Με ραγδαίους ρυθμούς αυξάνεται η υπερχρέωση των Ευρωπαίων, σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης της Κομισιόν ● Οι άνεργοι, οι μόνοι γονείς και οι γυναίκες σε αστικές περιοχές παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά καταναλωτικής υπερχρέωσης ● Πρώτες στη μαύρη λίστα η Ελλάδα και η Βουλγαρία.
Η άνοδος των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού πιθανότατα θα οδηγήσει σε επιπλέον 3,9 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά έως το 2027, δηλαδή πάνω από τα 4,9 εκατομμύρια που είχε υπολογίσει αρχικώς, στο βασικό της σενάριο, μελέτη της Κομισιόν με τίτλο: «Για την υπερχρέωση των Ευρωπαίων καταναλωτών και τις επιπτώσεις της». Η μελέτη έγινε στο πλαίσιο προετοιμασίας της νέας Οδηγίας για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης στην Ευρώπη και ανέδειξε το κοινωνικό-οικονομικό προφίλ των πολιτών με χρέη.
Η άνοδος των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού πιθανότατα θα οδηγήσει σε επιπλέον 3,9 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά έως το 2027, δηλαδή πάνω από τα 4,9 εκατομμύρια που είχε υπολογίσει αρχικώς, στο βασικό της σενάριο, μελέτη της Κομισιόν με τίτλο: «Για την υπερχρέωση των Ευρωπαίων καταναλωτών και τις επιπτώσεις της». Η μελέτη έγινε στο πλαίσιο προετοιμασίας της νέας Οδηγίας για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης στην Ευρώπη και ανέδειξε το κοινωνικό-οικονομικό προφίλ των πολιτών με χρέη.
Κατ’ αρχάς οι μονογονείς αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 53% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, όταν αυξάνεται το κόστος ζωής, η ζήτηση για πίστωση, ή μειώνεται το εισόδημα, ενώ το ζευγάρι γονέων με παιδιά επηρεάζεται σε μικρότερο βαθμό (29% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών).
Επίσης, τα τμήματα του πληθυσμού με χαμηλή ή βασική εκπαίδευση αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 50% και το 35% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Τα νοικοκυριά που ζουν σε αστικές περιοχές αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 57% των υπερχρεωμένων λόγω αύξησης του κόστους των χρεών, της διαβίωσης ή της μείωσης του εισοδήματος.
Περισσότερο θιγόμενες είναι οι γυναίκες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, ενώ το 81% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών αποτελείται από ανέργους. Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση στο κόστος ζωής ή στη ζήτηση πιστώσεων επηρεάζει περισσότερο νοικοκυριά με δεσπόζουσες ηλικίες μεταξύ 16 και 35 ετών. Συνολικά το μερίδιο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών στην Ε.Ε. αναμένεται να αυξηθεί από 8,8% το 2020 (17,2 εκατ. νοικοκυριά) σε 11,3% το 2032 (22,1 εκατ.).
Ισχυρότερη επίδραση στην αύξηση της υπερχρέωσης, σύμφωνα με τη μελέτη, ασκούν οι εξής παράγοντες:
● H αύξηση του κόστους ζωής (συμβάλλει κατά 54% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● H μείωση του εισοδήματος (συμβολή 24% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● Η αύξηση ζήτησης πιστώσεων (συμβάλλοντας κατά 13% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● Η αύξηση του κόστους των χρεών (συμβολή 7% στην αύξηση της υπερχρέωσης).
Αναφορικά με τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την υπερχρέωση, με βάση στοιχεία του 2020, ξεχωρίζουν:
● Νεαρά νοικοκυριά (5,8 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 34% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά με κάτω του 60% του μέσου ισοδύναμου εισοδήματος (13 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά ή 76% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Ανδρες (10 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 58% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά με βασικό επίπεδο εκπαίδευσης (8,4 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 49% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Απασχολούμενα νοικοκυριά (8,7 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή το 50,4% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Μόνοι γονείς με παιδιά (7,1 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 41,2% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά που ζουν σε αστικές περιοχές (9,8 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή το 57% του υπερχρεωμένου πληθυσμού.
Συνολικά, το 8,8% των νοικοκυριών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν σε καθυστέρηση με τις βασικές οικονομικές τους δεσμεύσεις το 2020. Με βάση αυτό το μέτρο, η υπερχρέωση επηρεάζει 17,2 εκατ. νοικοκυριά και σχεδόν 40 εκατομμύρια άτομα σε ολόκληρη την Ενωση.
Επίσης υπολογίστηκε ότι το 2020 τουλάχιστον 1.170.000 νοικοκυριά (περίπου 2,7 εκατομμύρια άτομα) σε όλη την Ευρώπη υπερχρεώθηκαν ως αποτέλεσμα της πανδημίας Covid-19, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά υπερχρέωσης έχουν Ελλάδα και Βουλγαρία, ενώ στα χαμηλότερα επίπεδα υπερχρέωσης είναι σε Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Σουηδία και Τσεχία.
Σε ισχύ νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία για την καταναλωτική πίστη
«Η προθεσμία υπαναχώρησης των καταναλωτών στην περίπτωση που συνάπτουν συμβάσεις πίστης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να λήγει 12 μήνες και 14 ημέρες μετά τη σύναψη της σύμβασης πίστωσης, εάν ο καταναλωτής δεν έχει παραλάβει τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης και τις πληροφορίες, σύμφωνα με την παρούσα Οδηγία. Η προθεσμία υπαναχώρησης δεν θα πρέπει να λήγει εάν ο καταναλωτής δεν έχει ενημερωθεί σχετικά με το δικαίωμά του για υπαναχώρηση».
Αυτό ορίζει για το δικαίωμα υπαναχώρησης «χωρίς κυρώσεις και χωρίς υποχρέωση αιτιολόγησης» για τον καταναλωτή η νέα Οδηγία 2023/2225 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύτηκε στις 18.10.2023 σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές. Η νέα Οδηγία λαμβάνει υπόψη την ψηφιοποίηση που έχει αλλάξει ριζικά τον τομέα των δανείων με την εμφάνιση νέων προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά, όπως είναι τα συστήματα «αγόρασε τώρα, πλήρωσε μετά», ορισμένες προθεσμιακές πληρωμές καθώς και οι κάρτες προθεσμιακής χρέωσης. Ειδικότερα με τη νέα Οδηγία, η οποία αντικαθιστά προηγούμενη, επιχειρείται και «η αντιμετώπιση νέων τρόπων ψηφιακής αποκάλυψης πληροφοριών και αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των καταναλωτών χρησιμοποιώντας αυτοματοποιημένα συστήματα λήψης αποφάσεων και μη παραδοσιακά δεδομένα».
Ενδεικτικά, η Οδηγία καθορίζει τους όρους πρόωρης εξόφλησης των πιστώσεων, αλλά και της δυνατότητας να καταγγείλει ο καταναλωτής, ανά πάσα στιγμή και χωρίς επιβάρυνση, τους όρους πίστωσης αόριστης διάρκειας, εκτός κι αν τα μέρη έχουν συμφωνήσει προθεσμία προειδοποίησης, και διευκρινίζει ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για τον περιορισμό των χρεωστικών επιτοκίων. Επίσης με το άρθρο 35 της Οδηγίας «τα κράτη-μέλη επιβάλλουν την υποχρέωση στους πιστωτικούς φορείς να εφαρμόζουν, κατά περίπτωση, εύλογα μέτρα ρύθμισης πριν από την κίνηση των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης».
Επιμέλεια: Χριστίνα Κοψίνη
Πηγή: efsyn.gr
Επίσης, τα τμήματα του πληθυσμού με χαμηλή ή βασική εκπαίδευση αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 50% και το 35% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Τα νοικοκυριά που ζουν σε αστικές περιοχές αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 57% των υπερχρεωμένων λόγω αύξησης του κόστους των χρεών, της διαβίωσης ή της μείωσης του εισοδήματος.
Περισσότερο θιγόμενες είναι οι γυναίκες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 70% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, ενώ το 81% των υπερχρεωμένων νοικοκυριών αποτελείται από ανέργους. Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση στο κόστος ζωής ή στη ζήτηση πιστώσεων επηρεάζει περισσότερο νοικοκυριά με δεσπόζουσες ηλικίες μεταξύ 16 και 35 ετών. Συνολικά το μερίδιο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών στην Ε.Ε. αναμένεται να αυξηθεί από 8,8% το 2020 (17,2 εκατ. νοικοκυριά) σε 11,3% το 2032 (22,1 εκατ.).
Ισχυρότερη επίδραση στην αύξηση της υπερχρέωσης, σύμφωνα με τη μελέτη, ασκούν οι εξής παράγοντες:
● H αύξηση του κόστους ζωής (συμβάλλει κατά 54% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● H μείωση του εισοδήματος (συμβολή 24% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● Η αύξηση ζήτησης πιστώσεων (συμβάλλοντας κατά 13% στην αύξηση της υπερχρέωσης)
● Η αύξηση του κόστους των χρεών (συμβολή 7% στην αύξηση της υπερχρέωσης).
Αναφορικά με τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την υπερχρέωση, με βάση στοιχεία του 2020, ξεχωρίζουν:
● Νεαρά νοικοκυριά (5,8 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 34% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά με κάτω του 60% του μέσου ισοδύναμου εισοδήματος (13 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά ή 76% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Ανδρες (10 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 58% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά με βασικό επίπεδο εκπαίδευσης (8,4 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 49% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Απασχολούμενα νοικοκυριά (8,7 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή το 50,4% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Μόνοι γονείς με παιδιά (7,1 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή 41,2% του υπερχρεωμένου πληθυσμού)
● Νοικοκυριά που ζουν σε αστικές περιοχές (9,8 εκατομμύρια υπερχρεωμένα νοικοκυριά συνολικά, ή το 57% του υπερχρεωμένου πληθυσμού.
Συνολικά, το 8,8% των νοικοκυριών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν σε καθυστέρηση με τις βασικές οικονομικές τους δεσμεύσεις το 2020. Με βάση αυτό το μέτρο, η υπερχρέωση επηρεάζει 17,2 εκατ. νοικοκυριά και σχεδόν 40 εκατομμύρια άτομα σε ολόκληρη την Ενωση.
Επίσης υπολογίστηκε ότι το 2020 τουλάχιστον 1.170.000 νοικοκυριά (περίπου 2,7 εκατομμύρια άτομα) σε όλη την Ευρώπη υπερχρεώθηκαν ως αποτέλεσμα της πανδημίας Covid-19, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά υπερχρέωσης έχουν Ελλάδα και Βουλγαρία, ενώ στα χαμηλότερα επίπεδα υπερχρέωσης είναι σε Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Σουηδία και Τσεχία.
Σε ισχύ νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία για την καταναλωτική πίστη
«Η προθεσμία υπαναχώρησης των καταναλωτών στην περίπτωση που συνάπτουν συμβάσεις πίστης θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να λήγει 12 μήνες και 14 ημέρες μετά τη σύναψη της σύμβασης πίστωσης, εάν ο καταναλωτής δεν έχει παραλάβει τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης και τις πληροφορίες, σύμφωνα με την παρούσα Οδηγία. Η προθεσμία υπαναχώρησης δεν θα πρέπει να λήγει εάν ο καταναλωτής δεν έχει ενημερωθεί σχετικά με το δικαίωμά του για υπαναχώρηση».
Αυτό ορίζει για το δικαίωμα υπαναχώρησης «χωρίς κυρώσεις και χωρίς υποχρέωση αιτιολόγησης» για τον καταναλωτή η νέα Οδηγία 2023/2225 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύτηκε στις 18.10.2023 σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές. Η νέα Οδηγία λαμβάνει υπόψη την ψηφιοποίηση που έχει αλλάξει ριζικά τον τομέα των δανείων με την εμφάνιση νέων προϊόντων και υπηρεσιών στην αγορά, όπως είναι τα συστήματα «αγόρασε τώρα, πλήρωσε μετά», ορισμένες προθεσμιακές πληρωμές καθώς και οι κάρτες προθεσμιακής χρέωσης. Ειδικότερα με τη νέα Οδηγία, η οποία αντικαθιστά προηγούμενη, επιχειρείται και «η αντιμετώπιση νέων τρόπων ψηφιακής αποκάλυψης πληροφοριών και αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των καταναλωτών χρησιμοποιώντας αυτοματοποιημένα συστήματα λήψης αποφάσεων και μη παραδοσιακά δεδομένα».
Ενδεικτικά, η Οδηγία καθορίζει τους όρους πρόωρης εξόφλησης των πιστώσεων, αλλά και της δυνατότητας να καταγγείλει ο καταναλωτής, ανά πάσα στιγμή και χωρίς επιβάρυνση, τους όρους πίστωσης αόριστης διάρκειας, εκτός κι αν τα μέρη έχουν συμφωνήσει προθεσμία προειδοποίησης, και διευκρινίζει ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για τον περιορισμό των χρεωστικών επιτοκίων. Επίσης με το άρθρο 35 της Οδηγίας «τα κράτη-μέλη επιβάλλουν την υποχρέωση στους πιστωτικούς φορείς να εφαρμόζουν, κατά περίπτωση, εύλογα μέτρα ρύθμισης πριν από την κίνηση των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης».
Επιμέλεια: Χριστίνα Κοψίνη
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου