είναι εξαιρετικά σημαντική και πολύ απαιτητική για να την αφήσουμε αποκλειστικά στις ανθρωπιστικές σπουδές.

Οι πολλοί κλάδοι τους, από τη φιλοσοφία και το δίκαιο μέχρι την ιστορία και την τέχνη, έχουν περιγράφει τις ιδιαιτερότητες της ανθρώπινης φύσης παλινδρομώντας σε ατελείωτες παραλλαγές, αν και με τρόπο ιδιοφυή και με εξαιρετική λεπτομέρεια.

Ωστόσο, δεν έχουν εξηγήσει γιατί διαθέτουμε την ιδιαίτερη αυτή φύση μας και όχι κάποια άλλη από τον τεράστιο αριθμό φύσεων που μπορούμε να σκεφτούμε. Υπό αυτή την έννοια, οι ανθρωπιστικές σπουδές ούτε επέτυχαν ούτε και θα επιτύχουν ποτέ να φθάσουν σε πλήρη κατανόηση του νοήματος της ύπαρξης του είδους μας.

Επιστήμονες αποκατέστησαν μερικές λειτουργίες σε εγκεφάλους χοίρων τέσσερις ώρες μετά το θάνατο τους

Επιστήμονες στις ΗΠΑ για πρώτη φορά αποκατέστησαν την κυκλοφορία στις εγκεφαλικές αρτηρίες και την κυτταρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο πειραματόζωων (χοίρων) τέσσερις ολόκληρες ώρες μετά το θάνατο τους.

Τμήματα Φυσικής ενάντια στα κρούσματα... ψευδοεπιστήμης

Μετά το Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, τώρα και το αντίστοιχο του Πανεπιστημίου Κρήτης έλαβε σαφή θέση απέναντι στις αντιεπιστημονικές δραστηριότητες αλλά και την ασεβή συμπεριφορά της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών σε μια προσπάθεια διάσωσης του επιστημονικού κύρους.

Το ένα μετά το άλλο τα Τμήματα Φυσικής των μεγαλύτερων Πανεπιστημίων της χώρας προχωρούν σε αποφάσεις εναντίον της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών και υπεράσπισης του κύρους της επιστήμης.

Πρόσφατα το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης έλαβε θέση απέναντι στα φαινόμενα παρακμής που εμφανίζουν η ηγεσία της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) και οι συνεργάτες της.

Γιατί οι άνθρωποι δεν είμαστε εκ φύσεως καλοί

Οι 10 τάσεις του ανθρώπου προς την αρνητική συμπεριφορά.

Μας αρέσει να πιστεύουμε στην εκ φύσεως καλοσύνη –και ό,τι αυτή συνεπάγεται– των ανθρώπων και ότι κανένας δεν γεννιέται κακός, αλλά η ζωή και η κοινωνία τον κάνουν κάποια στιγμή στην πορεία. Ωστόσο, σύμφωνα με τον γνωστικό νευροεπιστήμονα Κρίστιαν Τζάρετ, υπάρχουν πολλά επιστημονικά ευρήματα τα οποία αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι έχουμε πολλές φυσικές ροπές σε αρνητικές συμπεριφορές - χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τις ξεπεράσουμε.

Τα 10 ευρήματα που μας παραθέτει ο Τζάρετ δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση απόδειξη ότι οι άνθρωποι είμαστε εκ γενετής κακοί, αλλά σίγουρα καταρρίπτουν την πεποίθηση ότι είμαστε αγγελικά πλασμένα όντα με έμφυτη μέσα μας την καλοσύνη.

Η απόρριψη της εξελικτικής επιστήμης από τους (υπερ-)φυσικούς σκοταδιστές

Στην προσπάθειά μας να στηλιτεύσουμε τις αντιεξελικτικές δοξασίες του προέδρου της ΕΕΦ ζητήσαμε τη συμβολή δύο γνωστών και καταξιωμένων Ελλήνων βιολόγων, του Λευτέρη Ζούρου και του Μάνου Παπαδάκη, που με τα επιχειρήματά τους υπερασπίζονται τον επιστημονικό ορθολογισμό ενάντια στον ταχύτατα εξαπλούμενο ψευδοεπιστημονικό σκοταδισμό.

Ο Δημιουργισμός είναι η δογματική, δηλαδή η αναπόδεικτη επιστημονικά θρησκευτική πεποίθηση ότι ο Θεός είναι ο Δημιουργός όλων των υλικών και άυλων-πνευματικών φαινομένων του Σύμπαντος, που με τη θαυματουργό παρέμβασή Του μπορεί να καθορίζει ή να αλλάζει κατά βούληση τη δυναμική των φυσικών και των ανθρώπινων πραγμάτων. Η νέα, πιο επιστημονικοφανής γενιά δημιουργιστών διατείνεται, μάλιστα, ότι η βιολογική θεωρία της εξέλιξης όχι μόνο δεν αποτελεί επαρκή επιστημονική εξήγηση, αλλά ότι είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη. Συνεπώς, υποστηρίζουν, η επίκληση ενός πάνσοφου Δημιουργού και σχεδιαστή είναι όχι μόνο θεμιτή αλλά και επιστημονικά αναγκαία!

Ινδοί επιστήμονες «ξέφυγαν»... μα τον Βισνού!

Η αρχαία Ινδία είχε, μεταξύ άλλων, εφεύρει την έρευνα στα βλαστικά κύτταρα και στα «παιδιά του σωλήνα», δηλαδή την εξωσωματική γονιμοποίηση, ενώ ο θεός Βισνού κυνηγούσε τους εχθρούς του με πραγματικούς κατευθυνόμενους πυραύλους. Όσο για τις ανακαλύψεις του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν, δεν ήσαν κάτι το πρωτότυπο και αξιόλογο για την επιστήμη!

Με τέτοιες δηλώσεις και ανακοινώσεις που έκαναν ορισμένοι ομιλητές σε σημαντικό επιστημονικό συνέδριο στην Ινδία, το οποίο παρακολούθησαν νομπελίστες επιστήμονες και ο πρωθυπουργός της χώρας Ναρέντρα Μόντι, δεν ήταν καθόλου παράξενο που ξεσηκώθηκε σάλος.

Μετανθρωπισμός: Μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε για να κερδίσουμε την αθανασία;

Κάπου στη Silicon Valley, ένας άντρας ξυπνά νωρίς με την ανατολή του ηλίου. Πίνει ένα φλιτζάνι καφέ και τρώει μια μεγάλη κουταλιά φυτικό βούτυρο. Μετά από δυο ώρες διαλογισμού, θα ξοδέψει χιλιάδες δολάρια σε ενέσεις βλαστοκυττάρων. Ο γιατρός της κλινικής τον διαβεβαιώνει ότι η αφαίρεση βλαστοκυττάρων από το μυελό των οστών και η έγχυση τους σε άλλους ιστούς, θα τους αναζωογονήσει από την κουρασμένη κατάσταση τους. Τον πιστεύει, όπως πιστεύει ότι ο ψεκασμός της νικοτίνης στο στόμα του θα του δώσει τα πλεονεκτήματα ενός τσιγάρου χωρίς τις αρνητικές του παρενέργειες. Τη νύχτα θα πάρει χάπια μελατονίνης και θα φορέσει τα ειδικά μπλε γυαλιά που εμποδίζουν το φως, ώστε να μην διαταραχθεί ο κύκλος του ύπνου του.

Ήχοι του Σύμπαντος: Πραγματικότητα ή Ψευδαίσθηση;

Όταν αναλογιζόμαστε το αχανές σύμπαν, η ανθρώπινη σκέψη συνήθως εστιάζει στα βασικά - αντιδιαμετρικά χαρακτηριστικά του: το φως και το απόλυτο κενό. Η επιστήμη έχει καταδείξει ότι η πανταχού παρούσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία διαμορφώνει την αντιλαμβανόμενη - από τα φυσικά και τεχνητά ανθρώπινα αισθητήρια - μορφή του σύμπαντος. Και ο ήχος; Έχει κάποια υπόσταση στην παραπάνω μορφή; Υπάρχει ήχος στο σύμπαν; Πως προκύπτουν οι ηχητικές καταγραφές που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, κυρίως στο διαδίκτυο, ως δεδομένα από τους διάφορους διαστημικούς οργανισμούς;

Τριανταπέντε γονίδια που προδιαθέτουν την χρόνια νεφρική νόσο

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε 35 γονίδια που προδιαθέτουν γενετικά για την εκδήλωση της χρόνιας νεφρικής νόσου. Η ανακάλυψη αποτελεί σημαντική πρόοδο για την κατανόηση μιας διαταραχής των νεφρών, η οποία συνήθως διαγιγνώσκεται με καθυστέρηση και όταν πια έχει προχωρήσει αρκετά.

Αν η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) δεν διαγνωσθεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή δυσλειτουργία των νεφρών και τελικά στην ανάγκη ο ασθενής να χρειασθεί αιμοκάθαρση ή και μεταμόσχευση νεφρών.

Σε ερευνητές ανοσοθεραπείας του καρκίνου το Νόμπελ Ιατρικής

Στον Αμερικανό Τζέιμς Π. Άλισον και τον Ιάπωνα Τασούκου Χόνζο απονεμήθηκε το Νόμπελ Ιατρικής για τις χωριστές έρευνές τους στον τομέα της ανοσοθεραπείας που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση του καρκίνου.

Νεάντερταλ με χειρωνακτικές δεξιότητες ενός... ράφτη

"Επιστημονικές ανταποκρίσεις"

Η εικόνα που είχαμε μέχρι σήμερα για τους πιο στενούς εξελικτικά συγγενείς μας, δηλαδή τους Νεάντερταλ, ήταν ότι πρόκειται για ένα «κατώτερο» υποείδος του ανθρώπινου γένους. Υπερβολικά πρωτόγονοι, άσχημοι, με μεγάλες σωματικές ικανότητες αλλά χονδροειδείς και μάλλον ανόητες συμπεριφορές σε σύγκριση με αυτές των σύγχρονων, πιο όμορφων, πιο επιδέξιων και αναμφίβολα πιο ευφυών ανθρώπων, οι Νεάντερταλ ήταν καταδικασμένοι να εξαφανιστούν ή να αφομοιωθούν εντελώς από το νέο, κυρίαρχο είδος ανθρώπων, το δικό μας!

Πώς ο εγκέφαλός μας κρατά τον χρόνο των όσων κάνουμε

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει ένα εσωτερικό «ρολόι» το οποίο κρατά τον χρόνο των συμβάντων που βιώνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας καταγράφοντας τη χρονική σειρά που αυτά λαμβάνουν χώρα. Το εγκεφαλικό «όργανο» που μας επιτρέπει να τοποθετούμε σε χρονική αλληλουχία τις πρόσφατες αναμνήσεις των όσων κάνουμε είναι ένα δίκτυο νευρώνων που βρίσκεται στο δεξιό εγκεφαλικό ημισφαίριο, πολύ κοντά στην περιοχή που ρυθμίζει τις χωρικές μας εμπειρίες.

Τη σημαντική αυτή ανακάλυψη έκανε μια ομάδα ερευνητών στο Ινστιτούτο Συστημάτων Νευροεπιστήμης της Νορβηγίας (Institute for Systems Neuroscience) το οποίο διευθύνει ο Εντβαρντ Μόζερ (Edvard Moser), διάσημος επιστήμονας του εγκεφάλου που το 2014 πήρε το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής. Η έρευνα δημοσιεύτηκε πριν από μερικές ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό «Nature».

Το «θαύμα» της Επιστήμης: Παράλυτος και τετραπληγικός κατάφεραν να κινήσουν τα άκρα τους

Σπουδαίο βήμα στην αντιμετώπιση της παράλυσης έκανε η επιστήμη, όπου σε δύο περιπτώσεις, κατάφερε να βοηθήσει δύο ασθενείς να κινήσουν τα άκρα τους. Στη μία περίπτωση, ένας 29χρονος με πλήρη παράλυση από το 2013 στα κάτω άκρα του, μετά από ένα ατύχημα με όχημα χιονιού, μπορεί πλέον να κάνει βήματα μόνος του, χάρη σε μία συνδυασμένη θεραπεία ηλεκτρονικής διέγερσης του νωτιαίου μυελού του και φυσικοθεραπείας αποκατάστασης.

Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, είναι η πρώτη περίπτωση ανθρώπου με πλήρη παράλυση από τη μέση και κάτω, ο οποίος, αν και έως τώρα δεν ένιωθε το παραμικρό ούτε μπορούσε να κινήσει τα κάτω άκρα του, κατέστη δυνατό να περπατήσει ξανά, έστω και σε έναν βαθμό.

DNA και απολιθώματα ξαναγράφουν τη χρονολογία γέννησης της ζωής

Το πώς και το πότε εμφανίστηκαν πάνω στη Γη οι πρώτες στοιχειώδεις κυτταρικές μορφές ζωής αποτελούσε ένα μεγάλο αίνιγμα για τις επιστήμες της ζωής.

Μέχρι πολύ πρόσφατα τα παλαιότερα απολιθώματα κάποιων βακτηριακών μορφών ζωής χρονολογούνταν στα 3,5 έως το πολύ 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια.

Με άλλα λόγια, σύμφωνα με όλα τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα τεκμήρια οι πρώτες αρκετά πολύπλοκες κυτταρικές δομές, οι οποίες ήταν σε θέση να ζουν και να αναπαράγονται αυτόνομα, πρέπει να εμφανίστηκαν υπερβολικά γρήγορα, σχεδόν αμέσως αφότου σχηματίστηκε ο πλανήτης μας. Σύμφωνα μάλιστα με την τελευταία σχετική έρευνα, η ζωή εμφανίστηκε πολύ νωρίτερα!

«Πεινασμένο» ένζυμο τρώει πλαστικό

Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν ένα ένζυμο που μπορεί να «φάει» ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα πλαστικά, το ΡΕΤ (polyethylene terepththalate).

Το επίτευγμα αναμένεται να βοηθήσει μελλοντικά στη μάχη κατά της ρύπανσης σε ξηρά και θάλασσα, καθώς θα διευκολύνει για πρώτη φορά την ολοκληρωτική διάσπαση και ανακύκλωση εκατομμυρίων τόνων πλαστικών, ιδίως μπουκαλιών από ΡΕΤ, το οποίο σήμερα παραμένει επί εκατοντάδες χρόνια στο περιβάλλον.

«Μυϊκή μνήμη» σε επίπεδο DNA ανακάλυψαν επιστήμονες

Επιστημονική μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Keele έδειξε -για πρώτη φορά- ότι οι ανθρώπινοι μύες κατέχουν μια «μνήμη» προηγούμενης ανάπτυξης, σε επίπεδο DNA. Σύμφωνα με την έρευνα, τα γονίδια στους μύες καταγράφουν και «θυμούνται» τις περιόδους ανάπτυξης των σκελετικών μυών, βοηθώντας τους μύες να μεγαλώσουν περαιτέρω, σε αργότερο στάδιο της ζωής των ανθρώπων. 

Βαδίζοντας ταχύτατα προς τη συνθετική ζωή

Το μόριο του DNA είναι το χημικό υπόβαθρο των γονιδίων, δηλαδή των βασικών μονάδων της γενετικής κληρονομιάς που καθορίζουν την ιδιαίτερη μορφή και τις λειτουργίες κάθε ζωντανού οργανισμού πάνω στη Γη.

Από τις απαρχές της κάθε μορφής ζωής στον πλανήτη μας, από τα μονοκύτταρα βακτήρια μέχρι τους πολυκύτταρους οργανισμούς όπως ο άνθρωπος, υιοθέτησε και διατήρησε έναν γενετικό κώδικα που επιτρέπει στη γενετική πληροφορία που είναι γραμμένη στη γλώσσα των γονιδίων, δηλαδή στα νουκλεοτίδια αδενίνη (Α), γουανίνη (G), κυτοσίνη (C) και θυμίνη (Τ) του DNA, να «μεταφράζονται» στη γλώσσα των πρωτεϊνών, δηλαδή στα αμινοξέα. 

Γιατί ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα όσο μεγαλώνουμε

Το φαινόμενο δεν είναι καινούριο κι έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές την επιστήμη.

Ερευνητές του πανεπιστημίου του Ludwig Maximilian στο Μόναχο, που ερεύνησαν το φαινόμενο το 2005, πήραν συνεντεύξεις από 499 συμμετέχοντες ηλικίας 14-94 ετών για το πώς αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου.

Αυτό που διαπίστωσαν αμέσως, όπως μεταδίδει το Scientific American, ήταν ότι όλες οι ηλικίες αντιλαμβάνονταν το ίδιο τις μικρές χρονικές περιόδους (μέρες, εβδομάδες, μήνες), ωστόσο για μεγαλύτερες περιόδους, για παράδειγμα δεκαετίες, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συμμετέχοντες «ένιωθαν» ότι ο χρόνος περνούσε πιο γρήγορα.

Τα μυστικά της δημιουργικότητας σύμφωνα με την επιστήμη

Αν γοητεύεστε από έργα ζωγραφικής όπως η «Έναστρη Νύχτα» του Vincent van Gogh ή θεωρίες για το χωροχρόνο του Albert Einstein, πιθανότατα θα συμφωνήσετε ότι και τα δύο είναι έργα σκληρής εργασίας αλλά και έντονης δημιουργικότητας. Η φαντασία είναι αυτή που μας ωθεί να διευρύνουμε τους ορίζοντες μας και να έχουμε καινούριες ίδιες για εφευρέσεις και ανακαλύψεις.

Αλλά γιατί υπάρχει τόσο μεγάλο χάσμα στην ικανότητα των ανθρώπων πάνω στη φαντασία και τη δημιουργικότητα; Πριν από πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι η δημιουργικότητα αποτελούσε ένα ξεχωριστό προσόν ειδικά προικισμένων ανθρώπων, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να το αξιοποιούν αυτό το προσόν και να διακρίνονται σε διάφορους τομείς.

Μπορεί ο διαβήτης να αντιμετωπιστεί χωρίς φάρμακα;

Μια δραστική δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων μπορεί να πετύχει πλήρη υποχώρηση του διαβήτη χωρίς αντιδιαβητικά φάρμακα, σύμφωνα με έρευνα βρετανικών πανεπιστημίων. Όσοι ασθενείς μετείχαν στην έρευνα για ένα χρόνο, έχασαν περίπου δέκα κιλά βάρους και οι μισοί εξ αυτών παρουσίασαν μείωση του διαβήτη σε ποσοστό 90%.