Από άργιλο κι ασβέστη η δεύτερη φάση των διαστρώσεων

Αν υπήρξε κάποια είδηση από τις τοποθετήσεις ήταν αυτή για τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν εφεξής. ● Εντονη κριτική για ό,τι συνέβη μέχρι τώρα άσκησε ο Τάσος Τανούλας.

«Παγώνει» η δεύτερη φάση των διαστρώσεων γύρω από τον Παρθενώνα και το Ερέχθειο παρότι υπάρχει η έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Επίσης στις επόμενες επιφάνειες δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί τσιμέντο, το υλικό που είδαμε να κυριαρχεί στο μνημείο και προκάλεσε έντονες επιστημονικές διαφωνίες και κοινωνική κριτική.

Η είδηση βγήκε κατά τη διάρκεια της 7ης Διεθνής Συνάντησης για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Ακροπόλεως με θέμα «Τα αναστηλωτικά έργα στην Ακρόπολη. Τα νέα Προγράμματα» (11-13/11/21) το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η Βασιλική Ελευθερίου, αρχιτεκτόνισσα-μηχανικός, διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις για την προοπτική της επέκτασης του δικτύου διαδρομών ανέφερε αρχικά ότι «οι συντάκτες της μελέτης που εφαρμόστηκε στο αρχικό σχέδιο, δηλαδή η εταιρεία ΝΑΜΑ, συζήτησαν με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, με τη Διεύθυνση Αναστήλωσης και την ΥΣΜΑ.

Η βασική ιδέα ήταν να υπάρχει μια κυκλική πορεία γύρω από τον Παρθενώνα και δύο πλατώματα, ένα ανατολικά και ένα δυτικά, ώστε οι επισκέπτες όχι μόνον αυτοί που έχουν κινητικά προβλήματα αλλά όλοι, να μπορούν να κυκλοφορούν άνετα και με ασφάλεια να σταθούν να θαυμάσουν το μνημείο. Η μελέτη ακολούθησε την οριζοντιογραφία και υψομετρία σύμφωνα με τα δεδομένα της αρχαιολογικής έρευνάς που έχει γίνει από τον καθηγητή κ. Μανόλη Κορρέ. Υλοποιήθηκε η πρώτη φάση γιατί αυτό αντιστοιχούσε στην υπάρχουσα κατάσταση που έπρεπε να εξυγιανθεί το συντομότερο».

Για την επόμενη φάση αποκάλυψε «Η έγκριση από το ΚΑΣ προβλέπει και τη δεύτερη φάση, για την οποία όμως απαιτείται περαιτέρω μελέτη τόσο ως προς την έκταση και τον καθορισμό των ορίων, όσο και προς τα υλικά γιατί θεωρούμε ότι δεν είναι ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε το ίδιο υλικό αλλά να βρούμε κάποια άλλα τα οποία δεν χρειάζεται να εξυπηρετήσουν τα βαριά οχήματα. Θα θέλαμε σ’ αυτό το συνέδριο να παρουσιάσουμε και προτάσεις σχετικά με αυτό, αλλά ο χρόνος δεν το επέτρεψε και δώσαμε προτεραιότητα ως προς το θέμα της δυτικής εισόδου. Ζήτημα που θα καθορίσει τα μελλοντικά σχέδια των υπηρεσιών για την Ακρόπολη» κατέληξε. Ο αρχιτέκτονας- μηχανικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και μέλος της ΥΣΜΑ Πέτρος Κουφόπουλος πρόσθεσε ότι τα υλικά «θα είναι με βάση την άργιλο και τον ασβέστη και δεν πρόκειται να επαναληφθούν στις επιφάνειες αυτές τέτοιας έκτασης διαδρομές που θα έχουν ως κύρια κονία το τσιμέντο».

Αυτό και μόνο δικαιώνει όλους εκείνους του φορείς που δεν ήταν και λίγοι -Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Ελληνικό Τμήμα ICOMOS, Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος κ.ά. - αλλά και τις μεμονωμένες προσωπικότητες που αντέδρασαν στις επιλογές που με ακαμψία υπερασπίστηκε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού.

Μπορεί εκπρόσωπος της UNESCO να μην παρευρέθηκε (είχε δεσμευτεί η υπουργός Πολιτισμού ότι θα συμμετάσχει), μπορεί η διεθνής εκπροσώπηση των συνέδρων να περιορίστηκε σε ελάχιστες ξένες συμμετοχές κυρίως από την Ιταλία (μία από τη Ρουμανία και μια από την Ιαπωνία), μπορεί πολλοί ομιλητές να προέρχονταν από την ΥΣΜΑ ή τις Διευθύνσεις Υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού, μπορεί οι αρχαιολόγοι που πήραν τον λόγο να ήταν λίγοι, ωστόσο η Συνάντηση είχε ζύμωση, ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις, ανταλλαγές απόψεων, αλλά και πλήθος ερωτημάτων που αποδεικνύουν ότι χρειάζεται μεγάλη συζήτηση για ευρείας κλίμακας παρεμβάσεις στην Ακρόπολη.

Η αρχαιολόγος Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του ΣΕΑ, ανέφερε ότι αυτό που προηγείται είναι ο έλεγχος της ροής των επισκεπτών στην Ακρόπολη και η προσβασιμότητα του μνημείου. «Αυτή η επιστημονική συζήτηση είναι πολύ σύγχρονη. Η Βαρκελώνη ως πόλη, όχι ως μνημείο, συζητάει να βάλει όριο στη ροή των επισκεπτών. Αυτό δεν σημαίνει για την Ακρόπολη λιγότεροι επισκέπτες, σημαίνει επισκέπτες με ραντεβού ...».

Πρόταση αποκατάστασης

Η μελέτη της δυτικής πρόσβασης δεν έχει ολοκληρωθεί, όπως είπε, αφού στα σχέδια που παρουσιάστηκαν «δεν υπάρχει με σαφήνεια ποιο είναι το παλιό και ποιο το νέο υλικό. Ούτε το ποσοστό, το ρώτησα και δεν πήρα απάντηση, ούτε σε όγκο ούτε σε ορατότητα. Δεν υπάρχει το αντίστοιχο σχέδιο που υπάρχει για τα Τείχη της Ακρόπολης και είναι εξαιρετικό. Δεν υπάρχει μια σπονδυλωτή πρόταση, όπως υπάρχει για τα Τείχη. Δεν έχει εξαντληθεί το θέμα της επιστημονικής συζήτησης για την τεκμηρίωσης της διαχρονικής εξέλιξης της εισόδου και βέβαια είναι διαφορετικό επιστημονικά να κάνουμε μια πρόταση αναστήλωσης και άλλο να την υλοποιήσουμε. Οποιαδήποτε υλοποίηση αυτής της πρότασης πρέπει να συμπεριλάβει το κόστος και τη δυνατότητα πρόσβασης των επισκεπτών για όλη τη διάρκεια του έργου. Μιλάμε για την κεντρική είσοδο... Θα πρέπει σ’ αυτή τη φάση η προμελέτη να σταματήσει, να σκεφτούν οι μελετητές τον τρόπο που θα υλοποιηθεί και μετά να ξαναπάμε πίσω. Αλλιώς συζητάμε μια ωραία επιστημονική πρόταση ξεχνώντας ότι έχουμε ένα μνημείο με 3,5 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Πώς θα μπουν μέσα τα επόμενα 5-10 χρόνια που θα δουλεύει εκεί η ΥΣΜΑ;».

Ο αρχιτέκτονας και επί χρόνια προϊστάμενος του έργου αποκατάστασης των Προπυλαίων Τάσος Τανούλας, κατά την τοποθέτησή του θύμισε την πορεία των γεγονότων από τον Οκτώβριο του 2020 μέχρι σήμερα και άσκησε «Κριτική στις πρόσφατες και τις προβλεπόμενες διαμορφώσεις στο εσωτερικό και τη δυτική πρόσβαση της Ακρόπολης».

Οπως είπε «Αντιλαμβάνομαι ότι η 7η Διεθνής Συνάντηση αποφασίστηκε από το ΥΠΠΟΑ μετά από τη μομφή, μεταξύ άλλων, για το γεγονός ότι οι διαστρώσεις που ξεσήκωσαν γενική κατακραυγή και οι επαπειλούμενες διαμορφώσεις στην κορυφή και τη δυτική πρόσβαση του Βράχου δεν είχαν συζητηθεί σε ένα διεθνές συνέδριο, όπως είχε καθιερωθεί να γίνεται σε περιόδους ηθικής ορθότητας στη διαχείριση των μνημείων. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η συνάντηση αφορά την καταγραφή τετελεσμένων και προδιαγραφή του μέλλοντος μιας νέας εποχής των αναστηλωτικών έργων στην Ακρόπολη [...] είναι προσχηματική και γίνεται μόνον για την τυπική νομιμοποίηση τόσο των ειλημμένων αποφάσεων όσο και των ήδη τετελεσμένων αλλά και των προβλεπόμενων έργων στην Ακρόπολη, τα οποία είναι μεγάλης κλίμακας, εξόχως παρεμβατικά και αντίθετα στις διεθνώς αναγνωρισμένες και θεσπισμένες αρχές διαχείρισης αρχαιοτήτων. Η παρουσίαση από τον πρόεδρο και την αντιπρόεδρο της ΕΣΜΑ των θεωρητικών αρχών και αξιών, που διέπουν αυτά τα έργα, δεν θα έχει στόχο παρά την εκ των υστέρων θεωρητική “δικαίωσή” τους».

 

Βασιλική Τζεβελέκου

Πηγή: efsyn.gr