Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2022

Θριαμβολογίες και αδιαλλαξία

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 85/2022. Μετά τη χθεσινή μαζική συγκέντρωση και πορεία των καλλιτεχνών απ’ όλους τους κλάδους, εκπρόσωποι των αρμόδιων υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Πολιτισμού δέχτηκαν να συναντήσουν εκπροσώπους των σωματείων, απέκλεισαν όμως το ενδεχόμενο να ανακληθεί το διάταγμα ● Ακολούθησε θριαμβολογική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ με τίτλο «Η κυβέρνηση ανοίγει τη συζήτηση για την καλλιτεχνική εκπαίδευση»!
Δύο Ελλάδες. Δύο όψεις ενός καίριου ζητήματος. Δύο πραγματικότητες: η πραγματική... πραγματικότητα και μία εικονική-επικοινωνιακή. Δεν είναι η πρώτη φορά και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία που η κυβέρνηση Μητσοτάκη μεταφράζει την πραγματικότητα κατά το δοκούν, διαμορφώνοντας τη μετάδοση της είδησης κατά το βολικότερο και ποντάροντας στην αναπαραγωγή copy-paste από τα φιλοκυβερνητικά Μέσα. Είναι όμως από τις φορές που η απόσταση μεταξύ της μίας Ελλάδας και της άλλης, της μίας όψης και της άλλης, της μίας πραγματικότητας και της βελτιωμένης επικοινωνιακής εκδοχής της είναι και γιγαντιαία και σουρεαλιστική.
Διότι χθες ήταν μία ημέρα που ο καλλιτεχνικός κόσμος κατέβηκε μαζικά στον δρόμο και «οριζόντια» ως προς το είδος της τέχνης από το οποίο καταγόταν ή ως προς την ηλικία. Ετσι αν κάποιοι πόνταραν στις γιορτές και τις απουσίες διαψεύστηκαν. Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022, που εξισώνει τα πτυχία ανώτερων δραματικών σχολών και σχολών χορού και κινηματογράφου με απολυτήρια Λυκείου, έξω από το υπουργείο Πολιτισμού, η οποία στη συνέχεια μετατράπηκε σε πορεία στο κέντρο της Αθήνας μέχρι το Σύνταγμα, και πολυάριθμη ήταν.

Και συγκινητική ήταν αν παρατηρούσες πώς συνυπήρχαν χιλιάδες φοιτητές σχολών υποκριτικής, κινηματογράφου και χορού ή σπουδαστές ωδείων με μεγαλύτερους διακεκριμένους συναδέλφους τους (η-και-τηλεοπτική αναγνωρισιμότητα άλλωστε ανθρώπων όπως ο Φάνης Μουρατίδης, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης και πολλών άλλων ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους ανάγκασε και τα πιο «δύστοκα» κανάλια να ασχοληθούν με το γεγονός).
Και αποφασιστικότητα -«Δεν υποχωρούμε»- είχε. Και οργή, πικρία και απογοήτευση είχε για μία ακόμα φορά που η παρούσα κυβέρνηση αποδεικνύει ότι ο σύγχρονος πολιτισμός αντιμετωπίζεται ως μη υπολογίσιμο μέγεθος. Και εμπνευσμένα συνθήματα στα πανό είχε. Π.χ. «Σπουδάζω τρία χρόνια υποκριτική κι αυτοί μου λεν το Λύκειο πως βγάζω απ’ την αρχή» (Σπουδαστές Δραματικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης). Ή «Δεν είμαστε χομπίστες, είμαστε ηθοποιοί, η τέχνη είναι δύναμη, καμία ανοχή» (Ανώτερη Δραματική Σχολή Βεάκη). Και οργισμένα συνθήματα είχε. Π.χ. Τη φράση «Οχι άλλη κοροϊδία» στο πανό του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών.

Μετά απ’ όλα αυτά δεν υπήρξε προφανώς κάποιος έστω κι ελάχιστα υποψιασμένος πολίτης που να μην αντιλήφθηκε έστω και σχηματικά ότι ο καλλιτεχνικός κόσμος διαμαρτύρεται για μία απόφαση που αλλάζει την εργασιακή του συνθήκη και που ελήφθη χωρίς να έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση, χωρίς να έχουν ειδοποιηθεί οι εκπρόσωποι των σωματείων και χωρίς να ταυτίζεται μ’ αυτήν ούτε καν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας που την επικύρωσε· πήρε σαφείς αποστάσεις η κ. Σακελλαροπούλου άλλωστε ξεκαθαρίζοντας δημόσια πως τα Προεδρικά Διατάγματα δεν συντάσσονται από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά από τον αρμόδιο υπουργό κι ακόμα ότι «το διάταγμα πέρασε από το Συμβούλιο της Επικρατείας και είχε, από τον νόμο, εξουσιοδότηση μόνο ο υπουργός Εσωτερικών [...]. Εψαξα και έμαθα. Καταλαβαίνω πως απασχολεί καθώς δεν μπορείς να αποκαλείς αποφοίτους Λυκείου ανθρώπους που έχουν σπουδάσει μετά το Λύκειο. Απλά τα πράγματα. Πιστεύω ότι θα βρεθεί μια λύση, γιατί είναι δίκαιο να βρεθεί».
Να όμως και ο σουρεαλισμός. Μετά απ’ όλα αυτά, έγινε δεκτή εκτάκτως εν είδει μιας κάποιας κυβερνητικής διαλλακτικότητας η συνάντηση εκπροσώπων των αρμόδιων υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Πολιτισμού με τους εκπροσώπους των μεγαλύτερων καλλιτεχνικών σωματείων της χώρας. Η συνάντηση όμως απέβη -απ’ ό,τι έλεγαν μετά οι εκπρόσωποι των σωματείων- άκαρπη. Κι όμως έφτασε στα δημοσιογραφικά γραφεία μία θριαμβολογική ανακοίνωση από το ΥΠΠΟ με τίτλο «Η κυβέρνηση ανοίγει τη συζήτηση για την καλλιτεχνική εκπαίδευση». Σαν να αναστατώθηκαν και να κατέβηκαν τόσοι άνθρωποι στον δρόμο από τη χαρά τους!
Καμία αλλαγή

Το δελτίο Τύπου επιβεβαίωνε λοιπόν το γεγονός ότι χθες το μεσημέρι ο υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, η γ.γ. Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα, Βιβή Χαραλαμπογιάννη, ο γ.γ. Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δία Βίου Μάθησης και Νεολαίας του υπουργείου Παιδείας, Γιώργος Βούτσινος, και η γ.γ. Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ, Ελένη Δουνδουλάκη, συναντήθηκαν με εκπροσώπους του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος, του Συλλόγου Μουσικών Βορείου Ελλάδος, του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου, του Σωματείου Εργαζομένων στον Χώρο του Χορού κ.ά. «προκειμένου να καταστεί σαφές ότι το Π.Δ. δεν τροποποιεί το ισχύον καθεστώς σχετικά με τους τίτλους σπουδών των καλλιτεχνών».
Δεύτερο σουρεαλιστικό (και απαξιωτικό) στοιχείο: όλοι αυτοί οι εκπρόσωποι σωματείων, που ξέρουν την εργασιακή τους συνθήκη καλύτερα από τον καθένα, είχαν παραπλανηθεί όταν διάβασαν το Π.Δ. ως «ταφόπλακα» στην αναγνώριση των πτυχίων τους;
Μετά τη συνάντηση ο κ. Γιατρομανωλάκης, πάντως, επιβεβαίωσε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι υπήρξαν θύματα παρεξήγησης και παραπληροφόρησης: «Πριν από όλα και επειδή δυστυχώς υπάρχει μια έντονη παραπληροφόρηση για το θέμα, η οποία λογικό είναι να έχει αναστατώσει τους καλλιτέχνες και τη κοινή γνώμη, θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε ακόμα μία φορά ότι το Π.Δ. δεν εξισώνει τους τίτλους σπουδών των δραματικών σχολών με το απολυτήριο Λυκείου, τελεία και παύλα. Το Π.Δ. δεν προκάλεσε καμία απολύτως αλλαγή σε αυτό το στάτους. Καμία. Ο,τι ίσχυε πριν ισχύει και σήμερα, και ίσχυε και επί ΣΥΡΙΖΑ», δήλωσε. Και συνέχισε: «Επιπλέον, το Π.Δ. δεν αφορά προσλήψεις του υπ. Παιδείας και, πολύ σημαντικό, δεν αφορά προσλήψεις καλλιτεχνών στο δημόσιο, γιατί αυτές έτσι κι αλλιώς εξαιρούνται από τον ΑΣΕΠ».
Ο υφυπουργός πρόσθεσε επίσης ότι «ζητήθηκαν από τα σωματεία έγγραφες παρατηρήσεις επί του Π.Δ., έτσι ώστε να εξεταστούν και να αποσαφηνιστούν άμεσα τυχόν τεχνικά θέματα από το υπουργείο Εσωτερικών. Ομως με αφορμή αυτό το θέμα προκλήθηκε μια συζήτηση στον δημόσιο διάλογο που είναι εξαιρετικά χρήσιμη, γιατί δίνει ορατότητα στο πολύ σημαντικό ζήτημα της διαβάθμισης των σχολών καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Αναγνωρίζοντας το σοβαρότατο και άλυτο επί δεκαετίες θέμα της διαβάθμισης και ποιότητας της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, τα συναρμόδια υπουργεία είναι σε συνεννόηση προκειμένου να βρεθεί λύση, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά [...]». Σουρεαλιστικό στοιχείο τρίτο: Γιατί αυτή η συζήτηση/διαβούλευση δεν προηγήθηκε, αλλά έπεται μίας γενικευμένης, μαζικής αντίδρασης;
Πάντως οι πληροφορίες που είχαμε από εκπροσώπους των σωματείων που ήταν παρόντες στη συνάντηση διαψεύδει εντελώς το θριαμβολογικό κλίμα που επιχείρησε να καλλιεργήσει η ανακοίνωση του υφυπουργού. Οι παρόντες, για παράδειγμα, προτάσσουν τη διαπίστωση ότι οι εκπρόσωποι των υπουργείων απέκλεισαν κατηγορηματικά την ανάκληση του Π.Δ. και την αντικατάσταση της διαβάθμισης Δ.Ε. με Τ.Ε. και Π.Ε. όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Και προσθέτουν ότι πράγματι τους ζητήθηκαν έγγραφες παρατηρήσεις, αλλά με την εμφατική διευκρίνιση ότι οι παριστάμενοι κυβερνητικοί εκπρόσωποι θα μεσολαβήσουν ώστε να τις διαβάσει το υπουργείο Εσωτερικών! Και με την επιπλέον διευκρίνιση ότι κατόπιν όλων αυτών θα εκδοθούν επεξηγήσεις.
Ούτως ή άλλως και σε τηλεοπτικές του εμφανίσεις νωρίτερα ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης δεν είχε αφήσει περιθώρια καλλιτεχνικής αισιοδοξίας: σχολιάζοντας στον ΑΝΤ1 π.χ. τη συγκέντρωση έξω από το ΥΠΠΟ υποστήριξε ότι «διαμαρτύρεται μια ομάδα ηθοποιών», οι οποίοι εντάσσονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση «καθώς δεν έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση».
Καμία διαβούλευση

«Αν παγιωθεί το περιεχόμενο του Π.Δ., οι επεξηγήσεις δεν θα έχουν καμία βαρύτητα», κρίνει πικρά ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος-Ακροάματος, Κώστας Κεχαγιόγλου. «Και στη συνάντηση άνοιξαν ζητήματα που αφορούν τα επιμέρους ζητήματα κάθε κλάδου. Κι αυτό απέδειξε πόσο πέρα για πέρα λάθος ήταν ότι ξεκίνησε η συζήτηση κατόπιν εορτής, χωρίς να έχει προηγηθεί μία δημόσια διαβούλευση. Είναι τόσο πολυπαραγοντικό το ζήτημά μας που είναι ντροπή ότι δεν έγινε διαβούλευση. Είναι δυνατόν να λες ότι επιθυμείς να ανοίξει μία συζήτηση αφού έχεις φέρει όλο τον κόσμο του Πολιτισμού προ τετελεσμένων με το Π.Δ.;» παρατηρεί πικρά κι ο Δημήτρης Ζερβουδάκης από τον Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδας. Απαισιόδοξοι και κουρασμένοι ακούγονταν και οι δύο ύστερα από την πολύωρη συνάντηση. «Μένει να φανεί αν είμαστε “παράπλευρες απώλειες” σε γενικότερες ρυθμίσεις. Και ποιο ήταν το πραγματικό κίνητρο γι’ αυτή την κυβερνητική επιλογή, ελάχιστο διάστημα μάλιστα πριν τις εκλογές», προσθέτει ο Ζερβουδάκης.
Ως προς τα κίνητρα, η φημολογία ανθεί και ίσως να συνοψίζεται σ’ ό,τι λέει ένας συνάδελφός μας: «Follow the money. Δηλαδή ιδιωτικά συμφέροντα, κολέγια συμβεβλημένα με δραματικές σχολές του εξωτερικού και ΙΕΚ». Αυτή είναι και η εκδοχή υπέρ της οποίας στοιχηματίζουν πολλοί απ’ όσους πλήττονται.
Τι θα κάνει ο χώρος περαιτέρω; Για χθες το βράδυ και σήμερα το πρωί οι επικεφαλής των σωματείων είχαν συμφωνήσει να κάνουν συσκέψεις για να δουν πώς θα κλιμακώσουν την αντίδρασή τους. Μέχρι τότε σε πολλές από τις θεατρικές σκηνές της χώρας διαβάζεται το κείμενο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, ενώ «θ’ αρχίσει να διαβάζεται και στις μουσικές σκηνές», μας είπε το μέλος ενός σωματείου. Ο Δαβίδ και ο Γολιάθ; Υπάρχουν και καλλιτέχνες που γνωστοποιούν τη δυσαρέσκειά τους αυτοβούλως, όπως ο γνωστός χορογράφος Πέτρος Γάλλιας, πρώην πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Χορογράφων και του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Χορού CID UNESCO, ο οποίος παραιτήθηκε από τη Γνωμοδοτική Επιτροπή Ανώτερων Σχολών Χορού του ΥΠΠΟ, στην οποία ήταν μέλος, κοινοποιώντας και μία οργισμένη επιστολή που κατέληγε: «Τάσσομαι με όλη μου την ψυχή με τους Καλλιτέχνες (χορευτές, ηθοποιούς, μουσικούς κ.λπ.) και τους αγώνες τους για την ακύρωση του εν λόγω Προεδρικού Διατάγματος, την αναβάθμιση των σπουδών μας και την ισοτίμηση των Καλλιτεχνικών Πτυχίων στην Ανώτατη Βαθμίδα», έγραφε.
Το θέμα παρακολουθεί στενά και η αντιπολίτευση. Εκπληξη ήταν η δημόσια ανάρτηση στο Twitter του Ανδρέα Λοβέρδου: «Κυρία Κεραμέως, υπάρχει ένας λόγος που να δικαιολογεί το αδικαιολόγητο, τον υποβιβασμό δηλαδή των αποφοίτων των καλλιτεχνικών σχολών σε αποφοίτους Λυκείου; Υπάρχει έστω ένας λόγος;», έγραψε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Η κ. Κεραμέως βέβαια αυτές τις ημέρες έχει προτιμήσει την απόλυτη σιωπή.
Δήλωση έκανε και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νάσος Ηλιόπουλος, καλώντας «τον κ. Μητσοτάκη να διακόψει για λίγο τις διακοπές του, να πάρει πίσω τους ρεβανσισμούς απέναντι στους καλλιτέχνες, να τους ακούσει προσεκτικά και να καταργήσει, πριν από τη νέα χρονιά, το εν λόγω κατάπτυστο Προεδρικό Διάταγμα».

Ναταλί Χατζηαντωνίου
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: