Παρασκευή 22 Απριλίου 2022

Και πεινασμένοι και υπερχρεωμένοι

Η διπλή κρίση γονατίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες ● Το άλμα των τιμών των τροφίμων ενδέχεται να φτάσει το 37% βυθίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια στην πείνα και την φτώχεια ● Tο 60% των χωρών χαμηλού εισοδήματος είναι σήμερα υπερχρεωμένες ή πολύ κοντά στο όριο της υπερχρέωσης και δώδεκα εξ αυτών κινδυνεύουν με χρεοκοπία στη διάρκεια του 2023
Τα καμπανάκια χτυπούν συνεχώς αυτές τις ημέρες στην Ουάσινγκτον για μια τεράστια καταστροφή που απειλεί αυξανόμενα την ανθρωπότητα, όμως οι «μεγάλοι» της υφηλίου φαίνονται να επικεντρώνουν στον πόλεμο και τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις που έρχονται.
Μιλώντας στο περιθώριο της φετινής εαρινής συνόδου ΔΝΤ-Παγκόσμιας Τράπεζας στην αμερικανική πρωτεύουσα, ο πρόεδρος της δεύτερης, Ντέιβιντ Μαλπάς, προειδοποίησε για την πείνα και τη φτώχεια που απειλούν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με μια «ανθρωπιστική καταστροφή», υπογράμμισε σε συνέντευξή του στο BBC ο Μαλπάς, προειδοποιώντας ότι το άλμα στις τιμές των τροφίμων θα μπορούσε αγγίξει το 37% χτυπώντας περισσότερο τους φτωχούς, οι οποίοι θα αναγκαστούν να «τρώνε λιγότερο και να έχουν λιγότερα χρήματα για οτιδήποτε άλλο όπως η εκπαίδευση» των παιδιών τους.
Η συρρίκνωση της σίτισης συνιστά, σύμφωνα με τον Μαλπάς, ανθρωπιστική καταστροφή και συνάμα πολιτική πρόκληση για τις κυβερνήσεις των φτωχών χωρών που δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι’ αυτό, δεν το προκάλεσαν και βλέπουν τις τιμές να ανεβαίνουν. Οι αυξήσεις των τιμών, όπως είπε, «επηρεάζουν τα τρόφιμα όλων των ειδών, έλαια, σιτηρά και στη συνέχεια άλλες καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι, των οποίων οι τιμές αυξάνονται επειδή ανεβαίνει το σιτάρι».
Ο Μαλπάς υπογράμμισε πάντως ότι τροφή αρκετή για να θρέψει όλον τον κόσμο υπάρχει. Τα αποθέματα τροφίμων βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, όμως το πρόβλημα είναι η μοιρασιά, η πώληση των τροφίμων εκεί που υπάρχει ανάγκη. Κάλεσε τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να αυξήσουν την προσφορά τροφίμων, ενέργειας και λιπασμάτων όπου είναι δυνατόν και να θεσπίσουν μέτρα με στόχο τους φτωχότερους. Από την άλλη πλευρά όμως αποθάρρυνε μέτρα όπως το πλαφόν στις τιμές και η επιδότηση της παραγωγής.
Παράλληλα ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας προειδοποίησε και για την εμφάνιση μιας «κρίσης μέσα στην κρίση» λόγω της αδυναμίας των αναπτυσσόμενων χωρών να εξυπηρετήσουν τα μεγάλα χρέη που κληρονόμησαν από την πανδημία εν μέσω της συνεχούς αύξησης των τιμών ενέργειας και τροφίμων. Υπάρχει «τεράστια συσσώρευση χρέους, ειδικά στις φτωχότερες χώρες», τόνισε, προσθέτοντας ότι καθώς τα επιτόκια αυξάνονται εντείνεται και η πίεση στο χρέος των αναπτυσσόμενων χωρών.
Σε σχετική αναφορά της η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, αποκάλυψε ότι το 60% των χωρών χαμηλού εισοδήματος της υφηλίου είναι σήμερα υπερχρεωμένες ή πολύ κοντά στο όριο της υπερχρέωσης, κάτι που σημαίνει ότι οι ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους τους αγγίζουν ή και ξεπερνούν το 50% του ΑΕΠ τους. Αρκετές από αυτές τις χώρες παλεύουν ήδη να αποφύγουν μια στάση πληρωμών και πιθανότατα δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν τους πολίτες τους που πεινούν λόγω της ακρίβειας. Η αύξηση των επιτοκίων από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, όπως η αμερικανική Fed, σημαίνει ακόμη μεγαλύτερο βάρος για την εξυπηρέτηση του χρέους τους, καθώς και απομάκρυνση επενδυτικών πόρων από αυτές με κατεύθυνση τις ΗΠΑ και τις άλλες προηγμένες οικονομίες του κόσμου. Γεγονός το οποίο σταδιακά ωθεί σε υποβάθμιση των νομισμάτων τους και υποχρεώνει τις χώρες αυτές να πληρώνουν ακόμη περισσότερα για τα τρόφιμα και τα άλλα αγαθά που εισάγουν.
Η περίπτωση της Σρι Λάνκα, που την προηγούμενη εβδομάδα ανέστειλε την αποπληρωμή του εξωτερικού της χρέους, βυθισμένη στη χειρότερη οικονομική κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι ενδεικτική.
Ο Μαρτσέλο Εστεβάο, επικεφαλής μακροοικονομικής, εμπορίου και επενδύσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας, προειδοποίησε πριν από λίγες ημέρες ότι έως και 12 αναπτυσσόμενες χώρες ενδέχεται να μην είναι σε θέση να καλύψουν τις πληρωμές χρέους στη διάρκεια του επόμενου έτους. Αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται για τη χειρότερη κρίση χρέους στις αναδυόμενες αγορές εδώ και μια γενιά. Απέναντι σε αυτήν την εξέλιξη αρκετές ΜΚΟ καλούν για διαγραφή των χρεών. Οι πιστωτές όμως τηρούν σιγήν ιχθύος.
Αρκετοί υπογραμμίζουν ότι οι τραπεζίτες στους οποίους κυρίως οι αναπτυσσόμενες χώρες χρωστούν δεν εδρεύουν πλέον μόνο στη Δύση. Στην Κίνα -τονίζουν- οφείλονται περίπου τόσα όσα είναι όλα τα χρέη προς το σύνολο των δυτικών πιστωτών του Ομίλου των Παρισίων. Είναι άγνωστο πώς το Πεκίνο θα απαντήσει στο αίτημα για χαλάρωση των όρων αποπληρωμής αυτών των χρεών. Πόσο μάλλον όταν κάποια από τα δάνεια που έχει δώσει είναι διασφαλισμένα με εχέγγυα λιμάνια και φυσικούς πόρους των δανειοληπτριών χωρών.

Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: