Κυριακή 24 Ιουλίου 2022

Σκάνδαλο

Σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, «σκάνδαλο» είναι κάθε πράξη, γεγονός, κατάσταση κ.λπ. που αντιβαίνει στις καθιερωμένες αντιλήψεις περί ηθικής, θίγει το κοινό αίσθημα ή τις ηθικές αρχές (κάποιου) προκαλώντας δυσφορία και αγανάκτηση.
Αυτός είναι ένας γενικός ορισμός, που στην Ελλάδα εξειδικεύεται κυρίως ως πολιτικό σκάνδαλο διαφθοράς: αίφνης όλοι (κάνουμε πως) πέφτουμε από τα σύννεφα όταν κάποιοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι αποδεικνύεται πως τα έπιαναν από επιχειρηματίες για αμοιβαίο όφελος. Τότε όλοι αναφωνούμε «Σκάνδαλο, σκάνδαλο!», ματαίως όμως, μισογελώντας, μια και τα σκάνδαλα γενικώς τείνουν να αποτελέσουν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση, όσον αφορά τουλάχιστον το πώς γίνονται οι μεγάλες δουλειές στην Ελλάδα.
Βεβαίως, οι μητέρες και οι πατέρες του έθνους, αυτοί οι απατεώνες και οι απατεώνισσες με τα ταγέρ και τις γραβάτες, εξεγείρονται όταν τους λες κατάμουτρα πόσο λαδιάρηδες είναι και απορρίπτουν μετά βδελυγμίας τον χαρακτηρισμό «σκανδαλώδης» για τις ύποπτες δουλίτσες τους.
Οπωσδήποτε μέχρι να αποφανθεί η Δικαιοσύνη πως, όχι, τελικά δεν ήταν σκευωρία όλος αυτός ο θόρυβος, δεν ήταν μια προσπάθεια σπίλωσης της αμέμπτου τιμής υπουργών, τραπεζιτών και βουλευτών του καθεστώτος, που σχεδιάστηκε και εξαπολύθηκε από τους πολιτικούς τους αντιπάλους – ήταν όντως ένα σκάνδαλο, αν είναι δυνατόν. Νοβάρτις; Είπε κανείς Νοβάρτις;
Κι έτσι το ένα σκάνδαλο σωρεύεται επί του προηγουμένου, αμβλύνοντας το αισθητήριό μας: συνηθίζουμε στα σκάνδαλα, όπως έχουμε συνηθίσει στην αφρικανική σκόνη ή στις ιώσεις – δεν συμβαίνουν κάθε μέρα, αλλά συμβαίνουν, τι να κάνουμε. Θεωρούμε τα σκάνδαλα ως αναπόσπαστο κομμάτι του δημόσιου γίγνεσθαι σε κάθε τομέα, εξισώνοντάς τα μεταξύ τους.
Οι περσόνες της ελληνικής σόου μπιζ διαπράττουν ροζ σκάνδαλα, ενώ οι πολιτικοί προτιμούν τα οικονομικά, κι αυτό μας φαίνεται φυσικό – αυτή η εξοικείωση με το τέρας είναι μία από τις συλλογικές ήττες της κοινωνίας μας. Ποιος πιάστηκε με ποια ή ποιον στο κρεβάτι ποιας ή ποιου, ποιος υπουργός τα τσάκωσε από ποιον επιχειρηματία ή ποια μεγάλη μούρη έκανε απευθείας ανάθεση στον κουμπάρο του; Διαβάζουμε, γελάμε και μονολογούμε: Τι σου είναι τέλος πάντων αυτά τα σελέμπριτις, τι σκανταλιές (από τη λέξη «σκάνδαλο») κάνουν αυτοί οι επώνυμοι, πόσο σκανταλιάρηδες, απείθαρχοι και παιγνιώδεις είναι οι άτιμοι!
Το μόνο που μας απομένει λοιπόν ενώπιον αυτής της όζουσας πυραμίδας των πολιτικών σκανδάλων είναι να παίζουμε με τις λέξεις, και να αναζητούμε κάποια ετυμολογική δικαίωση στη θλιβερή αποδοχή του αναπόφευκτου: το σκάνδαλο, που κάποιο θα σοβεί για πάντα στην Ελλάδα, είναι ένας τεχνικός όρος.
Η αρχική του σημασία είναι «ξύλινο εξάρτημα παγίδας» (βλέπε τον παράλληλο τύπο «σκανδάλη» των όπλων), που συνδέεται με το λατινικό scandere, δηλαδή «ανεβαίνω, περπατώ». Το Λεξικό λέει πως η σημερινή του σημασία «αφορμή φιλονικίας, έριδας» έχει την αφετηρία της στη χρήση της λέξης στην Καινή Δαθήκη, όπου είναι συχνή η συνεκδοχική σημασία «παγίδα, πρόσκομμα»: ο Ιωάννης έγραφε: «ο αγαπών τον αδελφόν αυτού εν τω φωτί μένει, και σκάνδαλον εν αυτώ ουκ έστιν».
Το «σκάνδαλο» δίνει και το «σκανδαλίζω», δηλαδή «προκαλώ ηθικά κάποιον, συμπεριφέρομαι με τρόπο που θίγει το κοινό αίσθημα», «βάζω σε πειρασμό», «γίνομαι αιτία σκανδάλου», λέει το Λεξικό αναφέροντας χαρακτηριστικά παραδείγματα τύπου «το ντύσιμό της είναι προκλητικό και σκανδαλίζει τους άντρες»... Εντέλει όμως η σκανδαλοθηρική σεξιστική κουλτούρα της κλειδαρότρυπας ωχριά μπροστά στ’ άλλα σκάνδαλα, αυτά που γίνονται με κάθε σοβαρότητα. Νοβάρτις; Είπε κανείς Νοβάρτις;
📌Ατάκες από τον ελληνικό κινηματογράφο
● «Το νου σας, ρεμάλια!», Λάμπρος Κωνσταντάρας
● «Εδώ μέσα γίνονται Σόδομα και Γόμορρα!», Σαπφώ Νοταρά

Παύλος Μεθενίτης
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: