Πέμπτη 12 Μαΐου 2022

Ενας σκανδαλιάρης τεχνοκράτης στο τιμόνι της Κόστα Ρίκα

Μπορεί να στήριξε την προεκλογική εκστρατεία του στην πάταξη της οικονομικής κρίσης και της διαφθοράς που μαστίζει τη χώρα του, όμως ο Ροντρίγο Τσάβες -που εξελέγη πανηγυρικά πρόεδρος- κάθε άλλο παρά άφθαρτος είναι. ● Αν και δεν έχει ουσιαστική πολιτική εμπειρία, έχει άσχημο ιστορικό από την καριέρα του στην Παγκόσμια Τράπεζα απ’ όπου αποχώρησε λόγω καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση.
Ο 60χρονος οικονομολόγος Ροντρίγο Τσάβες, που ανέλαβε την προεδρία της Κόστα Ρίκα στις 8 Μαΐου, ακόμη ένας «outsider» της πολιτικής, υπόσχεται να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα αλλά και να «ξεσκεπάσει τις βρομιές» της κατεστημένης πολιτικής σκηνής.
Ενας σχεδόν άγνωστος στη χώρα του τεχνοκράτης που, παρά τις καταγγελίες για παράνομη χρηματοδότηση της εκστρατείας του αλλά και την ντροπιαστική αποχώρησή του από την Παγκόσμια Τράπεζα λόγω σκανδάλου σεξουαλικής παρενόχλησης, ψηφίστηκε από τον έναν στους πέντε πολίτες.
Η απουσία πολιτικής εμπειρίας στάθηκε για εκείνον πλεονέκτημα απέναντι στον βετεράνο αντίπαλό του Χοσέ Μαρία Φιγέρες, πρώην πρόεδρο (1994-1998) και γιο τού τρεις φορές προέδρου Χοσέ Φιγέρες Φερέρ, κεφαλαιοποιώντας έτσι τη δυσαρέσκεια των πολιτών για το πολιτικό σύστημα που καταδείχτηκε και από την αποχή-ρεκόρ τού 43%.
Φιλόδοξος, οπορτουνιστής
Ο Τσάβες, με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο και υποτροφία στο Χάρβαρντ, δούλεψε επί 30 χρόνια στην Παγκόσμια Τράπεζα, όπου έγινε και διευθυντής στο γραφείο του στη Ινδονησία. Επειτα από καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση συναδελφισσών του επί σειρά ετών στον διεθνή οργανισμό, ο Τσάβες υπέστη κυρώσεις και αναγκάστηκε να παραιτηθεί το 2019, επιμένοντας όμως πως πρόκειται για ψεύδη και κουτσομπολιά και ότι απλώς «παρεξήγησαν» κάποια αστεία του.
Στα τέλη εκείνης της χρονιάς επέστρεψε στην Κόστα Ρίκα. Διετέλεσε για έξι μήνες υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του απερχόμενου προέδρου Κάρλος Αλβαράδο. Αναζητώντας μια προεδρική υποψηφιότητα προσέγγισε τουλάχιστον τέσσερα κόμματα έως ότου τον υποδέχτηκε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Προόδου (PPSD).
Εστίασε την καμπάνια του στην «αλλαγή» υποσχόμενος μάχη κατά της διαφθοράς των παραδοσιακών πολιτικών. Μια διαφθορά που έπληξε και την κυβέρνηση Αλβαράδο: έρευνα εμπλέκει αξιωματούχους και μάνατζερ κατασκευαστικών εταιρειών σε εγκληματική οργάνωση που ζημίωσε τα δημόσια ταμεία κατά 125 εκατ. δολάρια «μέσα από χαριστικές συμβάσεις που έπαιρναν επιχειρηματίες προσφέροντας σε αντάλλαγμα μίζες, χρήματα, οχήματα, οικόπεδα, ταξίδια, ακόμη και σεξουαλικές χάρες».
Ανάλογη έρευνα έγινε για τον αντίπαλο του Τσάβες, πρώην πρόεδρο Χοσέ Μαρία Φιγέρες, για αποδοχή 900.000 δολαρίων από τη γαλλική εταιρεία Alcatel, που ο ίδιος επιμένει πως έλαβε μεν, αλλά ήταν για συμβουλευτικές υπηρεσίες που της προσέφερε. Ποτέ δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες.
Ωστόσο αυτή η «σταυροφορία» έγινε μπούμερανγκ για τον Τσάβες, καθώς έπειτα από αποκαλύψεις ΜΜΕ για παράνομη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας τους μέσα από τρίτες εταιρείες αλλά και για αδικαιολόγητες καταθέσεις 195.000 δολαρίων στους προσωπικούς του λογαριασμούς διερευνάται από το Ανώτατο Εκλογοδικείο.
Χωρίς απαντήσεις
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου της Κόστα Ρίκα, η διαφθορά απασχολεί ελάχιστα τους πολίτες (10,6%), ενώ βασικά προβλήματα θεωρούν την ανεργία ( 29%) και την οικονομία (17,8%) μιας χώρας που πίσω από τον μύθο της «ευημερίας» κρύβει στατιστικές μιας δύσκολης πραγματικότητας.
Η ανισότητα είναι από τις μεγαλύτερες της περιοχής, η ανεργία έχει φτάσει στο 14%, η φτώχεια άγγιξε το 23% (με 500.000 νοικοκυριά στη διάρκεια της πανδημίας να πληθαίνουν τις γραμμές της) και ένα 6,3% του πληθυσμού επιβιώνει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το έλλειμμα ξεπερνά το 10% του ΑΕΠ ενώ το δημόσιο χρέος έφτασε το 70,3% του ΑΕΠ (το μεγαλύτερο της Κεντρικής Αμερικής) ξεπερνώντας τα 33 δισεκατομμύρια δολάρια.
Παρά τις μαζικές διαδηλώσεις κατά της λιτότητας και του ΔΝΤ και τη γενική απεργία του 2020 η απερχόμενη κυβέρνηση υπέγραψε με τον διεθνή οργανισμό δάνειο ύψους 1,77 δισ. δολαρίων δεσμευόμενη σε σειρά δρακόντειων όρων, με πρώτο τη μείωση δαπανών και τις περικοπές.
Είναι άγνωστο πώς ο Τσάβες θα μπορέσει να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για αντιμετώπιση της φτώχειας και των βασικών αναγκών του πληθυσμού. «Η λαϊκιστική ρητορική του τον έχει φέρει σε αντιπαράθεση με στρώματα της κοινωνίας, όπως γυναίκες, εκπρόσωποι του πολιτισμού, αγρότες κ.λπ.» έλεγε ο πολιτικός αναλυτής Γουστάβο Αράγια στο BBC. «Αλλά κάποιες προτάσεις του δημιουργούν αρκετές προσδοκίες (από τη μείωση της τιμής του ρυζιού ώς το να ξανακάνει την Κόστα Ρίκα την ευτυχέστερη χώρα του κόσμου). Και καθώς δεν έχουν πολλές πιθανότητες να εφαρμοστούν, ο Τσάβες θα έχει μια ταραγμένη διακυβέρνηση...».
Συμφωνεί και η πολιτική αναλύτρια Βαλέρια Βάργας, τονίζοντας πως είναι ένας τεχνοκράτης που δεν έχει γνώση της χώρας που κλήθηκε να κυβερνήσει, ενώ «δεν ξέρουμε ακριβώς τι σκέφτεται το κόμμα του. Οι βουλευτές του -που εκλέχτηκαν στον πρώτο γύρο και προέρχονται από διάφορα κόμματα- δεν έχουν σαφή θέση για τα μεγάλα προβλήματα της Κόστα Ρίκα».
Αντί για αυτά η καμπάνια αναλώθηκε περισσότερο σε προσωπικές επιθέσεις και σε μια μόνιμη αντιπαράθεση (στα όρια της σύγκρουσης) με τα μίντια, τα οποία κατηγορεί για fake news εναντίον του σαν άλλος Τραμπ ή Μπολσονάρο. Παρουσιάζεται σαν ακόμη ένας από τους συνήθεις «ισχυρούς άντρες» της περιοχής που επιτίθεται κατά των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων, των ελίτ, των συντεχνιών... «Μου λένε πως είμαι πολύ αλαζόνας και αυταρχικός, αλλά νομίζω ότι λέω τα πράγματα όπως είναι και αυτό δεν αρέσει στον κόσμο» υπερασπίζεται τον εαυτό του ο Τσάβες.
Με πάθος ανάλογο άλλων υποτιθέμενων αντισυστημικών ηγετών που βρίθουν στην περιοχή, έλεγε στην «El Pais» ο Ροτσάι Ροσάλες του Πανεπιστημίου της Κόστα Ρίκα UCR. «Είναι συντηρητικός στα κοινωνικά και φιλελεύθερος στα οικονομικά. Ανήκει στη Δεξιά με μια ρητορική για σιδερένια πυγμή» και μια δόση μεσσιανισμού, δηλώνοντας ηγέτης μιας σταυροφορίας για τη «διάσωση της δημοκρατίας».
Πιστός καθολικός, αντιτίθεται στις αμβλώσεις και στο δικαίωμα στην ευθανασία και προεκλογικά έκανε συμφωνία με τμήματα των ευαγγελικών, δεσμευόμενος σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους να καταργήσει την «ιδεολογία του φύλου» από το εκπαιδευτικό σύστημα. Πώς θα κυβερνήσει χωρίς προτάσεις, πόρους και με μια Βουλή που ελέγχεται από την αντιπολίτευση; «Η δύναμη για να κυβερνήσω τροφοδοτείται από την αγάπη και τη χάρη του Θεού» απαντά. «Αυτός είναι η βάση της σοφίας ενός κυβερνήτη».

Χριστίνα Πάντζου
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: