Τετάρτη 29 Μαΐου 2024

Ποδόσφαιρο και μνήμες Μακρονήσου…

Μέσα στα άγρια βασανιστήρια η ζωή χαμογελούσε στους κρατούμενους από μακριά. Και το ποδόσφαιρο ήταν ένα χαμόγελο.
Ενα ποδοσφαιρικό ντοκουμέντο
Στη πιο μαύρη περίοδο των άγριων βασανιστηρίων στη Μακρόνησο, ο Διοικητής του Γ’ Τάγματος Σκαπανέων είχε την ιδέα να διεξαχθεί φιλικός αγώνας ποδοσφαίρου μεταξύ Ολυμπιακού και ομάδας κρατουμένων της Μακρονήσου που δεν είχαν ακόμη τα σημάδια των βασανισμών. Σκοπός του, ο εξωραϊσμός της εικόνας της Μακρονήσου προς τον έξω κόσμο!
Έτσι έστειλε τη σχετική επιστολή για τον αγώνα
Μπορεί να μη πέτυχε ο εξωραϊσμός της Μακρονήσου από τόπο βασανιστηρίων σε τόπο «εθνικής ανάνηψης» των λιωμένων από τα βασανιστήρια κρατουμένων, γιατί η ιστορία είχε τη δική της κρίση, αλλά ο αγώνας έγινε!

Ο αγώνας έγινε στις 26 Ιανουαρίου 1949 στις 3 μ.μ. στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.
Ο Ολυμπιακός κόντρα στα Α΄-Γ΄ Τάγματα Μακρονήσου (Μεικτή Μακρονήσου), παρουσία του υπουργού Στρατιωτικών Παναγιώτη Κανελλόπουλου για να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο γεγονός.
Σημειώνουμε ότι στην ομάδα της Μακρονήσου συμμετείχαν 4 κρατούμενοι, ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού εναντίον της φυσικής ομάδας τους! (ας μη ξεχνάμε και τον εκτελεσμένο, το 1948, φορ του Ολυμπιακού Νίκο Γόδα, καθώς και τον συμπαίκτη και συναγωνιστή του Μιχάλη Αναματερό που σκοτώθηκε στη μάχη των Δεκεμβριανών, το 1944, στα Εξάρχεια)
Οι συνθέσεις:
Ο Ολυμπιακός του Θεολόγου Συμεωνίδη αγωνίστηκε με τους:
Xρήστο Κλέτσα, Διονύση Μινάρδο (αρχηγός), Ανδρέα Μουράτη, Ηλία Ρωσσίδη, Λουκιανό Γκιόκα, Μπάμπη Κοτρίδη, Στέλιο Χριστόπουλο, Αρη Μπιζάν, Αγγελο Βασιλειάδη, Αλέκο Χατζησταυρίδη και Λευτέρη Τριανταφύλλου. Στο 46ο λεπτό ο Στέλιος Κουρκουλάτος αντικατέστησε τον Χρήστο Κλέτσα και ο Ακύλας Δρούγκας τον Ηλία Ρωσσίδη.
Η Ομάδα Επιλέκτων της Μακρονήσου
Η Ομάδα Επιλέκτων της Μακρονήσου:

Η Ομάδα Επιλέκτων της Μακρονήσου είχε παίκτη και προπονητή τον μεγάλο στράικερ του Παναθηναϊκού Αντώνη Παπαντωνίου.
Τερματοφύλακας ο Νίκος Πολίτης του Ολυμπιακού. Στην άμυνα ο Συμεών Ζόπσος της ΜΕΝΤ ο οποίος στο δεύτερο ημίχρονο αντικαταστάθηκε από τον Γιάννη Φωκά του Παναθηναϊκού.
Ο Καραβασίλης της Προοδευτικής, ο μεγάλος Κώστας Λιάρος του Εθνικού και της Καλαμαριάς, ο Βασίλης Παπαδόπουλος του Απόλλωνα.
Ο Διονύσης Γεωργάτος του Ολυμπιακού, ο Κώστας Ιωαννίδης του Ηρακλή, ο Γιώργος Δαρίβας και ο Ηλίας Μαλαμόπουλος του Ολυμπιακού.
Ο Γιώργος Πατηνιώτης του Εθνικού και ο μεγάλος Αντώνης Παπαντωνίου (αρχηγός) του Παναθηναϊκού.
Διαιτητής ο Βασίλης Διαμαντόπουλος από τον σύνδεσμο της Αθήνας.
Οι ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού Ηλίας Μαλαμόπουλος, Νίκος Πολίτης, Γιώργος Δαρίβας και καθιστός ο Διονύσης Γεωργάτος
Οι εφημερίδες της εποχής θα μπορούσαμε να πούμε πως σχολίασαν κάπως “αχνά” το παιχνίδι. Η «Αθλητική Ηχώ» σημείωνε στο πρωτοσέλιδό της την επόμενη μέρα:

«Ο Ολυμπιακός Πειραιώς υπέκυψε μετά πειθαρχημένον και ήρεμον αγώνα εις την ισχυρά μεικτή Μακρονήσου με 2-1. H στρατιωτική ομάς απέσπασε την νίκην πέντε λεπτά προ της λήξεως διά του Πατηνιώτη. Το τέρμα του Ολυμπιακού –πρώτου του αγώνος– επέτυχεν ο Χατζησταυρίδης και ισοφάρισε δε ο παλαίμαχος Θεσσαλονικεύς Ιωαννίδης. Ηρως του αγώνος ο τερματοφύλαξ Πολίτης».
Ενας αγώνας που έμεινε στην ιστορία για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: ποδοσφαιρικούς, πολιτικούς, ιδεολογικούς και όχι μόνο.
Τα γκολ πέτυχαν: στο 20΄ ο Χατζησταυρίδης με τεχνικό φάουλ περνώντας την μπάλα πάνω από το τείχος. Στο 33΄ ισοφάρισε ο Ιωαννίδης με σουτ στην κίνηση έπειτα από σέντρα του Παπαντωνίου και ασθενή απόκρουση του τερματοφύλακα του Ολυμπιακού. Στο 85΄ ο Πατηνιώτης έκανε το 2-1 ύστερα από φάουλ του Λιάρου, πάσα στον Μαλαμόπουλο και μετά στον Πατηνιώτη, ο οποίος κατάφερε να ξεγελάσει τον Μουράτη και τον Κουρκουλάτο.
Σημειώνουμε ότι στον αγώνα εκείνο, 12.000 φίλαθλοι χειροκρότησαν τις δύο ομάδες αλλά ειδικά «με πάθος και νόημα» τη μεικτή Μακρονήσου! Έκτοτε απαγορεύθηκε κάθε παρόμοια εκδήλωση από το καθεστώς που κατανοούσε ότι ο κόσμος αναζητούσε ευκαιρία για να δείξει την απέχθειά του προς αυτό.
Οταν η ομάδα της Μακρονήσου νικούσε τον Ολυμπιακό...
Η απίθανη ιστορία της ομάδας κρατούμενων της Μακρονήσου κατά την διάρκεια του εμφυλίου! Η επικράτηση στη Λεωφόρο επί του Ολυμπιακού (2-1) και η ταπείνωση των φασιστικών αρχών. Η ομοιότητα με την κινηματογραφική επιτυχία «η απόδραση των 11».
Κατά την διάρκεια του εμφυλίου (1946-1949) η Μακρόνησος αποτέλεσε τόπο μαρτυρίου για χιλιάδες αντιφρονούντες. Εκεί κατέληξαν μεταξύ άλλων και αρκετοί ποδοσφαιριστές της εποχής.
Παρά τις εφιαλτικές στιγμές που ζούσαν, ο βασιλιάς των σπορ τους βοήθησε να σταθούν στα πόδια τους. Μάλιστα ίδρυσαν την ομάδα της Μακρονήσου όπου τους επετράπη να δώσουν αγώνες.
Ο Παναθηναϊκός ήταν ένας από τους συλλόγους που ταξίδεψε στο πολύπαθο νησί του Αιγαίου πελάγους. Κομβικό σημείο για την ποδοσφαιρική ομάδα των κρατούμενων της Μακρονήσου αποτέλεσε το... εκτός έδρας ματς που έδωσαν κόντρα στον Ολυμπιακό.
Η αναμέτρηση διεξήχθη στη Λεωφόρο και έλαβε μεγάλες διαστάσεις. Περισσότεροι από 12.000 θεατές, είδαν την μικτή ομάδα των εξόριστων της Μακρονήσου που αποτελούνταν από το τάγμα σκαπανέων να επικρατεί με 2-1 των «ερυθρολεύκων». Οι νικητές γνώρισαν την αποθέωση, αφού παρά την κούραση και τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης είχαν στείλει το δικό τους μήνυμα στους δυνάστες τους.
Θα μπορούσε να είναι και η ελληνική εκδοχή της ιστορικής ταινίας «η απόδραση των 11», όπου στη Γερμανία, σ' ένα στρατόπεδο, το 1943, μια ομάδα αιχμαλώτων δέχεται ν' αντιμετωπίσει σ' έναν ποδοσφαιρικό αγώνα τη γερμανική ομάδα, την οποία εν τέλει κερδίζει!
Αξίζει να σημειωθεί πως στήθηκε ειδική επιχείρηση προκειμένου οι κρατούμενοι να επιστρέψουν στην Μακρόνησο, ενώ δόθηκε διαταγή από την ντροπιασμένη φασιστική ηγεσία να διαλυθεί άμεσα η ομάδα!
Ο ιστορικός αγώνας διεξήχθη στη Λεωφόρο στις 26 Ιανουαρίου του 1949. Με τη φανέλα της Μακρονήσου αγωνίστηκαν κόντρα στην παλιά τους ομάδα οι Δαρίβας, Μαλαμόπουλος και Διονύσης Γεωργάτος, ενώ παρόντες ήταν ο πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού, Αντώνης Παπαντωνίου, του Ηρακλή, Νίκος Λιάρος, αλλά και του Εθνικού, Γιώργος Πατηνιώτης.
Οι κρατούμενοι της Μακρονήσου προηγήθηκαν 2-0 χάρη σε τέρματα που πέτυχαν οι πρώην «ερυθρόλευκοι», Μαλαμόπουλος (39΄), Δαρίβας (60΄) με τον Ολυμπιακό να μειώνει στο 78΄ με τον Χριστόπουλο.
Είθισται δικτατορικά καθεστώτα να χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο ως εργαλείο χειραγώγησης των λαών. Στην περίπτωση του φιλικού της Λεωφόρου το μήνυμα των καταπιεσμένων και των βασανισμένων εστάλη και ήταν ηχηρό!
 
του Θανάση Κάππου
Πηγή: efsyn.gr, gazzetta.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: