Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023

Μεγάλη αποκάλυψη για μόλυνση 17.000 εγκαταστάσεων με «αιώνιους ρυπαντές»

Δεκαεπτά χιλιάδες εγκαταστάσεις, εκ των οποίων 2.100 σε επικίνδυνα επίπεδα για την υγεία, μολύνθηκαν εξαιτίας των λεγόμενων «αιώνιων ρυπαντών PFAS, δηλαδή των υπερφθοριωμένων και πολυφθοριωμένων αλκυλιωμένων χημικών ουσιών που δεν διασπώνται στο περιβάλλον, συσσωρεύονται στο σώμα και μπορεί να είναι τοξικοί.
Σύμφωνα με πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα από 17 Μέσα ενημέρωσης, που δημοσιεύτηκε σήμερα με τίτλο "Forever Pollution Project" με την εκτίμηση ότι αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου, οι PFAS έχουν ανιχνευθεί σε υψηλές συγκεντρώσεις άνω των 1.000 νανογραμμαρίων ανά λίτρο νερού σε περίπου 640 τοποθεσίες και πάνω από 10.000 ng/l σε 300 τοποθεσίες.
Οι επίμαχες χημικές ενώσεις αναπτύχθηκαν από τη δεκαετία του 1940 με σχεδόν άφθαρτη σύνθεση, ώστε να ανθίστανται στο νερό και στη θερμότητα, ενώ δύο από αυτές έχουν συνδεθεί με σειρά προβλημάτων υγείας, όπως ο καρκίνος των νεφρών και των όρχεων, η νόσο του θυρεοειδή, η ελκώδης κολίτιδα, υψηλή χοληστερόλη και υπέρταση που προκαλείται από την εγκυμοσύνη.
Η έρευνα στηρίζεται σε μεθοδολογίες ειδικών, δεδομένα και χιλιάδες περιβαλλοντικά δείγματα που επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί, όπως υποστηρίζουν, η πρώτη ευρωπαϊκή χαρτογράφηση μολυσμένων ή φερόμενων ως τέτοιων εγκαταστάσεων.
Μια νορβηγική λίμνη, ο γαλάζιος Δούναβης, ένας τσεχικός ποταμός και τεράστιες ζώνες που περιβάλλουν στην πλειονότητά τους τις λεκάνες της χημικής βιομηχανίας, σύμφωνα με τους δημοσιογράφους που τονίζουν ότι όλες οι εγκαταστάσεις είναι μολυσμένες σε επίπεδα που απαιτούν την προσοχή των δημόσιων αρχών.
Ο καθηγητής Ίαν Κάζινς, περιβαλλοντικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, είπε ότι οι τοποθεσίες με μετρήσεις άνω των 1.000 ng/kg θα πρέπει να «αξιολογηθούν επειγόντως», ώστε να μπορέσουν να αποκατασταθούν.
Τρομακτική χαρτογράφηση
Οι δημοσιογράφοι εντόπισαν επίσης είκοσι εργοστάσια παραγωγής υπερφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών PFAS, εκ των οποίων πέντε στη Γαλλία, και 230 εργοστάσια που ταυτοποιήθηκαν ότι χρησιμοποιούν PFAS, χημικές ουσίες με αντικολλητικές και αδιαπερατές ικανότητες, που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία και βρίσκονται σε αντικείμενα της καθημερινής ζωής: προϊόντα τεφλόν, συσκευασίες τροφίμων, υφάσματα, αυτοκίνητα.
Τα εργοστάσια παραγωγής βρίσκονται κυρίως στη Γερμανία, λίκνο της χημικής βιομηχανίας με την εγκατάσταση κυρίως των επιχειρήσεων Archroma και των αμερικανικών 3M Dyneon και W.L. Gore, και στη Γαλλία με την Arkema και την Daikin νότια της Λιόν αλλά και τις Chemours και Solvay. Ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο με τρεις εγκαταστάσεις, η Ιταλία (δύο), η Πολωνία, η Ισπανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο (μία), προσθέτει η Monde.
Για παράδειγμα, ο χάρτης δείχνει ότι το Βέλγιο φιλοξενεί τα υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης με PFAS στα υπόγεια ύδατα, σε συγκεντρώσεις έως και 73m ng/l γύρω από το εργοστάσιο παραγωγής PFAS της 3M στο Zwijndrecht. Κάτοικοι σε απόσταση 15 χιλιομέτρων προτρέπονται να μην τρώνε αυγά και να αποφεύγουν τα τοπικά λαχανικά, ενώ σε 70.000 άτομα, που ζουν σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων, από το εργοστάσιο προσφέρθηκε μια εξέταση αίματος για την ανίχνευση PFAS.
Στην Ολλανδία, ένα ατύχημα με PFAS σε αφρό πυρόσβεσης έχει μολύνει το έδαφος γύρω από το αεροδρόμιο Schiphol στο Άμστερνταμ, με αποτέλεσμα τα εδάφη να περιέχουν εξαιρετικά υψηλά επίπεδα PFOS.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα υψηλότερα επίπεδα PFAS βρέθηκαν σε εργοστάσιο χημικών στον ποταμό Wyre. Τα ψάρια του ποταμού έχουν υψηλά επίπεδα PFAS, ενώ το λάχανο έως και 11.000 ng/kg, σύμφωνα με δεδομένα από το Κέντρο Επιστήμης Περιβάλλοντος, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας της Defra.
Εκτός από τον εντοπισμό αλλά και την ταυτοποίηση των παροντικών ή παρελθουσών βιομηχανικών δραστηριοτήτων, οι δημοσιογράφοι εντόπισαν 21.500 εγκαταστάσεις, που φέρεται να έχουν μολυνθεί, στην Ευρώπη, κυρίως σε ζώνες γύρω από αεροδρόμια, που χρησιμοποιούν αντιπυρικούς αφρούς που περιλαμβάνουν PFAS.
«Δεκάδες χιλιάδες δεδομένα που συγκέντρωσαν επιστημονικές ομάδες και περιβαλλοντικές υπηρεσίες από το 2003 έως το 2023 το δείχνουν: ελάχιστοι, στο εξής, είναι οι τόποι που έχουν γλιτώσει από αυτή την πανταχού παρούσα μόλυνση εν πολλοίς άγνωστη ακόμη στο κοινό, περιλαμβανομένων των πιο προσωπικών όπως τα ίδια τα σώματά μας», προσθέτει η εφημερίδα.
Οι γερμανικές, δανικές, ολλανδικές, νορβηγικές και σουηδικές υγειονομικές αρχές κατέθεσαν στα μέσα Ιανουαρίου στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) ένα σχέδιο που προβλέπει την απαγόρευση αυτών των συστατικών το οποίο στηρίζεται και από άλλες χώρες μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η οποία παρουσίασε πρόσφατα το δικό της "σχέδιο δράσης".

Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: