Ολα θυμίζουν μέρες του ’07

Το μόνο που έχει αλλάξει από την κρίση του ’08 είναι ονόματα -εκείνη την εποχή τα είχαν βαπτίσει CDO, σήμερα τα λένε CLOs.

Τα μαντάτα που έρχονται από διάφορα μέρη του πλανήτη θυμίζουν 2007. Τις μέρες εκείνες ο κόσμος ζούσε σε ένα συννεφάκι. Οι καταναλωτές ψώνιζαν σαν να μην υπήρχε επόμενη μέρα και οι επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, μπουκωμένες με «στεροειδή», εμφανίζονταν να αποπνέουν υγεία και ρώμη. Οι «χημικοί» των πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχώς ανακάλυπταν «νέα» προϊόντα χωρίς να αποκαλύπτουν ότι για την «παρασκευή» τους χρησιμοποιούσαν «δηλητηριασμένα» δάνεια.

Έκθεση - καταπέλτης για τον αντίκτυπο της κρίσης στην Υγεία

Αποκαλυπτική είναι η έκθεση για την κατάσταση της υγείας στην Ελλάδα που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην έκθεση καταγράφονται οι καταστροφικές επιπτώσεις των μνημονίων στον τομέα της υγείας στη χώρα (χρησιμοποιείται για ευνόητους λόγους ο όρος «οικονομική κρίση» ...), με αποτέλεσμα η κατά κεφαλή δαπάνη να είναι 1.500 ευρώ έναντι 3.000 ευρώ που είναι ο μέσος όρος στην Ε.Ε..

Επίσης, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις υψηλές άμεσες ιδιωτικές δαπάνες για φάρμακα, στον ρόλο του καπνίσματος και της παχυσαρκίας, ιδίως στα παιδιά, και στην επιδείνωση της ψυχικής υγείας (θεαματική αύξηση των αυτοκτονιών).

Η αναπόφευκτη μοίρα του υπερχρεωμένου

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις στην οικονομία αντιλαμβάνεσαι ότι -και- αυτή η κυβέρνηση δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο μία από τα ίδια ή για να ακριβολογούμε η πολιτική που ακολουθεί και οι επιλογές της αντιπροσωπεύουν την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος.

Η νεωτερικότητα και η καινοτομία που διατράνωνε στη διάρκεια της θητείας της ως αξιωματική αντιπολίτευση εξαντλείται σε διευθετήσεις και διευκολύνσεις σε νυν και επίδοξους -Ελληνες και ξένους- ολιγάρχες.

Εδώ που είμαστε…

Είναι καιρός μερικοί να δούνε ότι, έπειτα από διακόσια τόσα χρόνια νεωτερικότητας ζυμωμένης με επανάσταση, δεν είναι βέβαιο ότι έχουν καταλυθεί οι σχέσεις δουλείας και οι νησίδες ή οι ζώνες φεουδαρχικού τύπου στον κόσμο. Αντίθετα, έχει αυξηθεί η σύγχρονη δουλεία. Η παγκοσμιοποίηση –ένα παλαιό κατά τα άλλα φαινόμενο– έχει εντείνει την παγκόσμια πόλωση. Ταυτόχρονα, όμως, έχει ενταθεί η παγκόσμια αντίδραση στη ρητορική της οικονομικής διάχυσης.

F@ck you, middle class!

Λοιπόν, μια κι είμαστε ακόμη στ’ αποκαλόκαιρο, θα σας πω τι θυμήθηκα - μετά θα σας πω και γιατί. Είμαστε στην αρχή της κρίσης, 2010 -είχαμε πεθάνει, αλλά δεν μας το ’χαν ακόμη πει-, κάνω οικογενειακές διακοπές (τις τελευταίες χωρίς τύψεις που θυμάμαι) σε νησί. Πάμε να φάμε σε φημισμένο εστιατόριο, γκουρμεδιάρικο κι εναλλακτικό. Με το που καθόμαστε, έρχεται ο σερβιτόρος και με ευγενική αυστηρότητα μας κάνει τον πρόλογο ότι οι συνδιαχειριστές του καταστήματος έχουν την άποψη πως δεν πρέπει να αποδίδουμε φόρους στο κράτος, γιατί τους αξιοποιεί σε αντικοινωνικούς σκοπούς και γι’ αυτό προτείνουν να μην κοπεί απόδειξη, αλλά αν παρ’ όλα αυτά εμείς θέλουμε απόδειξη φυσικά θα μας φέρουν.

Η ρητορική της κανονικότητας

Δεν υπάρχει πιο ολισθηρό και μπαμπέσικο πράγμα από τη γλώσσα. Οι φιλόσοφοι το γνωρίζουν καλά. Ακόμη και στην πιο κυριολεκτική τους χρήση, οι λέξεις είναι καθ’ εαυτές μία μεταφορά καθώς δεν υπάρχει ευθεία, οργανική σχέση ανάμεσα στις λέξεις και τα πράγματα.

Από όλες τις λέξεις, οι πλέον απατηλές είναι όσες συνδέονται με την κοινοτοπία και το «αυτονόητο». Τέτοια είναι και η «κανονικότητα» που έχει γίνει ψωμοτύρι την τελευταία περίοδο. Χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται στον δημόσιο πολιτικό λόγο ωσάν να περιγράφει αυτονοήτως κάτι κοινώς συνομολογούμενο.

Για τη μεσαία τάξη

Πολύς ο λόγος για τη μεσαία τάξη. Ο σοφός Ουμπέρτο Εκο καταγράφει τη συχνή αναφορά προς μια απογοητευμένη μεσαία τάξη ως μια από τις πρώτες ενδείξεις φασισμού. Αν έχετε διαπιστώσει ότι τελευταία σας πέφτουν τα μαλλιά, μην ανησυχείτε. Από αυτό είναι. Γίνεστε ένας μικρός ντούτσε. (Αν κάνετε και γκριμάτσες στον καθρέφτη, να το κοιτάξετε - χωρίς πλάκα.)

Οι μύθοι για το Ελληνικό και τις τράπεζες

Ας μιλήσουμε για μύθους. Οχι για αυτούς τους Αισώπου, αλλά εκείνους που κατασκευάζονται για πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες. Μύθους που ανεβάζουν -ή ρίχνουν- κυβερνήσεις. Μύθους που αυγατίζουν περιουσίες και μεγαλώνουν την ανισότητα. Μύθους για πολιτική χρήση.

Η συνταγή για έναν χρήσιμο μύθο απαιτεί: ηθικό φόντο και υποβόσκουσα απειλή. Σήμερα θα μιλήσουμε πώς «γράφτηκαν» δύο σύγχρονοι μύθοι.

Καταπολεμώντας το θηρίο της φτώχειας στα χρόνια της κρίσης

Πώς διαμορφώθηκε ο χάρτης των ανισοτήτων από το 2008 έως σήμερα και ποιες πολιτικές της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, κατώτατος μισθός, κοινωνικά επιδόματα κ.ά.) περιόρισαν το κακό ● Το παράδοξο είναι ότι, τη στιγμή που μειώνεται η ανεργία και αυξάνεται η απασχόληση, διεθνώς μειώνεται το μερίδιο του εισοδήματος από εργασία και η οικονομική ανισότητα στις χώρες του ΟΟΣΑ αγγίζει ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Η κρίση της ΛΑΕ

Οι εκλογές ήταν για τη ΛΑΕ μια συντριπτική πολιτική ήττα. Όχι μόνο δεν κατόρθωσε να αντλήσει από τη δεξαμενή της αγανάκτησης απέναντι στον Τσίπρα, αλλά έχασε και μεγάλο μέρος της επιρροής που είχε στο ξεκίνημά της, το 2015: Πήρε 0,56% (από 2,86% το Σεπτέμβρη του ’15) και 31.180 ψήφους (από 155.242 ψήφους).

Τα στοι­χεία είναι αφο­πλι­στι­κά και δεν μπο­ρούν να ερ­μη­νευ­τούν με δευ­τε­ρεύ­ο­ντες πα­ρά­γο­ντες, όπως η πο­λι­τι­κή αι­σθη­τι­κή ή η «διεισ­δυ­τι­κό­τη­τα» κά­ποιων ηγε­τι­κών προ­σώ­πων. Οι αριθ­μοί δεί­χνουν πολιτι­κό πρό­βλη­μα.

Τέσσερα εκατ. πολίτες της Βενεζουέλας εγκατέλειψαν τη χώρα για να διαφύγουν από την κρίση

Σχεδόν 3,3 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν τη Βενεζουέλα από τα τέλη του 2015 για να διαφύγουν από την κρίση, εκ των οποίων το ένα εκατομμύριο από τον Νοέμβριο, ανακοίνωσε σήμερα ο ΟΗΕ, που έστειλε την Αντζελίνα Τζολί σε αποστολή στα σύνορα της Κολομβίας για να εκτιμήσει την ανθρωπιστική δράση σε αυτή την "έξοδο".

Τα πρόσωπα, εμείς

Οι τρέχουσες λέξεις των εκλογικών ημερών είναι: αριστερά, δεξιά, φασισμός, δικαίωμα, δημοκρατία και… πρόσωπο. Τα πρόσωπα. Τα πρόσωπα είναι η πηγή έμπνευσης όλων των κομματικών επιτελείων. Τα πρόσωπα που εμπνέουν δεν μπορούν να τα έχουν όλοι. Αλλά όσοι τα «έχουν» τα θέτουν στην υπηρεσία της συλλογικότητας. Με κίνδυνο να τα εξουδετερώσουν στις συχνά «ανθρωποφαγικές» εκλογικές αναμετρήσεις. Το πλήθος διαισθάνεται την εξουδετέρωση του «προσώπου» και τρέχει σε αυτό που του είναι σχετικά γνωστό από το παρελθόν. Εστω και αν αυτό το παρελθόν υπήρξε η ρίζα των δεινών του.

Πολυεπίπεδη και έμμονη ανευθυνότητα

Αν κάποιος πιάσει τα περισσότερα σύγχρονα εγχειρίδια οικονομικής, κυρίως της μακροοικονομικής θεωρητικής ανάλυσης, όπως αυτά που διδάσκονται οι φοιτητές στα πανεπιστήμια (σημειώστε, και οι δικοί μας φοιτητές), θα διαπιστώσει κάτι εντυπωσιακό.

Τα περισσότερα, δεν αφιερώνουν παρά μία-δύο σελίδες στην κρίση χρέους της ευρωζώνης και, ειδικότερα, λίγα σχόλια για την ελληνική κρίση (ως παράδειγμα προς αποφυγή) ή για την κρίση των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Αυτό συμβαίνει, σε αντίθεση με όσα γράφτηκαν στη χώρα, στη Γερμανία, στις Βρυξέλλες κ.α., σε άρθρα, μονογραφίες, βιβλία, αναλύσεις, reports κ.ά. Μόνον στον ελληνικό Τύπο αλλά και στον ευρωπαϊκό απλώθηκαν σεντόνια, χιλιάδες σελίδες, χύθηκε μελάνι∙ χαθήκαμε σε λεπτομέρειες∙ διαστρεβλώσαμε έννοιες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι δεν γίναμε σοφότεροι.

Τα μνημόνια βάθυναν τη φτώχεια

Επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά, που αποτελούν τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού στην Ελλάδα, υποδεικνύουν τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων που επεξεργάστηκε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Πρόκειται για 1.825.165 νοικοκυριά που δήλωσαν το 2018 εισοδήματα έως 5.000 ευρώ στην Εφορία, που σημαίνει ότι ζούνε με λιγότερα από 416 ευρώ τον μήνα.

Αντίθετα, 302 έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω από 75.000 ευρώ, επιβεβαιώνοντας τις μεγάλες αντιθέσεις που δημιούργησαν τα μνημόνια στην ελληνική οικονομία.

Όχι βέβαια ότι πριν δεν υπήρχαν, αλλά μετά την εξαφάνιση της μεσαίας τάξης (τα νοικοκυριά δηλαδή με ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ), ο «χάρτης» των εισοδημάτων έγινε ακόμη πιο ξεκάθαρος.

Η «δημοκρατία» στα χρόνια της χολέρας

Για τον Μαδούρο και τα μεγάλα κρίματα και λάθη του, που έχουν σε μεγάλο βαθμό υποσκάψει μέσα σε λίγα χρόνια τα σημαντικά πολιτικά και κοινωνικά επιτεύγματα της «Μπολιβαριανής Επανάστασης» του μακαρίτη προκατόχου και μέντορά του, Ούγκο Τσάβες, και τον έχουν φέρει αντιμέτωπο ακόμη και με πολλούς φανατικούς πρώην «τσαβίστας», έχω γράψει επανειλημμένα σε τούτη εδώ τη στήλη: το 2017 έκανα μάλιστα και την αυτοκριτική μου, ως όφειλα πιστεύω, διότι –όπως και πολλοί ακόμη αριστεροί γραφιάδες σε όλο τον κόσμο– υπερασπίστηκα για χρόνια από συναισθηματική φόρτιση και κεκτημένη ταχύτητα ένα καθεστώς που είχε εμφανώς «μπατάρει» προς τη λάθος κατεύθυνση και που, όπως έχει δυστυχώς συμβεί τόσες και τόσες φορές στην Ιστορία, πρόδιδε σε καθημερινή βάση τις γενεσιουργές του αξίες και προτάγματα και που, πάνω απ’ όλα, απογοήτευε τη βενεζουελάνικη φτωχολογιά, που τώρα του γυρίζει σε μεγάλο ποσοστό την πλάτη.

Συλλέκτες παρ-αισθήσεων…

«Φεύγω», μου λέει, «το πήρα απόφαση». Φεύγει για τη μακρινή Σουηδία. Τα μέτρησε από δω, τα ζύγισε από κει και κατέληξε πως δεν βλέπει φως εδώ.

Τον καταλαβαίνω. Μέχρι τα τριάντα σπούδαζε κι όταν τέλειωσε δεν βρήκε μια δουλειά ανάλογη των προσόντων του, αλλά κυρίως των επιθυμιών του. Εγιναν έτσι τα πράγματα πια, είμαστε πολίτες ενός κόσμου δίχως μια εμφανή γραμμή τερματισμού. Τα θέλγητρα του «έξω κόσμου» μας βάζουν σε «πειρασμό», μας γοητεύουν. Ο μεγαλύτερος πειρασμός είναι η ελπίδα ότι θα «θεραπευτεί» η φτώχεια μας αν μετοικήσουμε σε μια άλλη χώρα.

Τα μνημόνια τέλειωσαν διότι έγιναν νόμος του κράτους

Ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 25 Ιανουαρίου η β' μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Θα ακολουθήσουν δύο αναφορές, μια από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων και μια από το ΔΝΤ. Με άλλα λόγια, τα «μνημόνια τέλειωσαν», αλλά οι αξιολογήσεις συνεχίζουν. Όσοι εκπλήσσονται από το φαινομενικά παράδοξο αυτό, πρέπει να ενημερωθούν ότι η μνημονιακή περίοδος τελείωσε, διότι τώρα μπήκαμε στη λεγόμενη «Ενισχυμένη Εποπτεία». Ας εξηγήσουμε περί τίνος πρόκειται.

Η λεγόμενη «Ενισχυμένη Εποπτεία» (που σωστά φέρει τέτοιο όνομα) είναι στην ουσία η συνέχιση της μνημονιακής επιτροπείας, χωρίς το καρότο της δόσης, αλλά με ενισχυμένο μπαστούνι αντίποινων. Παραμένει ωστόσο ένα «καροτάκι».

Η μεσαία τάξη «οδηγεί» την ανάκαμψη της οικονομίας

Ακούμε σταθερά τα τελευταία 1-2 χρόνια πως η μεσαία τάξη στην Ελλάδα καταστράφηκε και μάλιστα πως η κυβέρνηση φέρει την αποκλειστική ευθύνη γι’ αυτό.

Το ερώτημα που προκύπτει, ωστόσο, είναι πώς είναι δυνατόν μια τάξη που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, μολονότι καταστράφηκε, να ηγείται σήμερα της ανάκαμψης της οικονομίας;

Μειωμένος έως και 800.000 ο πληθυσμός της Ελλάδας έως το 2035

Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία αναφορικά με τη γήρανση και τη μείωση των γεννήσεων στην Ελλάδα, καθώς υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός της χώρας ενδέχεται να μειωθεί έως και κατά 800.000 τα επόμενα επτά χρόνια. Στην εκτίμηση αυτή προβαίνει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων Βύρων Κοτζαμάνης, μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Κοτζαμάνη η μείωσε του πληθυσμού που ξεκίνησε στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας συνεχίζεται απρόσκοπτα, ενώ σε αυτή συμβάλλει σημαντικά το ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων που είναι όλο και περισσότερο αρνητικό.

Ευρώ ετών 20: Ένας γίγαντας με πλίνθινα πόδια

Κλείνοντας σήμερα τα 20 του χρόνια, το ευρώ έχει επιβληθεί στις αγορές και στα πορτοφόλια και έχει επιβιώσει μίας μεγάλης κρίσης. Αλλά είναι καταδικασμένο να παραμείνει ένας ευάλωτος γίγαντας, εάν δεν υπάρξει ενισχυμένη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Από εικονικό νομισματικό εργαλείο, το ευρώ πήρε σάρκα και οστά την 1η Ιανουαρίου 2002 για να γίνει το νόμισμα 340 εκατομμυρίων πολιτών που μοιράζονται το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα σε 19 χώρες.